Between Sound and Voice: Teaching Chinese Tones To Non-Tonal Language Speakers

Ewa Zajdler

doi:10.18290/rh21699-7

Ewa Zajdler Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Filologiczny https://orcid.org/0000-0002-2640-9029

DOI: https://doi.org/10.18290/rh21699-7

Słowa kluczowe: podstawowa częstotliwość, wymowa, ton leksykalny, chiński mandaryński, CFL

Abstrakt

Między dźwiękiem a głosem. Nauczanie chińskich tonów osób niemówiących językiem tonowym

Poprawna realizacja tonów jest kluczowa dla czytelności sylaby w języku tonalnym, stanowi jednocześnie wyzwanie dla uczących się współczesnego języka chińskiego jako obcego. Celem niniejszego artykułu jest zidentyfikowanie dystynktywnych cech wymowy tonalnej wpływających na czytelność leksemów wymówionych w języku chińskim przez użytkowniczki języka polskiego jako L1. Próbki wymowy tonalnej realizowanej przez uczestniczki badania na dwóch etapach nauki języka (A1 minus i A2) porównano z materiałem językowym nagranym przez rodzimą użytkowniczkę języka chińskiego z Tajwanu. Z korpusu wyrazów pochodzącego z czytanego fragmentu tekstu, który został wcześniej oceniony przez rodzimych sędziów pod kątem czytelności monosylabicznych leksemów, wyłoniono do analizy cztery sylaby. Uzyskały one wyraźną poprawę w tonalnej produkcji mowy na drugim etapie badania. Sylaby te zostały poddane analizie wysokości tonu podstawowego, przebiegu tonu i diapazonu i porównane z wymową tych samych sylab przez rodzimą użytkowniczkę. Co ważne, przed przedstawieniem wyników tej analizy szeroko stosowany w nauczaniu języka chińskiego uproszczony model tonów został skonfrontowany z analizą akustyczną produkcji tonów rodzimej użytkowniczki, aby pokazać, w jakim stopniu model uproszczony odzwierciedla rzeczywistą produkcję tonów.

Bibliografia

Boersma, Paul, and David Weenink. 2021. Praat: doing phonetics by computer [Computer program]. Version 6.1.40, retrieved 27 February 2021 from www.praat.org/. Accessed 14.11.2021.

Boersma, Paul, and David Weenink. “Speak and unSpeak with Praat.” Glot International, vol. 5 (9/10), 1996, pp. 341-347.

Boersma, Paul. “Praat, a system for doing phonetics by computer.” Glot International, vol. 5, 2001, pp. 341 345.

Chang, Yung-hsiang Shawn. Distinction between Mandarin Tones 2 and 3 for L1 and L2 Listeners. Jing-Schmidt, Zhuo (ed.). Proceedings of the 23rd North American Conference on Chinese Lingusitics (NACCL-23). Vol. 1. University of Oregon, 2011, pp. 84-96.

Chao, Yuen Ren. A Grammar of Spoken Chinese. University of California Press, 1968.

Chen, G. T. “The Pitch Range of English and Chinese Speakers.” Journal of Chinese Linguistics, vol. 2, no. 2, 1974, pp. 159-171.

“Fundamental Frequency, Pitch, F0.” Stan Z. Li, and Anil Jain, editors. Encyclopedia of Biometrics. Springer, 2009. Doi: 10.1007/978-0-387-73003-5_775; link.springer.com/referenceworkentry/ 10.1007%2F978-0-387-73003-5_775. Accessed 10.03.2021.

Hirose, Keikichi, Qinghua Sun, and Nobuaki Minematsu. “Synthesis of fundamental frequency contours for standard Chinese based on superpositional and tone nucleus models.” Archives of Acoustics, vol. 32, no. 1, 2007, pp. 41-50.

Howie, J.M. “On the Domain of Tone in Mandarin.” Phonetica, vol. 30, 1974, pp. 129-148.

Jeng, Jing-Yi (鄭靜宜), Gary Weismer, and Raymond D. Kent. “Production and perception of mandarin tone in adults with cerebral palsy.” Clinical Linguistics & Phonetics, vol. 20, issue 1), pp. 67-87.

Jeng, Jing-Yi (鄭靜宜). 語音聲學:説話聲音的科學 [Yuyin shengxue: Shuohua shengyin de kexue]. 心理出版社 [Xinli chuban she]. 心理 [Xinli], 2011.

Li, Charles N., & Sandra A. Thompson. Mandarin Chinese. A Functional Reference Grammar. University of California Press, 1989.

Li, Xiao Qi (李晓琪), editor. Boya Chinese: Elementary (1) [博雅汉语 1] [Boya hanyu 1]. 北京大学出版社 [Beijing daxue chuban she], 2004, 2013.

Lu, Jianyi (魯健骥) et al., editors. Modern Chinese Beginner’s Course 1-2 [初级汉语课本] [Chuji hanyu keben]. 北京语言大学出版社 [Beijing yuyan daxue chuban she], 1986, 1994.

NTNU MTC. Practical Audio-Visual Chinese (1) [實用視聽華語 (1)] [Shiyong shiting huayu (1)]. 正中書局 [Zhengzhong shuju], 1999, 2008, 2017.

Sheng Hwa (盛華 Sheng Hwa Chen). “Voice range profile of Taiwanese normal young adults: a preliminary study.” 聽語會刊 [Ting yu hui kan], 12, 1996, pp. 79-86.

Sielska-Badurek, Ewelina, and Anna Domeracka-Kołodziej. “Rola podparcia oddechu w śpiewie operowym.” Otolaryngologia, vol. 8, no. 3, 2009, pp. 109-114.

Tseng, Chiu-yu. An acoustic phonetic study on tones in Mandarin Chinese. Institute of History & Philology Academia Sinica. Special Publications No. 94, 1990.

Wang, Yue, Joan A. Sereno, and Allard Jongman. “L2 Acquisition and Processing of Mandarin Tone.” Ping Li, Li Hai Tan, Elizabeth Bates, and Ovid J. L. Tzeng. The Handbook of East Asian Psycholinguistics. Vol. 1. Cambridge University Press, 2006, pp. 250-256.

Xu, Yi. “Contextual tonal variations in Mandarin.” Journal of Phonetics, 25, 1997, pp. 61-83.

Zajdler, Ewa, and Chu Man-ni (朱曼妮). “How Polish Students Develop Mandarin Pronunciation through Intensive Training.” Applied Linguistics Papers, vol. 26, no. 2, 2019, pp. 103- 115.

Zajdler, Ewa. Glottodydaktyka. Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2010.