La dimension pédagogique de Paul et Virginie de Bernardin de Saint-Pierre
Abstrakt
[Abstrakt tylko w j. polskim / Abstract only in Polish]
Wymiar pedagogiczny Pawła i Wirginii Bernardina de Saint-Pierre
Celem studium jest próba odczytania Pawła i Wirginii, najsłynniejszego utworu Bernardina de Saint-Pierre, pod kątem zawartych w nim idei pedagogicznych, stanowiących o dydaktycznym przesłaniu owego dzieła. Wymiar pedagogiczny tej wydanej w 1788 r. powieści nie jest z pewnością dominujący i nie dziwi wcale fakt, że został on niejako przytłumiony przez cały szereg refleksji innej natury, jakie tekst ów wzbudza już od przeszło dwóch wieków. Przesłanie pedagogiczne Pawła i Wirginii jest jednak bezsporne i wszystko wskazuje na to, że pisarz wykorzystał formę powieści, by – zgodnie z własną intencją wyrażenia w niej „wielu cennych prawd” – zawrzeć w tekście również swoje spostrzeżenia na temat wychowania. Nie jest to z pewnością traktat pedagogiczny w stylu Emila Jana-Jakuba Rousseau, ale tekst zawiera tak wiele oryginalnych i konsekwentnych przemyśleń pedagogicznych, że można w nim dostrzec, zarówno poprzez jego formę jak i zwłaszcza poprzez sens zawartych w nim idei, echo russowskiej próby wyrażenia swojej opinii na temat edukacji w powieści Nowa Heloiza. Naturalny kontekst powieści Bernardina de Saint-Pierre, wyspa île de France, przybiera wymiar szkoły życia, w której dzieci rozwijają się zgodnie z filozoficznym przesłaniem całego tekstu, jakim jest harmonia naturalnego porządku świata. Przedstawiając konkretne zasady i prawdy, reguły i propozycje pedagogiczne, autor buduje w swej powieści prawdziwy system wychowawczy.
Bibliografia
Baridon, S.F.: Le «Harmonies de la nature» di Bernardin de Saint-Pierre. Studi di filologia e di critica testuale, Milano-Varese, Istituto Editoriale Cisalpino, 1958, 2 vol.
Bernardin de Saint-Pierre: Paul et Virginie, Paris, Garnier-Flammarion, 1966, chronologie et préface par Robert Mauzi.
Bernardin de Saint-Pierre: Voyage à l’île de France, texte établi par Yves Benot, Paris, La Découverte/Maspero, 1983.
Bernardin de Saint-Pierre: Discours sur l’éducation des femmes, dans: Œuvres complètes (in 12 vol.), Paris, Mequignon-Marvis Libraire, 1818, vol. 12, pp. 121-181.
Boissinot, A.: Parcours de lecture: Paul et Virginie, Paris, Bertrand-Lacoste, 1988.
Bray, B.: Sur quelques métamorphoses de «Paul et Virginie», dans: Formen innerliterarischer Rezeption, édité par Wilfried Floeck, Dieter Steland, Horst Turk, Wolfenbutteler Forschungen, Band 34, Wolfenbuttel, Herzog August Bibliothek, 1987, pp. 135-146.
Fabre, J.: Paul et Virginie, pastorale, dans: Lumières et Romantisme, Paris, Klincksieck, 1963.
Guy, B.: Bernardin de Saint-Pierre and the Idea of «Harmony», dans: Stanford French Review, II,2, 1978, pp. 209-222.
Lanson, G.: Un manuscrit de Paul et Virginie: étude sur l’invention de Bernardin de Saint-Pierre, dans: Revue du mois, 10 avril 1908.
Maury, F.: Etude sur la vie et les œuvres de Bernardin de Saint-Pierre, Paris, Hachette, 1892.
Mesnard, P.: Finalité et anthropomorphisme. Le cas Bernardin de Saint-Pierre, dans: Revue des Sciences humaines, 48/1947, pp. 295-323.
Mestry, Ph.: Une analyse des macro-structures de «Paul et Virginie», Paris, Nizet, 1990.
Ngendahimana, A.: Les idées politiques et sociales de Bernardin de Saint-Pierre, Bern, P. Lang, 1999.
Racault, J.-M. (sous la dir.): Etudes sur «Paul et Virginie», et l’œuvre de Bernardin de Saint-Pierre, Publication de l’Université de la Réunion, Paris, Didier, 1986.
Racault, J.-M. Bernardin de Saint-Pierre et les vies des Saints: sur quelques réminiscences hagiographiques dans «Paul et Virginie», dans: Revue d’Histoire Littéraire de la France, mars-avril 1986, pp. 179-188.
Racault, J.-M. Système de la toponymie et organisation de l’espace romanesque dans «Paul et Virginie», dans: Studies on Voltaire and the Eighteenth Century, 242/1986, pp. 377-418.
Revue d’histoire littéraire de la France, numéro spécial, Bernardin de Saint-Pierre, septembre/octobre 1989.
Roule, L.: Bernardin de Saint-Pierre et l’harmonie de la nature, Paris, Flammarion, 1930.
Souriau, M.: Bernardin de Saint-Pierre d’après ses manuscrits, Paris, Lecène-Oudin, 1905.
Ware, J.-N.: The Vocabulary of Bernardin de Saint-Pierre and its relations to the French Romantic School, Baltimore, Hopkins, 1927.
Copyright (c) 2004 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
