La combinatoire des noms d’affect avec les verbes supports
Abstrakt
[Abstrakt tylko w j. polskim / Abstract only in Polish]
Łączliwość nazw uczuć z czasownikami operatorowym
Celem artykułu jest opis łączliwości składniowo-leksykalnej nazw uczuć z czasownikami prymarnie operatorowymi (avoir ‘mieć, odczuwać’, être ‘być (w stanie)’, éprouver ‘doświadczać; odczuwać, doznawać’, ressentir ‘odczuwać, doznawać’) oraz z czasownikami fazowymi, np. se mettre en colère ‘wpaść w gniew’, perdre espoir ’stracić nadzieję’). Przedmiotem naszego zainteresowania są także pełnoznaczne czasowniki, użyte wtórnie w funkcji synsemantycznego werbalizatora (np. nourrir la colère ‘podsycać gniew’, brûler de rage ‘płonąć z wściekłości’, se consumer de tristesse ‘słabnąć, tracić siły, energię ze smutku’).
Przedstawiona analiza pozwala stwierdzić, że operatory prymarne są raczej wymienne w większości kontekstów, podczas gdy wybór metaforycznego werbalizatora podlega często ograniczeniom związanym z semantyką nazw emocji (bouillonner de colère ‘wrzeć, kipieć z gniewu, ze złości’, lecz nie *de tristesse ‘ze smutku’, se consumer de chagrin ‘słabnąć, tracić powoli swoje siły, energię z powodu zmartwienia’, lecz nie *de rage ‘z wściekłości’).
Bibliografia
Alonso Ramos, M. (1998). Etude sémantico-syntaxique des constructions à verbe support. Université de Montréal. Thèse de doctorat, Montréal [thèse de doctorat inédite].
Anscombre, J-C. (1995). Morphologie et représentation événementielle : le cas des noms de sentiment et d’attitude, Langue française 105, p. 40-54.
Balibar-Mrabti, A. (1995). Une étude de la combinatoire des noms de sentiments dans une grammaire locale, Langue française 105, p. 88-97.
Batoux, D. (1997). La détermination du nom dans les constructions prédicatives à verbe support en allemand. Doctorat nouveau régime, Aix-en-Provence.
Blumenthal, P. (2007). Les noms d’émotion : trois systèmes d’ordre. Préactes Le lexique des émotions et sa combinatoire syntaxique et lexicale, Colloque international du 26 au 27 avril Grenoble 2007, p. 20-33.
Danlos, L. (1988). Les phrases à verbe support être Prép., Langages 90, p. 23-37.
De Pontonx, S. (2004). Les verbes supports métaphoriques, Lingvisticae Investigationes 27-2, p. 265-282.
Dineva, A. (1998). Collocation and metaphor with nouns of emotion in Bulgarian, Working Papers in Linguistics 31, p. 45-56.
Flaux, N. / Van De Velde, D. (2000). Les noms en français, esquisse de classement, Paris: Ophrys.
Giry-Schneider, J. (1987). Les prédicats nominaux en français. Les phrases simples à verbes supports, Genève–Paris : Librairie Droz.
Gross, G. (1989). Les constructions converses du français, Genève–Paris : Droz.
Gross, G. (1996) Prédicats nominaux et compatibilité aspectuelle, Langages 121, p. 54-72.
Gross, M. (1998). La fonction sémantique des verbes supports, Travaux de linguistique 37, p. 25-46.
Jędrzejko, E. (ed.) (1998). Słownik polskich zwrotów werbo-nominalnych. Zeszyt próbny, Warszawa : Energia.
Koselak, A. (2007). Sémantique des sentiments « quand je pense à toi je ressens quelque chose de mauvais » en français et en polonais. Thèse de doctorat, Université Paul Verlaine, Metz [thèse de doctorat inédite].
Leeman, D. (1991). Hurler de rage, rayonner de bonheur : Remarques sur une construction en de, Langue française 91-1, p. 80-101.
Leeman, D. (1995). Pourquoi peut-on dire Max est en colère mais non *Max est en peur. Hypothèse sur la construction être en N., Langue française 105, p. 55-69.
Leeman, D. (1998) Les circonstants en question(s), Paris : Editions Kimé.
Mel’čuk, I. (2004) Verbes supports sans peine, Lingvisticae Investigationes” 27-2, p. 203-217.
Vaguer, C. (2004). Qu’est-ce qu’un verbe support ?, in : C. Vaguer et B. Lavieu (dir.), Le verbe dans tous ses états : Grammaire, sémantique, didactique, Namur : Presses Universitaires de Namur, p. 117-134.
Vaguer, C. (2005). Pourquoi sombre-t-on dans le malheur ? Etude de constructions verbales « V dans N émotion », Lidil 32, p. 83-102.
Vaguer, C. (2007). Autour de la complémentation verbale Caractérisation de constructions verbales introduites par la préposition dans, L’Information Grammaticale 115, p. 17-23.
Van de Velde, D. (1995). Le spectre nominal. Des noms de matières aux noms abstraits, Paris : Peeters Louvain.
Vivès, R. (1993). La prédication nominale et l’analyse par verbe support, L’Information Grammaticale 59, p. 8-15.
Wydro, B. (1999). L’article partitif et le syntagme nominal abstrait. Distribution et fonctionnement dans le système des articles du français, Kraków : Wydawnictwo Naukowe WSP.
Copyright (c) 2008 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.