Double prononciation de -ai en français
Abstrakt
Podwójna wymowa -ai we francuskim
We francuskim -ai wymawia się w większości wypadków jak [e] w czasownikach (np. w ai, chantai, chanterai), a jak [ε] w rzeczownikach i przymiotnikach (np. w balai, vrai). Według francuskiego fonetyka Fouchégo pierwsza wymowa jest regularna, podczas gdy druga powstała przez analogię do form typu vraie, vrais (gdzie -ai nie znajdowało się w wygłosie). Autor artykułu, konfrontując pogląd Fouchégo z wypowiedziami gramatyków XVI-wiecznych, dochodzi do wniosku, że Fouché się pomylił i że trzeba wrócić do dawnego poglądu duńskiego językoznawcy Nyropa, który utrzymywał, że regularna jest wymowa -ai jako [ε], jednak nie objaśnił, skąd się wzięła wymowa -ai jako [e]. Zdaniem autora artykułu wymowa ta tłumaczy się tym, co on nazywa nieregularnym rozwojem fonetycznym spowodowanym częstością użycia, na co przytacza szereg paralel zarówno z francuskiego, jak i z innych języków.
Bibliografia
Fouché P. (1958): Phonétique historique du français. Paris.
Mańczak W. (1969): Le développement phonétique des langues romanes et la fréquence. Kraków.
Mańczak W. (1974): Double issue de oi en français. «Neuphilologische Mitteilungen» 75 p. 357-367.
Mańczak W. (1976): Origine de la désinence -ons. In: Actes du 13e Congrès International de Linguistique et Philologie romanes. Québec p. 257-266.
Mańczak W. (1976-1977): Piémontais kant-uma «chant-ons». «Incontri Linguistici» 3 p. 63-69.
Mańczak W. (1977): Słowiańska fonetyka historyczna a frekwencja. Kraków.
Mańczak W. (1981): L'infinitif dans les parlers d'Italie, de Suisse, de France et de Belgique. In: Mélanges de Philologie et de Toponymie Romanes offerts à H. Guiter. [Perpignan] p. 323-331.
Mańczak W. (1986): Ancien vénitien sent(o) < sanctum. In: Mélanges d'onomastique, linguistique et philologie offerts à M. R. Sindou. II. [Paris] p. 142-145.
Mańczak W. (1987): Frequenzbedingter unregelmässiger Lautwandel in den germanischen Sprachen. Wrocław.
Martinet A. et Walter H. (1973): Dictionnaire de la prononciation française dans son usage réel. Paris.
Meigret L. (1550): Le trętté de la grammęre françoęze. Paris.
Nyrop K. (1899): Grammaire historique de la langue française. I. Copenhague.
Peletier J. (1550): Dialogue/ de/ l'Ortografe e Prononciation Francoęse/. Poitiers.
Copyright (c) 1993 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.