Szwajcarskie Szkice do kazań 1941-1944. Uwagi językoznawcy

Beata Kułak

Beata Kułak Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Humanistycznych

Słowa kluczowe: szkic; kazanie; religijny język przedsoborowy; internowanie w Szwajcarii

Abstrakt

The article presents the ‘Sketches for sermons’ which were composed in the milieu of Polish soldiers interned in Switzerland during World War II. The issues under examination include questions of genre, in particular questions of linguistic style in texts of different kinds. The aim is to characterize the properties of the pastoral language of that time, as presented in texts, and in this way to display the character of the language of pre-conciliar doctrine. In addition the article highlights the differences (first of all normative) and similarities (in particular, rhetorical and stylistic) in relation to the contemporary post-conciliar transmission of the faith. The article likewise provides information about texts hitherto undiscussed and which are of value both historically and linguistically.

Bibliografia

Bajerowa I.: Zarys historii języka polskiego 1939-2000, Warszawa 2003.

Blum A.: „O broń i orły narodowe…”. (Z Wilna przez Francję i Szwajcarię do Włoch). Wspomnienia, fotografie i dokumenty, Londyn 1980.

Buttler D., Kurkowska H., Satkiewicz H.: Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności gramatycznej, t. 1, Warszawa 1986.

Drobny W.: Walka bez oręża. Polskie obozy uniwersyteckie dla internowanych w Szwajcarii w latach 1940-1946, Warszawa–Poznań 1985.

Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J.: Słownik terminów literackich, Wrocław 19892.

Helvétie, Terre d’accueille… Helvetien, Aufnahmeland… Espoirs et vie quotidienne des internés polonaise en Suisse 1940-1946 en image. Hoffnungen und tägliches Leben der polnischen Internierten in der Schweiz 1940-1946, in Bildern, Texte: J. Sygnarski, Ch. Jungo, L. Emery, Montricher 2000.

Jadacka H.: Forma gramatyczna orzecznika rzeczownikowego i przymiotnikowego, w: taż, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2007, s. 164-167.

Klemensiewicz Z.: Orzecznik przy formach osobowych słowa „być”, „Prace Filologiczne” 9(1927), s. 123-181.

Kułak B.: Nieściągnięte i ściągnięte formy zaimków dzierżawczych mój, twój, swój w języku polskim, Lublin 2003 [niepublikowana praca doktorska].

Kułak B.: Zaimki w idiolekcie (na podstawie zaimków dzierżawczych mój, twój, swój) [w druku].

Nasza droga. Dzieje 2-ej Dywizji Strzelców Pieszych. Francja – Szwajcaria 1939-1945, red. płk. dypl. S. Pelc i in., Londyn 1960.

Nowak M.: Bóg-Człowiek na ziemskim padole. Uwagi o języku parafrazy Ewangelii autorstwa A. Staśko, w: Język polski. Współczesność – Historia, t. VII, red. W. Książek-Bryłowa, H. Duda, M. Nowak, Lublin 2009, s. 85-98.

Ostaszewska D.: Genologia lingwistyczna jako subdyscyplina współczesnego językoznawstwa, w: Polska genologia lingwistyczna, red. D. Ostaszewska, R. Cudak, Warszawa 2008, s. 11-39.

Pisarkowa K.: Historia składni języka polskiego, Wrocław–Łódź 1984.

Podlawska D.: Gramatyka historyczna języka polskiego z elementami gramatyki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego i dialektologii, Słupsk 2003.

Polański E.: Reformy ortografii polskiej – wczoraj, dziś, jutro, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 40(2004), s. 30-46.

Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. H. Zgółkowa, t. XII, Poznań 1997.

Rakowski J.: Z piórem w mundurze. Francja, Szwajcaria 1940-1946, Paris 1985.

Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, Warszawa 2006.

Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. I-XI, Warszawa 1958-1969.

Smoliński J.: 2 Dywizja Strzelców Pieszych (Francja – Szwajcaria), Warszawa 1992.

Witosz B.: Czy gatunek i styl są we współczesnej stylistyce pojęciami konkurencyjnymi?, w: Polska genologia lingwistyczna, red. D. Ostaszewska, R. Cudak, Warszawa 2008.

Wojtak M.: Genologia tekstów użytkowych, w: Polska genologia lingwistyczna, red. D. Ostaszewska, R. Cudak, Warszawa 2008, s. 339-352.

Wojtak M.: Wzorce gatunkowe wypowiedzi a realizacje tekstowe, w: Polska genologia lingwistyczna, red. D. Ostaszewska, R. Cudak, Warszawa 2008, s. 353-361.