Zhong Yong – kilka uwag o znaczeniu i tłumaczeniu tytułu
Abstrakt
Przedstawiona w tekście analiza dotyczy ogólnej myśli wyrażonej w Zhong Yong. Skupia się także na zbadaniu znaczenia znaków zhong, yong oraz na znaczeniu frazy, którą tworzą. Starożytny tekst przedstawia idealne działanie natury i nieba (tian) oraz sposoby na ich odtworzenie w społeczeństwie ludzkim. Istotą właściwego działania, które umożliwia tworzenie się i transformację rzeczy, jest harmonijnie funcjonująca wielość (duo) rzeczy – to wzór postępowania dla ludzi, którzy w harmonijnie działającym społeczeństwie mogą stanowić trójnię z niebem i ziemią. Autorka tekstu odnosi się także do tradycyjnego i najczęściej stosowanego przekładu tytułu „Doktryna Środka / Doctrine of Mean”, uznając go za nieadekwatny nie tylko ze względu na pominięcie w przekładzie znaczenia znaku yong, lecz także ze względu na nieuzwglęnienie w nim relatywizmu, którym charakteryzowała się wczesna myśl konfucjańska.
Bibliografia
Ames, Roger T., i David L. Hall. Focusing on Familiar: A Translation ad Philosophical Interpretation of Zhong Yong. University of Hawaii Press, 2001.
„Doktryna Środka”. Tłum. Anna Iwona Wójcik. Filozofia Wschodu, Wybór tekstów, red. Marta Kudelska, Wydawnoctwo UJ, 2013, ss. 337-350.
Eno, Robert. „The Great Learning and The Doctrine of the Mean: Translation, Commentary, and Notes”. IUScholarWorks. scholarworks.iu.edu/dspace/handle/2022/23424. Dostęp 12.02. 2021.
Eliade, Mircea. Sacrum i profanum. O istocie religijności. Tłum. Robert Reszke. Wydawnictwo KR, 1996.
Fingarette, Herbert. Confucius: The Secular as Sacred, Waveland Press, 1972.
Keller, Józef. „Rudolf Otto i jego filozofia religii”. Rudolf Otto. Elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych. Tłum. Bogdan Kupis. Thesaurus Press, 1993, ss. 7-28.
Goleman, Daniel. Inteligencja Emocjonalna. Tłum. Andrzej Jankowski, Media Rodzina, 1997.
Konfucjusz. Analekta. Tłum. Katarzyna Pejda, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2018.
Legge, James. Confucian Analects, The Great Learning, and the Doctrine of the Mean. Dover Publications, 1971.
Li, Chenyang. „Zhongyong 中庸 as Grand Harmony – An Alternative Reading to Ames and Hall’s Focusing the Familiar”. Dao: A Journal of Comparative Philosophy, vol. 3, 2004, ss. 173-188. Doi: 10.1007/BF02856661. Dostęp 10.01.2021.
Ni, Peiming. „Reading Zhongyong as a gongfu instruction: Comments on Focusing the familiar”. Dao: A Journal of Comparative Philosophy, vol. 3, 2004, no. 2, ss. 189-203. www.academia.edu/6150028/Reading_Zhongyong_as_a_gongfu_instruction_Comments_on_Focusing_the_familiar_%E4%BB%8E%E5%8A%9F%E5%A4%AB%E8%AE%BA%E7%9A%84%E8%A7%92%E5%BA%A6%E8%A7%A3%E8%AF%BB_%E4%B8%AD%E5%BA%B8_ Dostęp 29.01.2021.
Otto, Rudolf. Świętość. Elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych. Tłum. Bogdan Kupis. Thesaurus Press, 1993.
Pejda, Katarzyna. „Concepts of xin 信 and cheng 誠 in early Confucian texts”. Oriental Languages and Civilizations, red. Barbara Michalak-Pikulska, Marek Piela i Tomasz Majtczak, Wydawnictwo UJ, 2020, ss. 317-326.
Pejda, Katarzyna. „Reintepretacja najważniejszych pojęć Dialogów Konfucjańskich. Klasterowy koncept Ren”. Konfucjanizm i jego współczesne interpretacje, red. Roman Sławiński, CBKW IKŚiO PAN, 2013, ss. 64-75.
Plaks, Andrew H. Ta Hsueh and Chung Yung (The Highest Order of Cultivation and On the Practice of the Mean). Penguin Classics, 2003.
Puett, Michael. „Metaphysics in the ritual traditions of classical China”. Chinese Metaphysics and its problems, red. Chenyang Li i Franklin Perkins, Cambrigde University Press, 2015.
Rosemont, Henry, and Roger T. Ames. Confucian Role Ethics. A moral vision for 21st Century? National Taiwan University, 2016.
Tu, Wei-ming. Centrality and Commonality: An Essay on Confucian Religiousness. A Revised and Enlarged Edition of Centrality and Commonality: An Essay on Chung-yung (SUNY series in Chinese Philosophy and Culture). State University of New York Press, 1989.y
Wong, Peter Y. J. „Toward Religious Harmony: A Confucian Contribution”. Confucianisms for a Changing World Cultural Order, red. Roger T. Ames and Peter D. Hershock, University of Hawaii Press, 2017.
Xu, Keqian. „A Synthetic Comprehension of the Way of ‘Zhong’ in Early Confucian Philosophy. Frontiers of Philosophy in China, 7(3), 2012, ss. 422-438. Doi: 10.3868/s030-001-012-0025-0.
Van Norden, Bryan W., „‘Few Are Able to Appreciate the Flavours’: Translating the Daxue and the Zhongyong”. Journal of Chinese Studies, no. 56, 2013, ss. 295-314.
Zhuangzi. Prawdziwa Księga Południowego Kwiatu. Tłum. Marcin Jacoby, Iskry, 2009.
Copyright (c) 2021 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
