Księgozbiór parafii w Białej w świetle wizytacji generalnej z 1748 r.

Tomasz Moskal

Tomasz Moskal Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii

Słowa kluczowe: diecezja krakowska; biblioteka parafialna; parafia w Białej; duszpasterstwo; teksty źródłowe

Abstrakt

The parish in Biała was established before 1325. In the Old-Polish period its territory was included in the Zawichost Archdeaconry in the Krakow Diocese. A lot of valuable information about its functioning is supplied by the inspection protocols. The protocol from 1748 that is used in the present article contains an interesting list of books kept in the parish library. Analyzing the contents of the library one may state without any doubts that it had a typically pastoral character. Homily books (by Matthew Faber, Henry Engelgrave, Antoni Andrzej Węgrzynowicz) and theological ones (by James Marchant, Francis Tolet, Ferdynand Ohm Januszewski, Adam of Opatów, Jan Dymitr Solikowski) were a help in the work at the pulpit and in the confessional. The presence of the representative of classical literature – Terence – might have resulted from the priests' personal interests. However, the lack of the Bible, of works by the Fathers of the Church or collections of sermons by preachers that were well-known and highly regarded at those times, may seem strange. Maybe they were in the clergy's private collections, and the parish library was a sort of the priests' reference library.

Bibliografia

Bajda J., Teologia moralna (kazuistyczna) w XVII-XVIII wieku, DTKP, t. II, cz. 1, Od Odrodzenia do Oświecenia, red. M. Rechowicz, Lublin 1975.

Brzozowski M., Teoria kaznodziejstwa (wiek XVI-XVIII), DTKP, t. II, cz.1, Od Odrodzenia do Oświecenia, red. M. Rechowicz, Lublin 1975.

Chądzyński I., Tolet Franciszek, Enc. Koś. XXVIII, s. 548-549.

Engelgrave Henryk, PEK, t. XI-XII, s. 2.

Historye cudownych obrazów Najświętszej Maryi Panny w Polsce, t. III, oprac. A.Fridrich, Kraków 1908, s. 388-389 [reprint: Kraków 2008].

Instrukcja wydawnicza do źródeł historycznych od połowy XVI do połowy XIX wieku, red. K. Lepszy, Wrocław 1953.

Kracik J., Biblioteki parafialne a prywatne księgozbiory duchowieństwa. Dekanat Nowa Góra w XVII-XVIII wieku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 32(1976), s. 249-271.

Kumor B., Dzieje diecezji krakowskiej do 1795 roku, t. IV, Kraków 2002.

Łosowski J., Kancelarie miast szlacheckich województwa lubelskiego od XV do XVIII wieku, Lublin 1997.

Machniak J., Adam z Opatowa (1574-1647), w: Złota księga Papieskiej Akademii Teologicznej, red. S. Piech, Kraków 2000, s. 257-258.

Mastalska D., Polskie i franciszkańskie rysy Maryi w kazaniach O. Antoniego Węgrzynowicza OFM (1658-1721), „Tarnowskie Studia Teologiczne” 12(1993), s. 393-405.

Nazwy miejscowe Polski, red. K. Rymut, t. I, A-B, Kraków 1996.

Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000.

Nowodworski J., Faber Maciej, PEK, t. XI-XII, s. 178-179.

Ozorowski E., Januszowski Ohm Ferdynand, SPTK, t. II, s. 169-170.

Ozorowski E., Solikowski Jan Dymitr, SPTK, t. IV, s. 144-148.

Ozorowski J., Adam z Opatowa, SPTK, t. I, s. 32-35.

Pryszmont J., Historia teologii moralnej, Warszawa 1987.

Rocznik diecezji sandomierskiej 1994, red. A. Kończak, Sandomierz 1994.

Szady J., Księgozbiory parafialne w prepozyturze wiślickiej w II połowie XVIII wieku, Lublin 2008.

Śrutwa J., Szkoła księży pijarów, DTKP, t. II, cz. 2, Od Odrodzenia do Oświecenia, red. M. Rechowicz, Lublin 1975.

Warchoł S., Nazwy miast Lubelszczyzny, Lublin 1964.

Wiśniowski G., Węgrzynowicz Antoni Andrzej, SPTK, t. IV, red. H. E. Wyczawski, Warszawa 1983.

Wojtyska H. D., Nauka i nauczanie u kanoników regularnych, DTKP, t. II, cz. 2, Od Odrodzenia do Oświecenia, red. M. Rechowicz, Lublin 1975.

Wrzeszcz M., Janów Lubelski, w: Encyklopedia Katolicka, t. VII, Lublin 1997, kol. 984-986.

Zasady wydawania tekstów staropolskich. Projekt, PAN, Instytut Badań Literackich, Wrocław 1955.