Скоморошеский глум в прозе Абрама Терца

Abstrakt

[Abstrakt tylko w j. polskim / Abstract only in Polish]

Satyra skomorochów w prozie Abrama Terca

W artykule omawia się satyryczne pierwiastki prozy A. Terca, głownie w utworach Sąd idzie, Dobranoc. A. Terc, satyryk, lecz nie humorysta, rozpatrywany jest w niniejszych rozważaniach poprzez związek jego prozy z twórczością średniowiecznych ruskich skomorochów, których postawa i formy teatralne znajdują pewien oddźwięk w jego prozie w postaci wewnętrznych podobieństw bądź bezpośrednich analogii. Zwraca się zatem w artykule uwagę na następujące przejawy satyry u Terca: 1. teatralność prozy, ujawniającą się poprzez: rolę pseudonimu pisarza, negatywny obraz systemu sowieckiego i reguł sztuki socrealizmu, parodię, ośmieszenie i pastisz, oraz 2. lingwistyczny absurd prozy i glosolalię. W artykule przedstawia się również swoistą koncepcję śmiechu A. Terca, opartą, w głównej mierze, na analizie psychiki „świętego kata” - aktora wymiaru sprawiedliwości.