Le verbe pronominal et l’économie linguistique

Janusz Bień

Janusz Bień Wydział Nauk Humanistycznych, Katolicki Uniwersytet Lubelski

Słowa kluczowe: ekonomia językowa; typologia językowa; czasownik zwrotny

Abstrakt

[Abstrakt tylko w j. polskim / Abstract only in Polish]

Czasownik zwrotny a ekonomia językowa

Głównym celem artykułu jest sprawdzenie na konkretnym typie czasowników niektórych cech typologicznych języków, przyjętych przez tradycję językoznawczą za wartości uniwersalne. Konkretny przedmiot rozważań stanowią czasowniki zwrotne bierne i nijakie w trzech wybranych językach – dwóch językach romańskich (francuskim i hiszpańskim) oraz w języku polskim. Na korpusie zdań z powyższymi typami czasowników autor sprawdza dwie cechy typologiczne: tendencję do ekonomii (redundancji) leksykalnej oraz tendencję do ekonomii (redundancji) składniowej języków. Wnioski, do których dochodzi Autor, nieco różnią się od tych, jakie postulują lingwiści, ale są kolejnym dowodem na to, że wartości takie jak ekonomia/redundancja leksykalna lub składniowa są wartościami uniwersalnymi, gdyż dają się zweryfikować nie tylko na całości zasobu leksykalnego języków, ale na konkretnej jego części.

Bibliografia

Bień, J. (2003) : Le verbe pronominal à valeur passive dans les langues espagnole, française et polonaise, (thèse de doctorat), Université Catholique de Lublin.

Bień, J. (2006) : Économie et redondance sémantique de l’expression verbale. Étude contrastive franco-polonaise, in : Relacje semantyczne w języku i kulturze, Białystok (sous presse).

Florczak, J. (1996) : « Économie sémasiologique et onomasiologique : tentative d’une analyse contrastive d’expressions verbales en français et en polonais », Studia Romanica Posnaniensia 21, 27-58.

Florczak, J. (1997) : « Les relations sémantiques entre les verbes de mouvement et de position du polonais et du français », in : J. Sypnicki (éd.), Polysémie, synonymie, antonymie. Relations dans le lexique : aspects théoriques et applicatifs, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 47-72.

Gak, V. G. [Гак В. Г.] (1977) : Сопоставительная лексикология: Международные отношения [Sopostavitel’naja leksikologija : meždunarodnyje otnošenija], Москва [Moscou].

Gawełko, M. (1986) : « Kilka różnic typologicznych między językiem polskim i francuskim », Języki Obce w Szkole 30, z. 4, 291-297.

Gawełko, M. (1991/92 a) : « Styl nominalny w języku francuskim i polskim », Roczniki Humanistyczne t. XXXIX-XL, z. 5, 51-66.

Gawełko, M. (1991/92 b) : « Sur l’économie de l’expression linguistique romane », Roczniki Humanistyczne t. XXXIX-XL, z. 5, 67-81.

Gawełko, M. (1993) : « Quelques notions généralisantes en typologie romane », Roczniki Humanistyczne t. XLI, 33-43.

Lachur, Cz. (2004) : Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego.

Mańczak, W. (1991) : La classification des langues romanes, Cracovie, Universitas.

Melis, L. (1990) : La voie pronominale, Paris, Louvain-la-Neuve, Duculot.

Sambor , I. (1972) : Słowa i liczby, Wrocław (et alli).

Sienkiewicz, A. (1998) : L’étude sur la typologie lexicale du français et de l’espagnol augmentée de parallélismes avec le polonais, (mémoire de maîtrise, inédit), Université Catholique de Lublin.

Stefański, W. (2001) : Wprowadzenie do językoznawstwa historyczno-porównawczego, Toruń, Wydawnictwo UMK.