Les problèmes de la traduction de l’interprétation dans les textes du droit canonique

  • Marzena Dyjakowska Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji
  • Mirosław Sitarz Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji
Słowa kluczowe: prawo kanoniczne; interpretacja; Kodeks Prawa Kanonicznego; język łaciński; translatoryka

Abstrakt

Problemy translatorskie i interpretacyjne w tekstach prawa kanonicznego

Artykuł poświęcony jest zagadnieniom poprawności przekładu tekstów prawa kanonicznego z języka łacińskiego na język polski, co wiąże się z koniecznością prawidłowej interpretacji norm tego prawa. Właściwą problematykę poprzedzają rozważania o roli języka łacińskiego w Kościele katolickim i o odchodzeniu od tego języka m.in. w liturgii na rzecz języków narodowych po Soborze Watykańskim II, mimo że dokumenty takie jak wydana na krótko przed rozpoczęciem Soboru Watykańskiego II Konstytucja apostolska Jana XXIII Veterum sapientia oraz soborowa konstytucja o liturgii Sacrosanctum Concilium nakazywały zachowanie łaciny w liturgii. Konieczność posługiwania się językiem łacińskim była też podkreślana w wielu wypowiedziach Magisterium Kościoła. Przekład tekstów łacińskich na języki narodowe uregulowała instrukcja z 1969 r. De interpretatione textuum liturgicorum, której zasady odnieść można w dużej mierze również do tekstów z zakresu prawa kanonicznego (zwłaszcza punkty 19-33, 57). Problemy translatorskie omówiono na przykładzie tłumaczenia terminu iterum w polskiej wersji Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r., gdyż z tym właśnie terminem związana była wątpliwość interpretacyjna kan. 917. Wątpliwość ta stała się punktem wyjścia do rozważań na temat metod interpretacji norm prawa kanonicznego, a szczególną uwagę zwrócono na interpretację językową. Omówiono także interpretacyjną działalność Papieskiej Rady do Spraw Tekstów Prawnych.

Bibliografia

Amerio, Romano, 2009, Iota unum. Analiza zmian w Kościele katolickim w XX wieku, Komorów, Antyk – Marcin Dybowski.

Arrieta, Juan Ignacio, 2009, « Papieska Rada do Spraw Interpretacji Tekstów Prawnych » [in:] 25-lecie promulgacji Kodeksu Prawa Kanonicznego. Obowiązywanie i stosowanie w Polsce, ed. J. Krukowski, Z. Tracz, Łódź, Wydawnictwo Archidiecezjalne Łódzkie, 45-58.

Bender, Ludovicus, 1961, Legum ecclesiasticarum interpretatio et suppletio. Commentarius in canones 17, 18, 19 et 20, Desclée & Ci.

Bydlinski, Franz, 1982, Juristische Methodenlehre und Rechtsbegriff, Wien–New York, Springer Verlag.

Dudziak, Jan, 1994, « Dziesięcioletni owoc autentycznej interpretacji współczesnego prawa kościelnego » [in: ] Analecta Cracoviensia, R. 26, 499-543.

Kacprzyk, Wiesław, 2006, « Konstytucja apostolska Pastor bonus » (przekład) [in:] Ustrój hierarchiczny Kościoła. Wybór źródeł, [edit.] W. Kacprzyk, M. Sitarz, Lublin.

Kaczor, Adam, 2005, Ewolucja interpretacji ustaw kościelnych w kodeksach z 1917 i 1983 roku (thèse de doctorat, pas publié), Lublin.

Korybski, Andrzej Leszczyński, Leszek Pieniążek, Antoni, 2003, Wstęp do prawoznawstwa, Lublin, Morpol.

Krukowski, Józef, 1994a, « Autentyczna interpretacja kościelnych ustaw powszechnych » [in:] Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich, 4, no 1, 11-16.

Krukowski, Józef, 1994b, « Kompetencje Papieskiej Rady do Spraw Interpretacji Tekstów Prawnych » [in:] Analecta Cracoviensia 26, 545-555.

Krukowski Józef, Sobański Remigiusz, 2003, Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, tom I, Księga I. Normy ogólne, [edit. scientifique] J. Krukowski, Poznań, Pallotinum.

May, Georg Egler, Anna, 1986, Einführung in die kirchenrechtliche Methode, Regensburg, Verlag Friedrich Pustet.

Morawski, Lech, 2002, Wykładnia w orzecznictwie sądów, Toruń, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”.

Nadolski, Bogusław, 2004, Wprowadzenie do liturgii, Kraków, Wydawnictwo WAM.

Orsy, Ladislas, 1980, « The Interpreter and His Art » [in:] The Jurist 40, 27-56.

Pawluk, Tadeusz, 2002, Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. 1, Zagadnienia wstępne i normy ogólne, Olsztyn, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.

Sitarz, Mirosław, 2009, « Kompetencje kontrolne Stolicy Apostolskiej względem działalności legislacyjnej organów władzy w Kościele partykularnym » [in:] Finis legis Christus. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Wojciechowi Góralskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, ed. J. Wroceński, J. Krajczyński, t. 1, Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 725-738.

Sobański, Remigiusz, 1987, « Uwagi o interpretacji prawa kościelnego » [in:] Prawo Kanoniczne 30, nr 1-2, 31-45.

Sobański, Remigiusz, 2009, Metodologia prawa kanonicznego, Warszawa, Wyd. II, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Stankiewicz, Antoni, 1984, « Prima responsa authentica Pontificiae Commissionis Codici Iuris Canonici Interpretando » [in:] Periodica de Re Morali Canonica Liturgica (73), 285-292.

Stelmach, Jerzy Brożek, Bartosz, 2006, Metody prawnicze, Kraków, Wolters Kluwer.

Stickler, Alphonso Maria, 1999, « Teologiczna atrakcyjność Mszy trydenckiej » [in:] Christianitas. Religia. Kultura. Społeczeństwo, nr 1-2, 22-31.

Szczot, Elżbieta, 2000, Prawo wiernego do Eucharystii, Lublin, Redakcja Wydawnictw KUL.

Van Hove, Alphons, 1930, De legibus ecclesiasticis, [ed.] H. Dessain, Mechliniae–Romae.

Wójcik, Walenty, 1987, « Interpretacja ustaw według nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego » [in:] Prawo Kanoniczne, 30, nr 3-4, 75-114.

Opublikowane
2019-10-15
Dział
Artykuły