Phonology Out of Work – the -igh ~ -í Alternation in Modern Irish
Abstrakt
[Abstrakt tylko w j. polskim / Abstract only in Polish]
Fonologia nieproduktywna – alternacja -igh ~ -í we współczesnym języku irlandzkim
Rzeczownik odsłowny stanowi jedną z centralnych kategorii gramatyki irlandzkiej ze względu na wielość pełnionych funkcji, jak i skomplikowany proces jego tworzenia, w którym wyróżnić można około 20 wykładników morfofonologicznych. Celem artykułu jest określenie charakteru alternacji między krótką samogłoską rdzenia czasowników jednosylabowych zakończonych na ‑igh a długą samogłoską występującą w formie rzeczownika odsłownego, np. nigh ‘myć’ – ní. Jeśli rzeczownik odsłowny tworzony jest w sposób regularny, w więc przez dodanie neutralnej samogłoski do rdzenia czasownikowego, alternacja może być uwarunkowana fonologicznie, co oznacza, że długa samogłoska powstaje w wyniku elizji poprzedzającej ją spółgłoski, tj. Vg′ + W ® VV (nigh + W ® ní). Dokładna analiza alternacji w systemie koniugacyjnym czasownika oraz w systemie deklinacji rzeczowników i przymiotników wskazuje, że mamy do czynienia z nieaktywną synchronicznie regularnością, rzeczowniki odsłowne zaś, o których mowa, są typem nieproduktywnym, czyli grupą wyjątków, które należy umieścić w leksykonie z informacją o towarzyszącej im alternacji.
Bibliografia
Bauer, L. (1988). Introducing Linguistic Morphology. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Booij, G. (1996). Inherent versus contextual inflection and the split morphology hypothesis.’ In: G. Booij and J. van Marle (eds.). Yearbook of Morphology 1995. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, 1-16.
Booij, G. (2000). Morphology and Phonology. In: G. Booij, G. et al. (eds). Morphology. An International Handbook on Inflection and Word-Formation. Berlin, New York: Walter de Gruyter, 335-345.
Booij, G. and J. van Marle (1996). Yearbook of Morphology 1995. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
Booij, G., Ch. Lehmann, J. Mugdan, W. Kesselheim, and S. Skopeteas (2000). Morphology. An International Handbook on Inflection and Word-Formation. Berlin, New York: Walter de Gruyter.
Bright, W. (ed.) (1992). International Encyclopedia of Linguistics. Vol. 3. Oxford University Press.
Chomsky, N. and M. Halle (1968). The Sound Pattern of English. Studies in Language. New York: Harper & Row.
Cyran, E. (1997). Resonance Elements in Phonology. A Study in Munster Irish. Lublin: Folium.
Doyle, A. and E. Gussmann (1996). A Reverse Dictionary of Modern Irish. Lublin: Folium.
Doyle, A. and E. Gussmann (1997). An Ghaeilge. Podręcznik do nauki języka irlandzkiego. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Greenberg, J. (1966). Universals of Language. Cambridge, Mass.: The M. I. T. Press.
Gussmann, E. (1992). Morphophonemics. In: W. Bright (ed.). International Encyclopedia of Linguistics. Vol. 3. Oxford University Press, 12-15.
Gussmann, E. (2000). Underlying forms. In: G. Booij et al. (eds). Morphology. An International Handbook on Inflection and Word-Formation. Berlin, New York: Walter de Gruyter, 499-509.
Lass, R. (1984). Phonology. An Introduction to Basic Concepts. Cambridge: Cambridge University Press.
Ó Cuív, B. (1944). The Irish of West Muskerry, Co. Cork. A Phonetic Study. Dublin: Dublin Institute for Advanced Studies.
Ó Dónaill, N. (1977). Foclóir Gaeilge – Béarla. Baile Átha Cliath: An Gúm.
Ó Hanluain, L. A. (1999). Graiméar Gaeilge na mBráithre Críostaí. Baile Átha Cliath: An Gúm.
Ó Sé, D. (1991). ‘Verbal inflection in Modern Irish.’ Ériu XLII, 61-81.
Ó Sé, D. (2000). Gaeilge Chorca Dhuibhne. Baile Átha Cliath: Institiúid Teangeolaíochta Éireann.
Ó Siadhail, M. (1989). Modern Irish. Grammatical Structure and Dialectal Variation. Cambridge: Cambridge University Press.
O’Rahilly, T. (1932). Irish Dialects Past and Present. Dublin: Dublin Institute for Advanced Studies.
Wagner, H. (1958-1969). Linguistic Atlas and Survey of Irish Dialects. Dublin: Dublin Institute for Advanced Studies.
Wigger, A. (1972). Preliminaries to a generative morphology of the modern Irish verb. Ériu 23, 162-213.
Copyright (c) 2008 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
