Formy aorystyczne w XVII-wiecznych polonikach kijowskich

  • Jolanta Klimek Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Humanistycznych
Słowa kluczowe: aoryst; czasownik; fleksja; polszczyzna kresowa; polszczyzna XVII wieku; tryb warunkowy

Abstrakt

This paper belongs to a cycle of studies on the Polish language in Kiev. It draws on to Zofia Kurzowa’s publication, which revised some opinions on the temporal and geographic ranges of aorist and the conditional that was formed by analogy from -bych, -bychmy.

The sources here are Polish prints edited by Kiev-Pechersk Lavra. On their basis past and conditional forms have been presented, the cohesion of enclitical elements with various parts of speech and determinants of the grammatical person. Such data confirmed Kurzowa’s thesis that forms of the type robilichmy (we were doing) robilibychmy (we would do) were used much longer than only until the beginnings of the seventeenth century. What is more, they were well-known not only in the kind of Polish that was spoken in Małopolska region.

Bibliografia

Grek-Pabisowa I., Maryniakowa I., Język polski na Kresach północno-wschodnich dawniej i dziś, w: Historia i współczesność języka polskiego na Kresach wschodnich, red. I. Grek-Pabisowa, Warszawa 1997, s. 27-109.

Kalina A., Formy gramatyczne języka polskiego do końca XVIII w., Lwów 1883.

Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S., Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1965.

Klemensiewicz Z., Historia języka polskiego, Warszawa 1999.

Klimek J., Prolegomena do poloników kijowskich z XVII wieku, w: Język polski. Współczesność. Historia, t. VII, red. W. Książek-Bryłowa, H. Duda, M. Nowak, Lublin 2009, s. 189-203.

Klimek J., Status polszczyzny kijowskiej w świetle granic i zasięgów polszczyzny kresowej, w: Żywe problemy historii języka (w druku).

Kowalska A., Ewolucja analitycznych form czasownikowych z imiesłowem na -ł w języku polskim, Katowice 1976.

Kurzowa Z., Język polski Wileńszczyzny i Kresów północno-wschodnich XVI-XX w., Kraków 2006.

Kurzowa Z., Nowe uwagi o genezie i chronologii czasu przeszłego na -ch, w: taż, Z przeszłości i teraźniejszości języka polskiego, Kraków 2007, s. 393-402.

Moszyńska D., O polszczyźnie Sylwestra Kossowa (Na podstawie wstępu do Pateryka Pieczarskiego z 1635 roku), w: Tematy. Księga jubileuszowa w 70. rocznicę urodzin Profesora Leszka Moszyńskiego, Gdańsk 1998, s. 138-143.

Rittel T., Szyk członów w obrębie form czasu przeszłego i trybu przypuszczającego, Wrocław 1975.

Rospond S., Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 2005.

Taszycki W., Geneza polskiego języka literackiego w świetle faktów historycznojęzykowych, w: Materiały do studiowania historii języka polskiego, wybór G. Majkowski, Piotrków Trybunalski 2000, s. 121-143

Taszycki W., Staropolskie formy czasu przeszłego robiłech, robilichmy, „Sprawozdania z czynności i posiedzeń Akademia Umiejętności” (1, 1946), s. 7-11.

Walczak B., Po co i jak badać gwary polskie na Ukrainie, w: Studia nad polszczyzną kresową, t. VIII, red. J. Rieger, Warszawa 1995, s. 13-21.

Opublikowane
2019-10-04
Dział
Artykuły