Beziehungen zwischen Satztyp und Satzmodus

  • Elżbieta Krukowska

Abstrakt

[Abstrakt tylko w j. polskim / Abstract only in Polish]

Związek między typem zdania a jego modalnością

Przedmiotem artykułu jest rozgraniczenie tradycyjnego pojęcia typów wypowiedzi wyróżnianych ze względu na intencję nadawcy (Satzarten) od typu zdania (Satztyp) stosowanego w badaniach nad składnią i semantyką zdania w ramach tzw.teorii modalności zdania (Satzmodustheorie) oraz w pracach przyjmujących modularną koncepcję języka.

Rozgraniczenie typu zdania oraz modalności zdania (Satzmodus) zmierza do adekwatnego ujęcia udziału gramatyki i pragmatyki w konstytuowaniu wypowiedzi, otwiera też − zdaniem autorki − nowe perspektywy dla opisu zjawisk z pograniczy gramatyki i pragmatyki.

Bibliografia

Altmann, H. (1987): Zur Problematik der Konstitution von Satzmodi als Formtypen, [in:] Meibauer, J. (ed.) (1987), S.22-56.
Bierwisch, M. (1979): Satztyp und kognitive Einstellung, „Slovo a slovesnost” XV, 118-123.
Bierwisch, M. (1980): Semantic Structure and Illocutionary Force, [in:] Searle, J./ Kiefer, F./ Bierwisch, M. (eds.) (1980): Speech act theory and pragmatics, Dordrecht, S.1-35.
Boniecka, B. (1978): Podstawowe typy struktur pytajnych polszczyzny mówionej, [in:] Studia nad składnią polszczyzny mówionej. Księga referatów konferencji poświęconej składni imetodologii badań języka mówionego, Wrocław 1978, S.147-157.
Brandt, M./ Reis, M./ Rosengren, I./ Zimmermann, I. (1982): Satztyp, Satzmodus und Illokution, [in:] Rosengren, I. (ed.) (1992), S.1-90.
Brandt, M./ Rosengren, I./ Zimmermann, I. (1990): Satzmodus, Modalität und Performativität, „Zeitschrift für Phonetik, Sprachwissenschaft und Kommunikationsforschung” [ZPSK] 43, 1, S.120-149.
Dłuska, M. (1947): Prozodia języka polskiego, (Prace Komisji Językowej, Nr31), Kraków.
Doherty, M. (1985): Epistemische Bedeutung, (Studia grammatica XXIII), Berlin: Akademie Verlag.
Doherty, M. (1987): Epistemic Meaning, Berlin−Heidelberg−New York: Springer.
Duden-Grammatik (1984): Grammatik der deutschen Gegenwartssprache. 4., neu bearb. und erw.Aufl., Mannheim−Wien−Zürich: Bibliographisches Institut.
Grewendorf, G./ Zaefferer, D. (1984): Theorie der Satzmodi. Unveröff. Manuskript.
Heidolph, K.E./ Flämig, W./ Motsch, W. (1981): Grundzüge einer deutschen Grammatik, Berlin: Akademie-Verlag.
Jung, W. (1971): Grammatik der deutschen Sprache, 4., verbesserte Auflage, Leipzig: VEB Bibliographisches Institut.
Lang, E. (ed.) (1988): Studien zum Satzmodus I, (Linguistische Studien 177), Berlin: Akademie der Wissenschaften der DDR.
Lang, E./ Pasch, R. (1988): Grammatische und kommunikative Aspekte des Satzmodus − ein Projektentwurf, [in:] Lang, E. (ed.) (1988), S.1-25.
Meibauer, J. (ed.) (1987): Satzmodus zwischen Grammatik und Pragmatik, (Linguistische Arbeiten 180), Tübingen: Niemeyer.
Meibauer, J. (1987): Probleme einer Theorie des Satzmodus, [in:] Meibauer, J. (ed.) (1987), S.1-21.
Motsch, W./ Pasch, R. (1984): Bedeutung und illokutive Funktion sprachlicher Äußerungen, ZPSK 37, S.471-489.
Näf, A. (1984): Satzarten und Äußeungsarten im Deutschen. Vorschläge zur Begriffsfassung und Terminologie, „Zeitschrift für Germanistiche Linguistik” 12, S.21-44.
Pasch, R. (1990): Satzmodus als Grundlage illokutiver Funktion. Kritische Fragen zu Brandt/Rosengren/Zimmermann: Satzmodus, Modalität und Performativität, ZPSK 43 (1990) 1, 120-149, ZPSK 43, 6, 810-822.
Pasch, R. (1990a): „Satzmodus” − Versuch einer Begriffsbestimmung, ZPSK 43, 1, S.92-110.
Reis, M. (1991): Echo-w-Sätze und Echo-w-Fragen, [in:] Reis, M./ Rosengren, I. (eds.) (1991): Fragesätze und Fragen.Referate anläßlich der 12. Jahrestagung der Deutschen Gesellschaft für Sprachwissenschaft in Saarbrücken 1990, Tübingen: Niemeyer, S.49-76.
Rosengren, I. (1988): Die Beziehung zwischen Satztyp und Illokutionstypus einer modularen Sicht, LS/ZIWS/A, 185, S.113-138.
Rosengren, I. (1990): Satzmodus als Sprechereinstellung? Korreferat zu Renate Pasch „Satzmodus” − Versuch einer Begriffsbestimmung, ZPSK 43, 1, S.111-119.
Rosengren, I. (ed.) (1992): Satz und Illokution, Bd. 1, (Linguistische Arbeiten 278), Tübingen: Max Niemeyer Verlag.
Stechow, A. von/ Sternefeld, W. (1988): Bausteine syntaktischen Wissens.Ein Lehrbuch für generative Grammatik, Opladen: Westdeutscher Verlag.
Wąsik, Z. (1979): Typologia strukturalna wypowiedzeń pytajnych na materiale wybranych współczesnych języków indoeuropejskich, (Studia Linguistica V), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Wunderlich, D. (1988): Der Ton macht die Melodie. Zur Phonologie der Intonation des Deutschen, [in:] Altmann, H. (ed.) (1988): Intonationsforschungen, Tübingen: Niemeyer, S.1-40.
Opublikowane
2019-08-03
Dział
Artykuły