Muzyka chóralna w diecezji lubelskiej w okresie posługi biskupa Stefana Wyszyńskiego
Abstrakt
Artykuł przedstawia duszpasterski projekt odbudowy kultury muzycznej Kościoła katolickiego w Polsce po II wojnie światowej. Autor nakreśla szerszy kontekst działań pastoralnych, podjętych wówczas przez Prymasa Polski Augusta Hlonda. Praca duszpasterska biskupa Stefana Wyszyńskiego w diecezji lubelskiej wpisała się w ten ogólnopolski plan odbudowy roli muzyki w kościołach, szczególnie w zakresie muzyki chóralnej. W artykule zostały omówione główne jej założenia. Jej podstawą było rozumienie przez biskupa Wyszyńskiego zespołów chóralnych jako bardzo ważnej grupy duszpasterskiej w Kościele, którą należy nieustannie kształcić muzycznie i formować religijnie. Główne zadanie liturgiczne chóru, w rozumieniu biskupa Wyszyńskiego, polegało na wprowadzeniu nowych pieśni liturgicznych do kościołów diecezji. Chóry, jak zawsze, wykonywały także utwory wielogłosowe. Biskup wraz z diecezjalną komisją organistowską precyzyjnie określał repertuar chórów, zarówno gdy chodzi o monodię liturgiczną, jak i o utwory wielogłosowe. Ten zabieg pomógł osiągnąć dwa cele: podniesienie poziomu wykonawstwa poprzez zwrócenie uwagi na wartościowe i niebanalne kompozycje oraz stworzenie diecezjalnej wspólnoty chóralnej. Tej ostatniej sprawie przysłużyły się zwłaszcza zjazdy chórów o charakterze konkursowym i festiwalowym, które gromadziły po kilkaset osób. Szerokie działania duszpasterskie biskupa Wyszyńskiego, w tym także w dziedzinie muzyki chóralnej, przyczyniły się do znacznego ożywienia diecezjalnego ruchu chóralnego oraz do podniesienia poziomu muzyki kościelnej wykonywanej w ówczesnej diecezji lubelskiej.
Bibliografia
Chlondowski, Antoni. „Przebieg zjazdu organizacyjnego Zrzeszenia Księży Muzyków, który odbył się w Warszawie dnia 3.01.1947 r.” Biuletyn Zrzeszenia Księży Muzyków, t. 1, 1947, s. 4. Archiwum Komisji ds. Muzyki Kościelnej Archidiecezji Lubelskiej.
Chlondowski, Antoni. „Przystępujemy do pracy”. Biuletyn Zrzeszenia Księży Muzyków, t. 1, 1947, s. 4. Archiwum Komisji ds. Muzyki Kościelnej Archidiecezji Lubelskiej.
Chlondowski, Antoni. „Uwagi o poszczególnych sekcjach”. Biuletyn Zrzeszenia Księży Muzyków, t. 2, 1948, s. 7. Archiwum Komisji ds. Muzyki Kościelnej Archidiecezji Lubelskiej.
Chlondowski, Antoni. „Transmisje nabożeństw”. Biuletyn Zrzeszenia Księży Muzyków, t. 2, 1948, s. 12. Archiwum Komisji ds. Muzyki Kościelnej Archidiecezji Lubelskiej.
Czaczkowska, Ewa. Kardynał Wyszyński. Biografia. Wydawnictwo Znak, 2013.
Daniel, Ludwik. „Zlot chórów w Tomaszowie Lubelskim 12.09.1948 r.” Wiadomości Diecezji Lubelskiej (Kronika Muzyczna), t. 25, 1948, s. 467.
Efner, Bogumił. „Aktualne potrzeby muzyki kościelnej w Polsce”. Wiadomości Diecezji Lubelskiej, t. 24, 1947, s. 243-246.
Hlond, August. „Przemówienie do członków Zrzeszenia Księży Muzyków 3.01.1947 r.” Biuletyn Zrzeszenia Księży Muzyków”, t. 1, 1947, s. 1. Archiwum Komisji ds. Muzyki Kościelnej Archidiecezji Lubelskiej.
Hlond, August. „Statut Zrzeszenia Księży Muzyków zatwierdzony 6 stycznia 1947 r.” Biuletyn Zrzeszenia Księży Muzyków. Dodatek, t. 1, 1947, s. 1-3. Archiwum Komisji ds. Muzyki Kościelnej Archidiecezji Lubelskiej.
Koszowski, Stefan. „Praca organisty w parafii. Fragment przemówienia St. Koszowskiego na powitanie J. E. Ks. Bpa Stefana Wyszyńskiego”. Wiadomości Diecezji Lubelskiej (Kronika Muzyczna), t. 25, 1948, s. 466.
„Kurs dziesięciodniowy”. Wiadomości Diecezji Lubelskiej (Kronika Muzyczna), t. 24, 1947, s. 346.
Lisiecki, Tomasz. „Odnowa kultury muzycznej kościoła lubelskiego w czasach posługi biskupiej Stefana Wyszyńskiego”. Roczniki Teologiczne, t. 56, z. 8, 2019, ss. 35-48. DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rt.2019.66.8-3.
„Notatka ze zlotu chórów w Kraśniku 12.09.1948 r.” Wiadomości Diecezji Lubelskiej (Kronika Muzyczna), t. 25, 1948, s. 468.
„Notatka o zebraniu organistów w Krasnymstawie 20.09.1948 r.” Wiadomości Diecezji Lubelskiej (Kronika Muzyczna), t. 25, 1948, s. 469.
„Misterium pasyjne”. Wiadomości Diecezji Lubelskiej (Kronika Muzyczna), t. 24, 1947, s. 155.
„Organiści u J. E. Ks. Biskupa”. Wiadomości Diecezji Lubelskiej (Kronika Muzyczna), t. 24, 1947, s. 156.
Protokoły wizytacji kanonicznych przeprowadzonych przez biskupa lubelskiego Stefana Wyszyńskiego w parafiach na terenach obecnej Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej 1946-1948, zebrał, opracował i wstępem poprzedził bp Mariusz Leszczyński, Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020.
Pylak, Bolesław. Biskup lubelski Stefan Wyszyński jako duszpasterz w świetle protokołów wizytacji parafialnych. Lubelskie Wydawnictwo Archidiecezjalne. 1996.
„Statut Zrzeszenia Księży Muzyków zatwierdzony 6 stycznia 1947 r. przez Prymasa Augusta Hlonda”. Biuletyn Zrzeszenia Księży Muzyków – dodatek, t. 1, 1947, ss. 1-3.
Świerczek, Wendelin. „Potrzeba i cel zrzeszenia księży muzyków – referat wygłoszony na Zjeździe Organizacyjnym”. Biuletyn Zrzeszenia Księży Muzyków, t. 2, 1948, s. 5. Archiwum Komisji ds. Muzyki Kościelnej Archidiecezji Lubelskiej.
„Wizytacja chóru kościelnego par. św. Michała w Lublinie”. Wiadomości Diecezji Lubelskiej (Kronika Muzyczna), t. 24, 1947, s. 439.
Wyszyński, Stefan. „W sprawie wykonania pracy duszpasterskiej w dziedzinie śpiewu kościelnego na rok 1948”. Wiadomości Diecezji Lubelskiej, t. 25, 1948, ss. 167-169.
„Zjazd diecezjalny 12.07.1948 r.” Wiadomości Diecezji Lubelskiej (Kronika Muzyczna), t. 25, 1948, s. 465.
„Zjazd diecezjalny”. Wiadomości Diecezji Lubelskiej (Kronika Muzyczna), t. 24, 1947, s. 343.
Copyright (c) 2021 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.