Zeus’ Lightning in Early Greek Myth and in Cleanthes’ Hymn

Abstract

[Abstrakt tylko w j. polskim / Abstract only in Polish]

Piorun Zeusa we wczesnym greckim micie i w hymnie Kleantesa

W okresie archaicznym kosmiczny fenomen pioruna był dla Greków nieomylnym znakiem niszczącej mocy Zeusa, używanej przezeń do eliminowania nieprzyjaznych sił we wszechświecie, a także pozbywania się tych spośród śmiertelników, którzy ważyli się przekroczyć granice swojej ludzkiej kondycji. Homer, Hezjod, Pindar i Ajschylos poświadczają, że takie było powszednie przekonanie im współczesnych. Potwierdza to również malarstwo wazowe. W III wieku przed Chr. w ramach stoicyzmu rozwinęło się nowe, pozytywne postrzeganie pioruna, stoicy mianowicie głosili, że piorun to narzędzie Zeusowej władzy we wszechświecie, ogień zaś jest podstawowym składnikiem wszechrzeczy i określa ich strukturę oraz zachowanie. Autor artykułu dowodzi, że (1) owa stoicka doktryna była obecna już u presokratycznego filozofa Heraklita oraz że (2) najwymowniejszy swój wyraz znajduje w hymnie do Zeusa autorstwa stoickiego filozofa Kleantesa.