Dopowiedzenia w języku łacińskim
Abstrakt
The paper seeks to those Latin lexemes that could make up a class of the so-called contextual asyntagmatic lexemes. Together with interjections, contextual asyntagmatic lexemes belong to the group of lexemes that play the function of an independent statement. They differ from interjections, however, by the fact that they are contextually dependent, i.e. they must be a part of larger textual units. The basic context in which contextual asyntagmatic lexemes appear is dialogue. They usually form answers to questions (e.g. Shall we go home? – Yes./No./ Yes, of course.) or rarely they are reactions to judgements (e.g. We shall get up early tomorrow. – Yes./Good./Agreed.). Now Latin lexemes, which as it seems play the function of contextual syntagmatic lexemes in some contexts, initially include the following: etiam, ita, admodum, sic, non, minime, certe, snae, vero, verum, and scilicet. The principal difficulty to decide which lexemes belong to a class of contextual asyntagmatic lexemes is that they are multifunctional from the grammatical point of view.
Bibliografia
Bańko M., Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa: PWN 2002.
Bąk P., Gramatyka języka polskiego, Warszawa: Wiedza Powszechna 1987.
Bobrowski I., Gramatyka opisowa języka polskiego (Zarys modelu generatywno-transformacyjnego), t. I: Struktury wyjściowe, Kielce: WSP 1995.
Bobrowski I., Składniowy model polszczyzny, Kraków: Wyd. LEXIS 2005.
Dobaczewski A., Cechy semantyczne i składniowe polskich dopowiedzeń potwierdzających, Warszawa: Wyd. UW 1998.
Dobaczewski A., Cechy semantyczne leksemów dopowiedzeniowych „tak” i „owszem”, w: Wyrażenia funkcyjne w systemie i tekście, red. M. Grochowski, Toruń: Wyd. UMK 1995, s. 151-158.
Dobaczewski A., Cechy składniowe i semantyczne leksemów o postaci „właśnie”, „Studia Gramatyczne” 10(1992), s. 91-103.
Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, Wrocław: Ossolineum 1994.
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław: Ossolineum 1993.
Grochowski M., Polskie partykuły. Składnia, semantyka, leksykografia, Wrocław: Ossolineum 1986.
Grochowski M., Wielowyrazowe jednostki funkcyjne. Wprowadzenie do problematyki, w: Problemy frazeologii europejskiej V, red. A. M. Lewicki, Lublin: Norbertinum 2002, s. 43-50.
Grochowski M., Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne, Kraków: Wyd. IJP PAN 1997.
Grochowski M., Założenia ogólne opisu tzw. wyrażeń funkcyjnych w Wielkim słowniku języka polskiego, w: Nowe studia leksykograficzne 2, red. P. Żmigrodzki, R. Przybylska, Kraków: Wyd. LEXIS 2008, s. 11-22.
Gruszczyński W., O klasyfikacji leksemów na części mowy i opisie fleksyjnym rzeczowników w Morfologii IJP PAN, „Studia Gramatyczne” 8(1987), s. 35-51.
Górska M., Łaciński leksem „sane” jako tzw. wyrażenie funkcyjne, „Roczniki Humanistyczne” 57(2009), z. 6, s. 11-27.
Inny słownik języka polskiego, red. M. Bańko, Warszawa: PWN 2000.
Jodłowski S. Podstawy polskiej składni, Warszawa: PWN 1976
Jodłowski S., Studia nad częściami mowy, Warszawa: PWN 1971.
Klemensiewicz Z., Zarys składni polskiej, Warszawa: PWN 1961.
Kühner R., Stegmann C., Ausführliche Grammatik der lateinischen Sprache II. Satzlehre, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft 1962.
Laskowski R., Podstawowe pojęcia morfologii, w: Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, cz. 1, Warszawa: PWN 1984, s. 9-57.
Laskowski R., Zagadnienia ogólne morfologii, w: Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, cz. 1, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, wyd. 2. zmienione, Warszawa: PWN 1998, s. 27-86.
Latin Dictionary, red. Ch. T. Lewis, Ch. Short, Oxford: Clarendon Press 1969.
Menge H., Lehrbuch der lateinischen Syntax und Semantik, Völlig neu bearbeitet von T. Burkard und M. Schauer, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft 2000.
Pinkster H., Attitudinal and Illocutionary Satellites in Latin, w: Words in their places, red. H.-H. Aersten, M.-L. Rod, Amsterdam: Vrije Universiteit 2004, s. 191-198.
Pinkster H., On Latin Adverbs, Amsterdam: North-Holland Publishing Company 1972.
Pinkster H., The ancient grammarians’ concept of the adverb: the failure to make a distinction between a verb and a sentence, „Histoire Epistémologie Langage” 27(2005), fasc. 2, s. 179-180.
Słownik łacińsko-polski, t. I-V, red. M. Plezia, Warszawa: PWN 1959-1979.
Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, Warszawa: PWN 2003.
Wajszczuk J., O metatekście, Warszawa: Wyd. UW 2005.
Wikarjak J., Gramatyka opisowa języka łacińskiego, Warszawa: PWN 1978.
Wiśniewski M., O funkcjach gramatycznych wyrażeń typu „oczywiście”, „pewnie”, „wykluczone”, w: Wyrażenia funkcyjne w systemie i tekście, red. M. Grochowski, Toruń: Wyd. UMK 1995, s. 159-170.
Wiśniewski M., Strukturalna charakterystyka polskich wypowiedzeń niezdaniowych, Toruń: Wyd. UMK 1994.
Wróbel H., Nowa propozycja klasyfikacji syntaktycznej polskich leksemów, w: Studia z leksykologii i gramatyki języków słowiańskich: IV polsko-szwedzka konferencja slawistyczna, Mogilany, 1-3 października 1995, Kraków: Wyd. IJP PAN 1996, s. 53-60.
Wróbel H., Gramatyka języka polskiego, Kraków: Wyd. „Od Nowa” 2001.
Copyright (c) 2010 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
