Charakterystyka socjolingwistyczna polskiego slangu uczniowskiego
Abstrakt
The article entitled Socio-linguistic characterization of Polish school-pupils' slang has a character of a review. This means that it is a presentation of the main problems connected with linguistic − and especially socio-linguistic − research into Polish school-pupils' slang, into its lexical-semantic-pragmatic structure, as well as into the con-situation that gave rise to it and that permanently determines it.
As result of this research we have managed to find out, among others, what the place of school-pupils' slang on the map of Polish sociolects is, what are the main lexical types making up that sociolect, as well as what its functions are in language communication.
School-pupils' slang is one of the environmental varieties of language that are quite well scientifically described, which is proved by the abundant linguistic literature devoted to this subject. The literature was a reference point for the theses of the article.
Bibliografia
Altbauer M., 1932: Bałagała, belfer, cymes, kapcan, łapserdak, ślamazarny, „Język Polski” z. 2, s. 47-49, 76-78.
Arcimowicz W., 1935: Żargon uczni wileńskich szkół powszechnych, „Kurier Wileński” z. 9-11.
Bluszcz A. [rec.], 1994: K. Czarnecka, H. Zgółkowa, Słownik gwary uczniowskiej, „Polonica”, t. XVI, s. 246-249.
Buttler D., 1959: Słownictwo środowiskowo-emocjonalne we współczesnej polszczyźnie, „Poradnik Językowy” z. 1-2, s. 68-78.
Buttler D., 1973: Dyskusyjne zagadnienie opisu polskich gwar środowiskowych, w: Govorite formi i slovenskite literaturni jazici, Skopje, s. 153-159.
Chlebda W., 1993: Frazematyka, w: Encyklopedia kultury polskiej XX w., t.II, Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław, s. 327-334.
Czarnecka K., 1991: Przymus i ograniczenia społeczne w użyciu języka uczniowskiego, w: Zagadnienia komunikacji językowej dzieci i młodzieży. Materiały konferencji ..., [red.] J. Porayski-Pomsta, Warszawa, s. 115-120.
Czarnecka K., Zgółkowa H., 1992: Słownik gwary uczniowskiej, Poznań.
Czarnecka K., 1996: Miejsce języka uczniowskiego wśród odmian współczesnej polszczyzny, w: Świadomość językowa − kompetencja − dydaktyka, [rec.:] E. Sękowska, Materiały ogólnopolskiej konferencji nt. „Z badań nad kompetencją i świadomością językową dzieci i młodzieży”, Warszawa, 25-26 listopada 1894, Warszawa, s. 75-81.
Dejna K., 1980: Ile mamy języków polskich?, „Język Polski” LX, s. 30-43.
Długosz K., 1985: Przezwiska uczniów zaczerpnięte z programów telewizyjnych i dzieł literackich, „Poradnik Językowy” z. 7, s. 435-439.
Długosz K., 1983b: Proszę pana, bo on się przezywa, czyli o przezwiskach uczniów szkół podstawowych, „Poradnik Językowy” z. 1, s. 25-37.
Długosz K., 1986: Przezwiska uczniów z Kielecczyzny, Szczecin.
Długosz K., 1988a: Wieloczłonowe przezwiska uczniowskie, „Onomastica” XXXII.
Długosz K., 1988b: Rosyjskie przezwiska polskich uczniów. Z polskich studiów slawistycznych, seria VII, Warszawa, s. 105-110.
Długosz K., 1991: O polskich przezwiskach od niemieckich podstaw, „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu”, Językoznawstwo XIII, s. 109-119.
Długosz K., 1994: Wpływ języka francuskiego na powstawanie uczniowskich ksenonimów przezwiskowych, w: Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. I, red. M. Białoskórska i S. Kania, Szczecin, s. 197-206.
Friedrich H., 1938/39: W sprawie gwary uczniowskiej, „Poradnik Językowy” z. 7, s. 130-133.
Furgalska A., 1978: Przezwiska nauczycieli i uczniów, „Prace Naukowe UŚ”, 201., Prace Językoznawcze 4., Onomastyka, red. W. Lubaś, A. Wilkoń, Katowice, s. 63-71.
Głowacki J., 1992: Przezwiska nauczycieli i uczniów w opowiadaniach i powieściach Edmunda Niziurskiego, „Język Polski” z. 4-5, s. 289-296.
Grabias S., 1974: Funkcyjna klasyfikacja socjalnych wariantów języka, „Język Polski” z. 1, s. 22-31.
GrabiasS.,1994: Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
Grochowski M., 1982: Zarys leksykologii i leksykografii, Toruń.
Grzech Z., Wajda L., 1970: Nazwy ocen szkolnych, „Językoznawca” z. 21-22, s. 80-87.
Gucwa F., 1938: Gwara uczniowska w Lublinie, „Pamiętnik Lubelski” t.III.
Gucwa F., 1939: Gwara uczniowska, Kraków.
Ignatowicz - Skowrońska J., Kania S., 1991: Nacechowanie emocjonalne w gwarze uczniowskiej, w: Zagadnienia komunikacji językowej dzieci i młodzieży, red. J. Porayski-Pomsta, Warszawa, s. 107-115.
Kania S., 1972: O gwarze uczniowskiej (ze szkół zielonogórskich), „Przegląd Lubelski” marzec, s. 79-86.
Kania S., 1972b: Przezwiska uczniów i nauczycieli z gwary uczniowskiej, „Nadodrze” nr 4, s. 9 n.
Kania S., 1977: Uwagi o gwarze uczniowskiej w wybranych utworach młodzieżowych, w: Z zagadnień historii literatury, Zielona Góra, s. 139-146.
Kania S., 1984: Z badań nad słownictwem i frazeologią gwary uczniowskiej, w:Z teorii i praktyki dydaktycznej języka polskiego, t. V, Katowice, s. 149-164.
Klich E., Ciuła P., Czarnecki W., 1927: Przyczynki do gwary uczniowskiej w Poznaniu i Trzemesznie, „Slavia Occidentalis” t. VI, s. 290-307.
Kopeć J., 1987: Metaforyka w języku mówionym młodzieży szkolnej, „Rozprawy Komisji Językowej WTN” t. XV, s.
Kowalik K. [rec.], 1992: K. Czarnecka, H. Zgółkowa, Słownik gwary uczniowskiej, „Język Polski” z. 4-5, s. 348-349.
Kozłowska E., 1996: Kreatywność leksykalna w języku środowiskowym uczniów, w: Świadomość językowa − kompetencja − dydaktyka, red. E. Sękowska, Warszawa, s. 81-91.
Kraszewska J., 1988: Wyrazy oznaczające afirmację w gwarze szkolnej, „Prace Filologiczne” t. XXXIV, s. 191-201.
Kupiszewski W., 1988: O przezwiskach szkolnych, „Prace Filologiczne” t.XXXIV, s. 211-214.
Kupiszewski W., 1990: Z zagadnień gwary uczniowsko-studenckiej, „Prace Filologiczne” t. XXXV, s. 91-95.
Lubaś W., 1980: Współczesne polskie nazwy osobowe w akcie mowy, „Socjolingwistyka” 3, s. 53-58.
Marczewska M., 1990: Przezwiska uczniów (klasyfikacja i wnioski językowe), „Kieleckie Studia Filologiczne” t. V, s. 151-160.
Mazur B., 1977: Słownik gwary młodzieżowej, cz. I, (A-O), „Szpilki” nr 12, s.8-9; cz. II, (P-Ż), „Szpilki” nr 12.
Mentzel Z., 1978: Pokazać język (gwara uczniowska), „Polityka” nr 21.
Michasiewiczowa M., 1972: O przezwiskach nauczycieli w żargonie uczniów rzeszowskich, „Język Polski” LII, z. 2, s. 132-139.
NagłowskaA., 1963: Niektóre zagadnienia z tzw. „gwary uczniowskiej” trzech szkół powiatu kłobuckiego, „Językoznawca” nr 8-9, s. 93-98.
Nowakowska - Kempna I., 1995: Zastosowanie analizy kognitywnej do badania języka dzieci i młodzieży, w: Językowy obraz świata dzieci i młodzieży, red. J. Ożdżyński, Kraków, s. 9-31.
Obara J., 1994: Z badań nad żargonem uczniowskim wrocławskich szkół podstawowych i średnich, „Rozprawy Komisji Językowej WTN” t. XX, s.97-111.
Poczmański W., 1974: Co tam panie w „Polityce” (o gwarze uczniowskiej), „Barwy” nr 4.
Popowska - Taborska H., 1960: O przezwiskach nauczycieli, „Język Polski” XL, z. 2, s. 113-121.
Schreiber I., 1939: O gwarze uczniowskiej, Kraków.
Szmidt J., 1990: Pypeć na języku, „Kobieta i Życie” nr 29, s. 2-3.
Ułaszyn H., 1938: Przyczynki leksykalne. Trzy gwary uczniowskie: wielkopolska, królewiacka, galicyjska, Poznań.
Węgier J., 1978: Gwara środowiskowa uczniów, w: Integracja i dezintegracja języka na Pomorzu Zachodnim, Szczecin.
Wieczorkiewicz B., 1932: O słownik polskiej gwary szkolnej, „Polonista” R. II, s. 141.
Wieczorkiewicz B., 1961: O gwarach środowiskowych, „Poradnik Językowy” z. 5, s. 227-232.
Wieczorkiewicz B., 1968: Gwara szkolna, w: Gwara warszawska dawniej i dziś, wyd. 2 rozszerzone, Warszawa, s. 316.
Wilkoń A., 1988: Typologia socjolektów, „Socjolongwistyka” 8, s. 83-94.
Wiśniewski Z., Wiśniewski A., 1977: Słowotwórstwo rzeczowników i czasowników w gwarze uczniów grudziądzkich szkół średnich, „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu”, Seria A, Językoznawstwo, t. IV, s. 73-88.
Wojtczuk K., 1996: Liczba i/lub cyfra jako ocena szkolna w języku nauczycieli i uczniów, „Poradnik Językowy” z. 10.
Wolanowski I., 1902: Gwara uczniów lubelskich z lat 1875-1885, „Wisła” t. XVI, s. 123.
Wysłouch S., Zacharczuk H., Smuszkiewicz A., 1963: Żargon uczniowski w Polsce (Próba charakterystyki), „Językoznawca” z. 8-9, s.79-92.
Zgółkowa H., 1991: Specyfika języka młodzieżowego w świadomości uczniów, „Socjolingwistyka” 11, s. 99-108.
Zgółkowa H., 1992: Retoryka sarkazmu w gwarze uczniowskiej, w: Opisać słowa, red. A. Markowski, Warszawa, s. 233-242.
Zgółkowa H., Czarnecka K., 1994: Kategoria Boga w słownictwie uczniowskim, w: Język a kultura, t. X, Języki subkultur, red. J. Anusiewicz, B.Siciński, Wrocław, s. 29-37.
Ziętkowiak J., 1985: Z zagadnień słownictwa gwary uczniowskiej, „Poradnik Językowy” s. 543 n.
Żuchniewicz M., 1994: Z gwary szkolnej. Nazwy ocen, „Prace Filologiczne” t. XXXIX, s. 223-230.
Arcimowicz W., 1935: Żargon uczni wileńskich szkół powszechnych, „Kurier Wileński” z. 9-11.
Bluszcz A. [rec.], 1994: K. Czarnecka, H. Zgółkowa, Słownik gwary uczniowskiej, „Polonica”, t. XVI, s. 246-249.
Buttler D., 1959: Słownictwo środowiskowo-emocjonalne we współczesnej polszczyźnie, „Poradnik Językowy” z. 1-2, s. 68-78.
Buttler D., 1973: Dyskusyjne zagadnienie opisu polskich gwar środowiskowych, w: Govorite formi i slovenskite literaturni jazici, Skopje, s. 153-159.
Chlebda W., 1993: Frazematyka, w: Encyklopedia kultury polskiej XX w., t.II, Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław, s. 327-334.
Czarnecka K., 1991: Przymus i ograniczenia społeczne w użyciu języka uczniowskiego, w: Zagadnienia komunikacji językowej dzieci i młodzieży. Materiały konferencji ..., [red.] J. Porayski-Pomsta, Warszawa, s. 115-120.
Czarnecka K., Zgółkowa H., 1992: Słownik gwary uczniowskiej, Poznań.
Czarnecka K., 1996: Miejsce języka uczniowskiego wśród odmian współczesnej polszczyzny, w: Świadomość językowa − kompetencja − dydaktyka, [rec.:] E. Sękowska, Materiały ogólnopolskiej konferencji nt. „Z badań nad kompetencją i świadomością językową dzieci i młodzieży”, Warszawa, 25-26 listopada 1894, Warszawa, s. 75-81.
Dejna K., 1980: Ile mamy języków polskich?, „Język Polski” LX, s. 30-43.
Długosz K., 1985: Przezwiska uczniów zaczerpnięte z programów telewizyjnych i dzieł literackich, „Poradnik Językowy” z. 7, s. 435-439.
Długosz K., 1983b: Proszę pana, bo on się przezywa, czyli o przezwiskach uczniów szkół podstawowych, „Poradnik Językowy” z. 1, s. 25-37.
Długosz K., 1986: Przezwiska uczniów z Kielecczyzny, Szczecin.
Długosz K., 1988a: Wieloczłonowe przezwiska uczniowskie, „Onomastica” XXXII.
Długosz K., 1988b: Rosyjskie przezwiska polskich uczniów. Z polskich studiów slawistycznych, seria VII, Warszawa, s. 105-110.
Długosz K., 1991: O polskich przezwiskach od niemieckich podstaw, „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu”, Językoznawstwo XIII, s. 109-119.
Długosz K., 1994: Wpływ języka francuskiego na powstawanie uczniowskich ksenonimów przezwiskowych, w: Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. I, red. M. Białoskórska i S. Kania, Szczecin, s. 197-206.
Friedrich H., 1938/39: W sprawie gwary uczniowskiej, „Poradnik Językowy” z. 7, s. 130-133.
Furgalska A., 1978: Przezwiska nauczycieli i uczniów, „Prace Naukowe UŚ”, 201., Prace Językoznawcze 4., Onomastyka, red. W. Lubaś, A. Wilkoń, Katowice, s. 63-71.
Głowacki J., 1992: Przezwiska nauczycieli i uczniów w opowiadaniach i powieściach Edmunda Niziurskiego, „Język Polski” z. 4-5, s. 289-296.
Grabias S., 1974: Funkcyjna klasyfikacja socjalnych wariantów języka, „Język Polski” z. 1, s. 22-31.
GrabiasS.,1994: Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
Grochowski M., 1982: Zarys leksykologii i leksykografii, Toruń.
Grzech Z., Wajda L., 1970: Nazwy ocen szkolnych, „Językoznawca” z. 21-22, s. 80-87.
Gucwa F., 1938: Gwara uczniowska w Lublinie, „Pamiętnik Lubelski” t.III.
Gucwa F., 1939: Gwara uczniowska, Kraków.
Ignatowicz - Skowrońska J., Kania S., 1991: Nacechowanie emocjonalne w gwarze uczniowskiej, w: Zagadnienia komunikacji językowej dzieci i młodzieży, red. J. Porayski-Pomsta, Warszawa, s. 107-115.
Kania S., 1972: O gwarze uczniowskiej (ze szkół zielonogórskich), „Przegląd Lubelski” marzec, s. 79-86.
Kania S., 1972b: Przezwiska uczniów i nauczycieli z gwary uczniowskiej, „Nadodrze” nr 4, s. 9 n.
Kania S., 1977: Uwagi o gwarze uczniowskiej w wybranych utworach młodzieżowych, w: Z zagadnień historii literatury, Zielona Góra, s. 139-146.
Kania S., 1984: Z badań nad słownictwem i frazeologią gwary uczniowskiej, w:Z teorii i praktyki dydaktycznej języka polskiego, t. V, Katowice, s. 149-164.
Klich E., Ciuła P., Czarnecki W., 1927: Przyczynki do gwary uczniowskiej w Poznaniu i Trzemesznie, „Slavia Occidentalis” t. VI, s. 290-307.
Kopeć J., 1987: Metaforyka w języku mówionym młodzieży szkolnej, „Rozprawy Komisji Językowej WTN” t. XV, s.
Kowalik K. [rec.], 1992: K. Czarnecka, H. Zgółkowa, Słownik gwary uczniowskiej, „Język Polski” z. 4-5, s. 348-349.
Kozłowska E., 1996: Kreatywność leksykalna w języku środowiskowym uczniów, w: Świadomość językowa − kompetencja − dydaktyka, red. E. Sękowska, Warszawa, s. 81-91.
Kraszewska J., 1988: Wyrazy oznaczające afirmację w gwarze szkolnej, „Prace Filologiczne” t. XXXIV, s. 191-201.
Kupiszewski W., 1988: O przezwiskach szkolnych, „Prace Filologiczne” t.XXXIV, s. 211-214.
Kupiszewski W., 1990: Z zagadnień gwary uczniowsko-studenckiej, „Prace Filologiczne” t. XXXV, s. 91-95.
Lubaś W., 1980: Współczesne polskie nazwy osobowe w akcie mowy, „Socjolingwistyka” 3, s. 53-58.
Marczewska M., 1990: Przezwiska uczniów (klasyfikacja i wnioski językowe), „Kieleckie Studia Filologiczne” t. V, s. 151-160.
Mazur B., 1977: Słownik gwary młodzieżowej, cz. I, (A-O), „Szpilki” nr 12, s.8-9; cz. II, (P-Ż), „Szpilki” nr 12.
Mentzel Z., 1978: Pokazać język (gwara uczniowska), „Polityka” nr 21.
Michasiewiczowa M., 1972: O przezwiskach nauczycieli w żargonie uczniów rzeszowskich, „Język Polski” LII, z. 2, s. 132-139.
NagłowskaA., 1963: Niektóre zagadnienia z tzw. „gwary uczniowskiej” trzech szkół powiatu kłobuckiego, „Językoznawca” nr 8-9, s. 93-98.
Nowakowska - Kempna I., 1995: Zastosowanie analizy kognitywnej do badania języka dzieci i młodzieży, w: Językowy obraz świata dzieci i młodzieży, red. J. Ożdżyński, Kraków, s. 9-31.
Obara J., 1994: Z badań nad żargonem uczniowskim wrocławskich szkół podstawowych i średnich, „Rozprawy Komisji Językowej WTN” t. XX, s.97-111.
Poczmański W., 1974: Co tam panie w „Polityce” (o gwarze uczniowskiej), „Barwy” nr 4.
Popowska - Taborska H., 1960: O przezwiskach nauczycieli, „Język Polski” XL, z. 2, s. 113-121.
Schreiber I., 1939: O gwarze uczniowskiej, Kraków.
Szmidt J., 1990: Pypeć na języku, „Kobieta i Życie” nr 29, s. 2-3.
Ułaszyn H., 1938: Przyczynki leksykalne. Trzy gwary uczniowskie: wielkopolska, królewiacka, galicyjska, Poznań.
Węgier J., 1978: Gwara środowiskowa uczniów, w: Integracja i dezintegracja języka na Pomorzu Zachodnim, Szczecin.
Wieczorkiewicz B., 1932: O słownik polskiej gwary szkolnej, „Polonista” R. II, s. 141.
Wieczorkiewicz B., 1961: O gwarach środowiskowych, „Poradnik Językowy” z. 5, s. 227-232.
Wieczorkiewicz B., 1968: Gwara szkolna, w: Gwara warszawska dawniej i dziś, wyd. 2 rozszerzone, Warszawa, s. 316.
Wilkoń A., 1988: Typologia socjolektów, „Socjolongwistyka” 8, s. 83-94.
Wiśniewski Z., Wiśniewski A., 1977: Słowotwórstwo rzeczowników i czasowników w gwarze uczniów grudziądzkich szkół średnich, „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu”, Seria A, Językoznawstwo, t. IV, s. 73-88.
Wojtczuk K., 1996: Liczba i/lub cyfra jako ocena szkolna w języku nauczycieli i uczniów, „Poradnik Językowy” z. 10.
Wolanowski I., 1902: Gwara uczniów lubelskich z lat 1875-1885, „Wisła” t. XVI, s. 123.
Wysłouch S., Zacharczuk H., Smuszkiewicz A., 1963: Żargon uczniowski w Polsce (Próba charakterystyki), „Językoznawca” z. 8-9, s.79-92.
Zgółkowa H., 1991: Specyfika języka młodzieżowego w świadomości uczniów, „Socjolingwistyka” 11, s. 99-108.
Zgółkowa H., 1992: Retoryka sarkazmu w gwarze uczniowskiej, w: Opisać słowa, red. A. Markowski, Warszawa, s. 233-242.
Zgółkowa H., Czarnecka K., 1994: Kategoria Boga w słownictwie uczniowskim, w: Język a kultura, t. X, Języki subkultur, red. J. Anusiewicz, B.Siciński, Wrocław, s. 29-37.
Ziętkowiak J., 1985: Z zagadnień słownictwa gwary uczniowskiej, „Poradnik Językowy” s. 543 n.
Żuchniewicz M., 1994: Z gwary szkolnej. Nazwy ocen, „Prace Filologiczne” t. XXXIX, s. 223-230.
Opublikowane
2019-08-08
Numer
Dział
Artykuły
Copyright (c) 2000 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
