“Gdy ręka gmatwała linie w kształt Trynitarskiej Bramy”, , czyli o rysunkach Józefa Czechowicza
Abstrakt
Wśród spuścizny Józefa Czechowicza odnajdujemy, obok rękopisów czy rzeczy osobistych, także rysunki poety. Zachowało się ich dwadzieścia pięć z lat 1925-1929. Przechowywane w kilku miejscach do dziś nie wzbudziły zainteresowania i nie zostały opracowane. Wykonywane najczęściej piórem i atramentem pojawiają się na rękopisach utworów, towarzyszą korespondencji poety, są pracami egzaminacyjnymi, lub występują niezależnie.
Najliczniejszą grupę stanowią ilustracje wierszy. Zachodzi w nich bardzo ścisły, a zarazem prosty związek między tekstem a elementem graficznym, który nawiązuje do treści lub stylistyki wiersza. Ilustrowane są bądź poszczególne strofki bądź cały wiersz.
Drugą ciekawą grupą są rysunki z korespondencji poety. Wśród nich na uwagę zasługują zwłaszcza własnoręcznie wykonane przez Czechowicza karty pocztowe.
Interesujące są też szkice związane z pedagogiczną pracą poety.
Rysunki poety cechuje wyrobiony zmysł plastyczny swoboda linii, prawidłowość proporcji, dobra kompozycja pewna finezja i humor. Mówią one dużo o Czechowiczu poecie i człowieku. Mogą stanowić ciekawe zarzewie badań nad autoilustracją w literaturze.
Bibliografia
Czechowicz J., Koń rydzy, Lublin 1990.
Czechowicz J., Poezje zebrane, red. Aleksander Madyda, Toruń 1997.
Czechowicz J., Słowa o Lublinie – dawnym mieście, W: Czechowicz J. Koń rydzy, Lublin 1990, s. 343-346.
Czechowicz J., Wybór poezji, red. T. Kłak, Wrocław, Warszawa, Kraków 1970.
Czytanie Czechowicza, red. J. Próchniak, J. Kopciowski, Lublin 2003.
Gralewski W., Stalowa tęcza, Warszawa 1968.
Czechowicz J., Listy, red. T. Kłak, Lublin 1977.
Kłak T., Józef Czechowicz a Folklor, W: tenże, Reporter róż, Katowice 1978.
Kłak T., Pieśń ludowa w Twórczości Czechowicza, „Literatura Ludowa” 3(1959), nr 5-6, s.35-38.
Kłak T., Reporter róż, Katowice 1978.
Kłak T., Wstęp, W: Czechowicz J., Wybór poezji, red. T. Kłak, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, s III-XCVIII.
Kołodyńska-Mossego B., Wspomnienie o Józefie Czechowiczu, W: Spotkania z Czechowiczem, red. S. Pollak, Lublin 1971, s.140-158.
Miernowski K., Moje wspomnienia o Czechowiczu, W: Spotkania z Czechowiczem, red. S. Pollak, Lublin 1971.
Popławski F., Wspomnienia o Józefie Czechowiczu, W: Spotkan z Czechowiczem, red. S. Pollak, Lublin 1971, s. 174-202.
Program wykładów i zajęć w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej, „Szkoła Specjalna” 5(1928/29), s. 157-196.
Smolarz J., Listy Józefa Czechowicza do ks. Ludwika Zalewskiego, „Akcent” 1982, nr 3(9), s. 18-44.
Spotkania z Czechowiczem, red. S. Pollak, Lublin 1971.
Tyszczyk A., Czechowicz i miasto, W: Czytanie Czechowicza, red. J. Próchniak, J. Kopciowski, Lublin 2003, s. 55-74.
Ziółkowski W., Gdzie kalafiory pianą i kwiaty z bibułek szumu – nieznany brulion Józefa Czechowicza, rkps. WBP im. H. Łopacińskiego sygn. 2302.
Copyright (c) 2005 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
