Sztuka Irmy Stern: brzydota jako kult
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie życia i twórczości znanej i cenionej malarki południowoafrykańskiej pochodzenia żydowsko-niemieckiego – Irmy Stern (1894-1966). Artystka była jedną z pierwszych malarek pochodzących z RPA, której prace dobrze wpisują się w nurt ekspresjonistyczny. Na rozwój twórczy Irmy Stern wpłynęły liczne podróże do Europy oraz studia w niemieckich szkołach i akademiach artystycznych. Ważnym źródłem inspiracji były też jej afrykańskie korzenie oraz liczne podróże po kontynencie afrykańskim (m.in. RPA, Zanzibar i Kongo). Malarka stworzyła liczne portrety rdzennych mieszkańców Afryki w otoczeniu dzikiej przyrody. W swoich pracach najczęściej prezentowała idylliczną, ale jednocześnie pełną życia i dynamiki wizję kontynentu afrykańskiego, co odzwierciedlało jej osobiste spojrzenie na Afrykę jako prawdziwy „raj na ziemi”.
Bibliografia
Arnold, Marion. Irma Stern, a feast for the eye. Fernwood Press, 1995.
Arnold, Marion. Women and Art in South Africa. Palgrave Macmillan, 1997.
Bacquart, Jean-Baptiste. The Tribal Arts of Africa. Thames & Hudson, 2000.
Behr, Shulamith. Expressionism. Cambridge University Press, 1999.
Below, Irene. Hidden Treasures: Irma Stern – Her Books, Painted Book Covers and Bookplates. The Society of Bibliophiles, 2000.
Below, Irene, and Jutta Hülsewig-Johnen, editors, Irma Stern und der Expressionismus: Afrika und Europa: Bilder und Zeichnungen bis 1945 [Irma Stern and Expressionism: Africa and Europe – Paintings and Drawings to 1945]. Kerber Verlag, 1997.
Berman, Esmé. Painting in South Africa. Southern Book Publishers, 1993.
Berman, Esmé. Art and Artists of South Africa: An Illustrated Biographical Dictionary and Historical Survey of Painters and Graphic Artists since 1875. A.A. Balkema, 1983.
Berman, Mona. Remembering Irma: Irma Stern: A Memoir with Letters. Double Storey, 2003.
Blixen, Karen. Out of Africa. Quotes of famous people, quotepark.com/works/out-of-africa-5585/. Accesed 10.01.2020.
Cullen, Paul. Irma Stern: Expressions of a Journey. Johannesburg Standard Bank Gallery, 2003.
Dubow, Neville. Irma Stern. C. Struik, 1974.
Dubow, Neville. Paradise: The Journal and Letters (1917–1933) of Irma Stern. Thorold’s Africana Books, 1991.
Ettlinger L.D. “German Expressionism and Primitive Art.” The Burlington Magazine, vol. 110, no. 781, 1968, pp. 191-201.
Goldwater, Robert. Primitivsm in Modern Art. Harvard University Press, 1986.
Herbert, Barry. German Expressionism. Hacker Art Books/Jupiter Books, 1983.
“Interview with Irma Stern.” The Cape Argus, 7 July 1933. [Pretoria Art Archives, University of Pretoria: Irma Stern File].
Irma Stern Museum. www.irmastern.co.za/view.asp?pg=artwork. Accessed 06.01.2020.
Jung, Carl Gustav. Über die Konflikte der kindlichen Seele. 1910. Verlag von Franz Deuticke, 1916. Internet Archive, archive.org/stream/uumlberKonflikteDerKindlichenSeele2.Auflage/Deuticke_Jung_1916_kindliche_Konflikte_2te_djvu.txt. Accessed 17.01.2020.
Kossakowska-Szanajca, Zofia. August Zamoyski. Arkady, 1974.
Leśniewski, Michał. Wojna burska 1899-1902: geneza, przebieg i międzynarodowe uwarunkowania. Wydawnictwo Naukowe Semper, 2001.
Osborn, Max. Irma Stern. Klinkhardt & Biermann, 1927. Junge Kunst.
Pawłowska, Aneta. “Czy istnieje południowoafrykańska belle époque?” Pamiętnik Sztuk Pięknych, vol. 10, 2015, pp. 157-162. doi: 10.11588/psp.2015.0.68410.
Pawłowska, Aneta. “Eksploracja sztuki afrykańskiej.” Tygiel Kultury, no. 7-9, 2007, pp. 129-133.
Pawłowska, Aneta. “Inspiracje kulturą Afryki w malarstwie europejskim pierwszej połowy XX wieku.” Afryka, no, 25, 2007, pp.71-90.
Pawłowska, Aneta. Sztuka i kultura Afryki Południowej. W poszukiwaniu tożsamości artystycznej na tle przekształceń historycznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2013.
Payne, Stanlay G. Fascism: Comparison and Definition. University of Wisconsin Press, 1980.
Peter, Christopher. “The enduring power of Irma Stern.” Christie’s, www.christies.com/features/ The-enduring-power-of-Irma-Stern-8716-1.aspx. Accessed 29.06.2019.
Peukert, Detlev. The Weimar Republic : The Crisis of Classical Modernity. Hill and Wang, 1992.
Pincini, Eliana. Awangarda dwudziestego wieku. Translated by Marta Boberska, Wydawnictwo Arkady, 2012.
Price, Dorothy, editor. German Expressionism: Der Blaue Reiter and Its Legacies. Manchester University Press, 2020.
Rekłajtis, Elżbieta. Preface to the Polish edition. Frantz Fanon, Wyklęty lud Ziemi. Translated by Hanna Tygielska, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985
Rosenberg, Valerie. Herman Charles Bosman: Between the Lines. C. Struik, 2005.
Schildkrout, Erid, and Curtis A. Keim. African Reflections: Art from Northeastern Zaire. University of Washington Press, 1990.
Schoeman, Karl. Irma Stern: The Early Years, 1894-1933. South African Library, 1994.
Scholz, Ute Maria Ursula. Die vormende invloed van die Duitse Ekspressionisme op die skilderkuns van drie Suid-Afrikaanse kunstenaars Irma Stern, Maggie Laubser en Pranas Domsaitis. Unpublished master’s thesis University of Pretoria, 1975.
Stern, Irma. “How I Began to Paint.” The Argus 12.6.1926, pp. 7-8.
Stern, Irma. Irma Stern Collection [File MSC 31] at the National Library of South Africa.
Stern, Irma. Kongo. J.L. van Schaik, 1943.
Stern, Irma. “My Exotic Models.” The Cape Argus 03.04.1926. [Pretoria Art Archives, University of Pretoria: Irma Stern File].
Stern, Irma. Zanzibar. J.L. van Schaik, 1948.
Weikop, Christian, editor. New Perspectives on Brücke Expressionism: Bridging History, Routledge, 2011.
Copyright (c) 2022 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
