Limitations on Involuntary-State Constructions in Polish: Between Structure and Semantics

Anna Malicka-Kleparska

Anna Malicka-Kleparska Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Humanistycznych

Słowa kluczowe: morfologia; semantyka; walencja; czasowniki nieakuzatywne; czasowniki nie-ergatywne; czasowniki psychologiczne; konstrukcje stanu niezamierzonego; polski

Abstrakt

Ograniczenia konstrukcji niezamierzonego stanu w języku polskim – między strukturą a semantyką

Konstrukcje niezamierzonego stanu w języku polskim, tworzone za pomocą formy klitycznej się, stanowią bardzo złożony materiał z pogranicza morfologii, słownika i syntaksy. Ostatnio zyskały ciekawy, oryginalny opis, w którym ich cechy charakterystyczne i ograniczenia są tłumaczone za pomocą charakterystycznej struktury syntaktycznej, będącej pochodną zaproponowanych w ostatnich latach konstrukcji aplikatywnych.

W artykule staram się wykazać, że podejście czysto strukturalne nie pozwala na wyjaśnienie wszystkich ograniczeń dotyczących produkcji tych struktur. Omawiam szczegółowo ograniczenia dotyczące jednoargumentowych predykatów w kontekście kontroli sytuacji przez czynnik ludzki. Ich nieregularne zachowanie tłumaczę istnieniem reguł reanalizy, które są operacjami leksykalnymi, a nie syntaktycznymi, być może powiązanymi z ogólniejszymi tendencjami panującymi w leksykonie, a dotyczącymi przypisywania ról tematycznych argumentom. Inne ograniczenie dotyczy predykatów psychologicznych, których zachowanie wyjaśniam również działaniem tych samych reguł. Rozważam również możliwość istnienia rozróżnienia wśród predykatów psychologicznych, podobnego do rozróżnienia opisanego dla języka hiszpańskiego, które może tłumaczyć, w połączeniu z proponowaną syntaktyczną strukturą, dlaczego tylko predykaty odnoszące się do kontynuacji mogą derywować konstrukcje, którymi się zajmuję.

Bibliografia

Bresnan, Joan. 1981. Polyadicity: Part I of a theory of lexical rules and representations. In: Lexical Grammar, Hoekstra Teun, van der Hulst Harry and Michael Moortgat (eds.), 97-121. Foris: Dordrecht.

Bułat, Ewa. 2004. Reflexive verbs as null object licensers in Polish. Similarities between the Reflexive się and Small pro. Poznań Studies in Contrastive Linguistics 39: 29-38.

Cetnarowska, Bożena. 2000. The unergative/unaccusative split and the derivation of resultative adjectives in Polish. In: Tracy Holloway King and Irina A. Sekerina (eds.): Formal Approaches to Slavic Linguistics: The Philadelphia Meeting 1999, 78-96. Ann Arbor, MI: Michigan Slavic Publications

Cetnarowska, Bożena. 2002. Unaccusativity mismatches and unaccusativity diagnostics from derivational morphology. In: Paul Boucher and Marc Plénat (eds.) Many Morphologies, 48-81. Somerville, MA: Cascadilla Press.

Dziwirek, Katarzyna. 1994. Polish Subjects. Outstanding Dissertations in Linguistics. Jorge Hankamer (ed.), New York: Garland Publishing, Inc.

Kardela, Henryk. 1985. A Grammar of English and Polish Reflexives. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.

Kratzer, Angelika. 1996. Severing the external argument from its verb. In Phrase Structure and the Lexicon, Johan Rooryck and Laurie Zarig (eds.), 109-137. Dordrecht: Kluwer.

Levin, Beth and Malka Rappaport Hovav. 1995. At the Syntax-lexical Semantics Interface, Cambridge, Mass.: The MIT Press.

Laskowski, Roman. 1984. Kategorie morfologiczne języka polskiego – charakterystyka funkcjonalna [Morphological categories of the Polish language – functional characteristics]. In Morfologia [Morphology], Renata Grzegorczykowa, Roman Laskowski, and Henryk Wróbel (eds.), 121-163. Warszawa: PWN.

Malicka-Kleparska, Anna. 2012. Involuntary state constructions in Polish: a case of semantic- syntactic interface. In: Modules and Interfaces, Maria Bloch-Trojnar and Anna Bloch-Rozmej (eds.). Lublin: Wydawnictwo KUL.

Marín, Rafael and Louise McNally. 2011. Inchoativity, change of state, and telicity: evidence from Spanish reflexive psychological verbs. In: Natural Language and Linguistic Theory 29: 467-502.

Perlmutter, David M. and Paul M. Postal. 1984. The 1-Advancement Exclusiveness Law. In David M. Perlmutter and Carol Rosen Studies in Relational Grammar 2, 81-121. Chicago, Ill.: University of Chicago Press.

Reinhart, Tanya and Tal Siloni. 2005. The Lexicon-Syntax Parameter: Reflexivization and Other Arity Operations. In: Linguistic Inquiry, vol. 36, no. 3, 389-436.

Rivero, Maria Luisa, Ana Arregui and Ewelina Frąckowiak. 2010. Variation in circumstantial modality: Polish versus St’át’imcets. In Linguistic Inquiry, vol. 41, no 4: 704-714.

Rivero, Maria Luisa and Milena Milojević Sheppard. 2003. Indefinite reflexive clitics in Slavic: Polish and Slovenian. In Natural Language and Linguistic Theory 21: 89-155.

Romanova, Eugenia. 2004. Superlexical vs. lexical prefixes. In: Nordlyd 32.2, Special Issue on Slavic Prefixes , Peter Svenonius (ed.), 255-278.

Szober, Stanisław. 1957. Gramatyka języka polskiego. Warszawa: PWN.

Szymanek, Bogdan. 2010. A Panorama of Polish Word-Formation, Lublin: Wydawnictwo KUL.

Wiland, Bartosz. 2011. Prefix stacking, syncretism and the syntactic chierarchy. Lingbuzz.

Wróbel, Henryk. 1984. Słowotwórstwo czasowników [Word-formation of verbs]. In Morfologia [Morphology], Renata Grzegorczykowa, Roman Laskowski, and Henryk Wróbel (eds.), 467-511. Warszawa: PWN.