Your Encounter with Ekphrasis

Abstrakt

[Abstrakt tylko w j. polskim / Abstract only in Polish]

Spotkanie z ekfrazą

Ekfraza jest starożytnym terminem retorycznym, używanym na określenie opisu dzieł plastycznych, ozdobnych waz, urn, dekoracyjnych tkanin, ale przede wszystkim malarstwa i rzeźby. Celem tego artykułu jest prześledzenie obecności ekfrazy we współczesnych badaniach literackich. Pojawienie się pojęcia ekfrazy w badaniach literackich łączy się z publikacją artykułu Leo Spitzera „The ‘Ode on a Grecian Urn,’ or Content vs. Metagrammar” (1962), gdzie ekfraza definiowana jest jako „poetycki opis malarstwa lub rzeźby.” Liczne przykłady opisów ekfrastycznych w prozie nie tylko XX wieku sprawiły, że również ekfraza, jako element prozy literackiej, stała się przedmiotem rozważań badawczych. Można nawet wyodrębnić coś, co w tym artykule nazywam „tendencją pronarracyjną” w ewolucji badań nad ekfrazą. Tendencja ta przejawia się wzrostem zainteresowania ekfrazą we współczesnej prozie narracyjnej (głównie – powieści). Artykuł ukazuje rozwój tendencji pro-narracyjnej w badaniach nad ekfrazą, a także polemizuje z jej niedawnymi osiągnięciami, zwłaszcza ze stanowiskiem Tamar Yacobi. Yacobi uważa, że w utworze narracyjnym najbardziej odpowiednia jest krótka ekfraza nieopisowa, nazwana przez nią „modelem ekfrastycznym”. Refleksja teoretyczna przedstawiona w artykule ma za zadanie dowieść, że tradycyjna ekfraza opisowa może konkurować z modelem ekfrastycznym, czyli znakomicie współpracować z utworem narracyjnym.