Gra namiętności w dramatach Stanisława Przybyszewskiego
Abstrakt
This paper focuses on the relationship between woman and man in the writing of Stanisław Przybyszewski. It discovers the link between love and death that is characteristic of this playwright. Przybyszewski's dramas are analysed here under the angle of the motive of betrayal present in this writing, the motive that leads from unfaithfulness and harm of another person to his death. This paper indicates an indispensable necessity to bear punishment for trespasses against morality. It touches the causes for which the heroes decide to break the vow given to God at the altar, and its consequences. It shows Przybyszewski's anthropology that entangles man in the system of dependencies on the power of his own nature, the sexual urge determining human life. The manifestations of the Christian vision of the world are lacking, a fact that makes the heroes' repentance impossible.
Bibliografia
Gutowski W., Miłość śmierci i energia rozkładu. O młodopolskiej wyobraźni nekrofilskiej, „Pamiętnik Literacki” 1989, z. 1, s. 37-90.
Gutowski W., Mit – Eros – Sacrum. Sytuacje młodopolskie, Bydgoszcz 1999.
Gutowski W., Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości, Kraków 1997.
Kaczmarek W., Bóg i człowiek w dramaturgii Młodej Polski, [w:] W kręgu polskiego dramatu i teatru religijnego XX wieku, red. W. Kaczmarek, J. Michalczuk, Lublin 2007.
Kaczmarek W., Od kontestacji do relacji. Człowiek wobec Boga w dramacie Młodej Polski, Lublin 2007.
Lubaszewska A., Życie – Śmierci doskonałość. Młodopolska antropologia śmierci iliteracki świat wartości, Kraków 1995.
Matuszek G., Kultura contra natura. O mizoginizmie minionego fin de siècle'u, [w:] W kręgu Młodej Polski. Prace ofiarowane Marii Podrazie-Kwiatkowskiej, red. M.Stala, F. Ziejka, Kraków 2001, s. 47-63.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. zespół biblistów polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 2000.
Podraza-Kwiatkowska M., Literatura Młodej Polski, Warszawa 1992.
Podraza-Kwiatkowska M., Młodopolskie harmonie i dysonanse, Warszawa 1969, s. 223-245.
Podraza-Kwiatkowska M., Somnambulicy – dekadenci – herosi, Kraków–Wrocław 1985, s. 297-313.
Ratuszna H., Wieczność w człowieku. O młodopolskiej świadomości śmierci wtwórczości Stanisława Przybyszewskiego, Toruń 2005.
Rogacki H. I., Sumienie w rozpaczy, [w:] Dramat Polski. Interpretacje cz. 1: OdXVI wieku do Młodej Polski, red. J. Ciechowicz, Z. Majchrowski, Gdańsk 2001, s. 329-339.
Rzewuska E., Dramaturgia Przybyszewskiego i ekspresjonizm, [w:] Jan August Kisielewski i problemy dramatu młodopolskiego, red. E. Łoch, Rzeszów 1980, s. 101-118.
Sławińska I., Tragedia w epoce Młodej Polski. Z zagadnień struktury dramatu, Toruń 1948.
Sławińska I., August Strindberg i wczesny ekspresjonizm polski, „Biuletyn Towarzystwa Naukowego”, Humanistyka 1976, nr 1, s. 64.
Szymańska B., Mistycy i pesymiści. Przeżycia i uczucia jako wartości wfilozofii polskiego modernizmu, Wrocław 1991.
Taborski R., Trzech dramatopisarzy modernistycznych: Przybyszewski, Kisielewski, Szukiewicz, Warszawa 1965.
Copyright (c) 2010 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
