Wybrane refleksje nad audiacją gordonowską
Abstrakt
W artykule zdefiniowano pojęcie audiacji muzycznej i dokonano próby konfrontacji teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona z myślą pedagogiczną, psychologiczną i filozoficzną dotyczącą omawianej problematyki. Głównym celem rozważań autora są refleksje nad kategorią audiacji, rozumianej jako rodzaj myślenia muzycznego, stanowiącej podstawę uzdolnienia i osiągnięć muzycznych, a rozpatrywanej jako kluczowe pojęcie i filar teorii uczenia się muzyki autorstwa amerykańskiego pedagoga i psychologa muzyki E. E. Gordona. Audiację rozpatrywano w kilku kontekstach: definicyjnym i syntaktycznym, nauczania i uczenia się muzyki, paraleli uczenia się muzyki do języka oraz w kontekście operacjonalizacji motywu muzycznego (rytmicznego lub/i tonalnego) jako podstawowego warunku rozwijania myślenia muzycznego człowieka. Ze względu na potrzebę dogłębnej analizy teoretycznej, obecnej na polskim rynku edukacyjnym od ponad 20 lat, teorii uczenia się muzyki autorstwa E. E. Gordona pod kątem jej formalności i funkcjonalności w rozwoju badań, kategoria audiacji muzycznej stała się przedmiotem niniejszych analiz teoretycznych.
Bibliografia
Adamek, Irena. Pedagogika wczesnoszkolna. Kluczowe problemy. Wydawnictwo Libron, 2016.
Azzara, Chrisopher D. „An Aural Approach to Improvisation: Music educators can teach improvisation even if they have not had extensive exposure to it themselves. Here are some basic strategies”. Music Educators Journal, vol. 86, no. 3, 1999, ss. 21-25.
Brink, Emily. „A Look at Edwin E. Gordon’s Theories”. Bulletin of the Council for Research in Music Education, nr 75, 1983, ss. 1-13.
Bronfenbrenner, Urie, i Pamela A. Morris. „The ecology of developmental processes”. Handbook of Child Psychology: Theoretical Models of Human Development, ed. William Damon i Richard M. Lerner, t. 1, John Wiley & Sons Inc,, 2006, ss. 993-1028.
Chęćka, Anna. „W pułapce czystego rozumu. Jak przywrócić muzyce należne jej miejsce w dyskursie humanistycznym?”. Polski Rocznik Muzykologiczny, nr 14, 2016, ss. 296-314.
Chęćka-Gotkowicz, Anna, „Czy rozumienie muzyki zależy od świadomego śledzenia struktur formalnych utworu? Jerrold Levinson i Peter Kivy wobec problemu doświadczenia muzycznego”. Aspekty Muzyki, nr 2, 2012, ss.11-23.
Christensen, Jonas. „A critical reflection of bronfenbrenner’s development ecology mode”. Problems of Education in the 21st Century, nr 69, 2016, ss. 22–28.
Clark, Alan N., Thomas Heflin, Jeffrey Kluball, Elizabeth Kramer. Understanding Music: Past and Present. Fine Arts Open Textbooks, 2015.
Cohen, Douglas. Music: Its Language, History, and Culture. CUNY Brooklyn College, 2015.
Colwell, Richard, i Frank Abrahams. „Edwin Gordon’s contribution: An appraisal”. Visions of Research in Music Education, nr 16, 2021, ss. 18-36.
Cutietta, Robert A. „Edwin Gordon’s impact on the field of music aptitude”. The Quarterly Journal for Music Teaching and Learning, nr 2(1-2), 2021, ss.73-77.
Engel, Ana Clara, Claudine Devicari Bueno i Pricila Sleifer. „Music training and auditory processing skills in children: a systematic review”. Audiology – Communication Research, nr 24, 2019, DOI: dx.doi.org/10.1590/2317-6431-2018-2116.
Gordon, Edwin E. „All about Audiation and Music Aptitudes”. Music Educators Journal, vol. 86, no. 2, 1999, ss. 41-44. DOI: doi.org/10.2307/3399.
Gordon, Edwin E. Dissonance of space in audiation. GIA Music Publications Inc., 2015.
Gordon, Edwin E. Jump Right in The Music Curriculum. Tonal and Rhythm Pattern Audiation Recordings. GIA Music Publications, 2005.
Gordon, Edwin E. Rhythm. Contrasting the implications of audiation and notation. GIA Publications Inc., 2000.
Gordon, Edwin E. Sekwencje uczenia się w muzyce. Umiejętności, zawartość i motywy. Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, 1999.
Gordon, Edwin E. The Aural/Visual Experience of Music Literacy. Reading & Writing Music Notation, GIA Publications Inc., 2004.
Gouzouasis, Peter. „Music Audiation: A Comparison of the Music Abilities of Kindergarten Children of Various Ethnic Backgrounds”. Visions of Research in Music Education, vol. 16, 2021. UCONN, opencommons.uconn.edu/vrme/vol16/iss1/141. Dostęp 7.11.2022.
Grinspun, Noemi, Luc Nijs, Leonie Kausel, Kelsey Onderdijk, Nicolas Sepúlveda i Antonio Rivera-Hutinel. „Selective Attention and Inhibitory Control of Attention Are Correlated With Music Audiation”. Frontiers in Psychology, nr 11, 2020, Frontiers, www.frontiersin.org/ articles/10.3389/fpsyg.2020.01109/full. Dostęp 7.11.2022. DOI: doi.org/10.3389/fpsyg. 2020. 01109
Guczalski, Krzysztof. Znaczenie muzyki. Znaczenia w muzyce. Próba ogólnej teorii na tle estetyki Susane Langer. Musica Iagellonica, 2002.
Harwood, Eve. „Music Learning in Context: A Playground Tale”. Research Studies in Music Education, vol. 11, no. 1, 1998, ss. 52-60. DOI: doi.org/10.1177/1321103X98011001.
Jäncke, Lutz. „Music, memory and emotion”. Journal of Biology, vol. 7, no. 6, 2008. DOI: doi.org/ 10.1186/jbiol82.
Jankowski, Wojciech. „Koncepcja czy teoria Gordona?”. Wychowanie Muzyczne w Szkole, nr 3, 2004, ss. 107-118.
Jordan-Szymańska, Anna. „Pojęcie myślenia muzycznego w psychologii muzyki”. Myślenie muzyczne a metoda solmizacji relatywnej. Wokół Kodálya, red. Mirosława Jankowska i Wojcech Jankowski, Wydawnictwo AMFC, 1998, ss. 42-49.
Jordan-Szymańska, Anna. „Edwina Gordona koncepcja uzdolnienia muzycznego. Problemy i pytania”. Sposoby kierowania rozwojem muzycznym dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, red. Ewa Zwolińska, Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, 1997, ss. 181-194.
Kamińska, Barbara. „Zdolności muzyczne w ujęciu psychologii muzyki: ewolucja poglądów”. Studia Psychologica, nr 3, 2002, ss. 187-195.
Kołodziejski, Maciej. „Jest już za późno! Nie jest za późno! – czyli uwag kilka o naturze, strukturze i właściwościach zdolności muzycznych dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym”. Pedagogika i jej oblicza, red. Joanna Skibska i Justyna Wojciechowska, Wydawnictwo Naukowe ATH, 2018, ss. 425-450.
Kołodziejski, Maciej. „Muzyka i język – myślenie i audiacja: kilka uwag o potrzebie budowania kompetencji audiacyjnej małego dziecka”. Cieszyński Almanach Pedagogiczny, nr 3, 2014, ss. 128-149.
Kraus, Nina, i Bharath Chandrasekaran. „Music training for the development of auditory skills”. Nature Reviews Neuroscience, vol. 11, no. 8, 2010, ss. 599-605. DOI: 10.1038/nrn2882.
Luce, David W. „Music Learning Theory and Audiation: Implications for Music Therapy Clinical Practice”. Music Therapy Perspectives, vol. 22, no. 1, 2004, ss. 26-33. DOI: doi.org/ 10.1093/mtp/22.1.26
McKay, Matthew, Martha Davis i Patrick Fanning. Sztuka skutecznego porozumiewania się. Praca. Rodzina. Zabawa. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2007.
Pacewicz, Izabela. „Myślenie muzyczne jako kategoria kształcenia muzyczno-teoretycznego i praktyki artystycznej”. Myślenie muzyczne a metoda solmizacji relatywnej. Wokół Kodálya, red. Mirosława Jankowska i Wojcech Jankowski, Wydawnictwo AMFC, 1998, ss. 30-42.
Pazur, Barbara. „IV Seminarium Gordonowskie w Bydgoszczy”. Wychowanie Muzyczne w Szkole, nr 5, 2001, ss. 256-262.
Price, Kongsley. „Does Music Have Meaning?”. The British Journal of Aesthetics, nr 28(3), 1988, ss. 203-215.
Richter, Goetz. „The Question of Music: Reflections on Roger Scruton’s The Aesthetics of Music”. Literature & Aesthetics, vol. 10, 2000, ss. 149-164.
Ryczkowska, Alicja. „Mechanizmy oddziaływania muzyki na procesy fizjologiczne i emocjonalne słuchacza”. Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ, nr 2(29), 2016, ss. 139-155.
Scott, Sheila A. „Constructivist View of Music Education: Perspectives for Deep Learning”. General Music Today, vol. 19, no. 2, 2006, ss. 17-21. DOI: doi.org/10.1177/10483713060 190020
Scruton, Roger. „Analytical Philosophy and the Meaning of Music”. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, vol. 46, 1987, ss. 169-176.
Scruton, Roger. Przewodnik po filozofii dla inteligentnych. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.
Shaffer, David R. Social and personality development. Thomson Learning, 2005.
Sidnell, Robert G. „Motor learning in music education”. Psychomusicology: A Journal of Research in Music Cognition, vol. 6, no. 1-2, 1986, ss. 7-18. DOI: doi.org/10.1037/h0094198.
Sloboda, John A. Umysł muzyczny. Poznawcza psychologia muzyki. AMFC, 2002.
Sloboda, John A. The Musical Mind: The Cognitive Psychology of Music. Oxford University Press, 1986.
Stokes, W. Ann. „Is Edwin Gordon’s Learning Theory a Cognitive One?”. Philosophy of Music Education Review, vol. 4, no. 2, 1996, ss. 96-106, www.jstor.org/stable/40495421.
Sun, Yanan, Lu Xuejing, Ho Hao Tam, Blake W. Johnson, Daniela Sammler, William Thompson i William Forde. „Syntactic processing in music and language: Parallel abnormalities observed in congenital amusia, euroImage”. Clinical, nr 19, 2018, ss. 640-651.
Swain, Joseph P. „The Concept of Musical Syntax”. The Musical Quarterly, vol. 79, no. 2, 1995, ss. 281-308.
Swindell, Warren E., „The Development of Pitch and Rhythm Skills: The Research of Edwin Gordon. Update”. Applications of Research in Music Education, vol. 3, no. 1, 1984, ss. 3-11. DOI: doi.org/10.1177/875512338400300102.
Szubart, Tomasz. „Reprezentacja muzyczna a filozofia umysłu”. Filozofia Nauki, t. 27, nr 2, 2019, ss. 141-152. DOI: doi.org/10.14394/filnau.2019.0014.
Taetle, Laurie, Cutietta Robert. „Learning Theories as Roots of Current Musical Practice and Research”. The new handbook of research on music teaching and learning: A project of the Music Educators National Conference, ed. Richard Colwell, Carol Richardson, Oxford University Press, 2002, ss. 279-298.
Trzos, Paweł A., „O dojrzałości muzycznej w kontekście rozwoju audiacji”. Przegląd Pedagogiczny, nr 1, 2018, ss. 56-68.
Trzos, Paweł A. „Gordonian Implications in Polish music pedagogy: Bydgoszcz School Model”. Review of Artistic Education, nr 9-10, 2015, ss. 128-136.
van Zyl, Silvia. „Audiation, aural training and the visually impaired pianist in South Africa”, Journal of the Musical Arts in Africa, vol. 15, no. 1-2, 2018, ss. 119-130. DOI: doi.org/ 10.2989/18121004.2018.1556897/
Wiktorczyk, Patrycja. „Wpływ aktywności fizycznej na funkcje poznawcze”. Neurokognitywistyka w Patologii i Zdrowiu, 2011-2013, ss. 124-130.
Woodford, Paul G. „Evaluating Edwin Gordon’s Music Learning Theory from a Critical Thinking Perspective”. Philosophy of Music Education Review, vol. 4, no. 2, 1996, ss. 83-95, http://www.jstor.org/stable/40495420.
Woody, Robert H. „Playing by Ear: Foundation or Frill?”. Music Educators Journal, vol. 99, no. 2, 2012, ss. 82-88. DOI:10.1177/0027432112459199.
Zwolińska, Ewa A. Sposoby audiacji. O myśleniu muzycznym. Wydawnictwo UKW, 2014.
Copyright (c) 2022 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.