Do We Need Separate Histories of Slavic Countries Today?

Alexander Filyushkin

doi:10.18290/rh21697-5

Alexander Filyushkin St.-Petersburg State University https://orcid.org/0000-0003-2456-7514

DOI: https://doi.org/10.18290/rh21697-5

Słowa kluczowe: świat slawistyczny, historiografia narodowa, nacjonalizm; metodologia historii

Abstrakt

Czy potrzebujemy dziś odrębnych historii krajów słowiańskich?

Artykuł przedstawia problem korelacji między historiami narodowymi odrębnych krajów słowiańskich i wspólną historią świata słowiańskiego jako całości. Autor przywołuje ewolucję dyskursu wspólnej historii slawistycznej i dochodzi do wniosku, że obecnie wszyscy historycy porzucili paradygmat podejścia całościowego do historii Słowian. Dotyczy to również obecnego stanu czasopism naukowych oraz instytucji badawczych. Autor artykułu uzasadnia, że idea historii narodowych rozwiązuje wprawdzie problemy kulturowe i ideologiczne, lecz jej możliwości co do rozwiązywania problemów badawczych są dość ograniczone ze względu na jej ukierunkowanie i uzależnienie od dyskursu politycznego. Niezbędne jest znalezienie nowego podejścia metodologicznego i nowego spojrzenia na historię świata slawistycznego.

Bibliografia

Aratò, Endre, & Jan Zinner. “The Slavic Thought: its Varieties with the Slavonic Peoples in the First Half of the 19th Century.” Acta Historica Academiae Scientiarum Hungaricae, vol. 22, no. 1/2, 1976, pp. 73-98.

Bauman, Zygmunt. Retrotopia. Polity Press, 2017.

Bialasiewicz, Luiza. “Another Europe: remembering Habsburg Galicia.” Cultural Geographies, vol. 10, 2003, pp. 21-44.

Chłopecki, Jerzy. “Galicja-skrzyżowanie dróg.” Galicja i jej dziedzictwo. WSP, 1996, pp. 27-48.

D’yakov, Vladimir, “Politicheskiye interpretatsii idei slavyanskoy solidarnosti i razvitiye slavyanovedeniya (s kontsa XVIII v. do 1939 g.).” Metodologicheskiye problemy istorii slavistiki, «Nauka», 1978, pp. 232-260 [Дьяков, Владимир, «Политические интерпретации идеи славянской солидарности и развитие славяноведения (с конца XVIII в. до 1939 г.).» Методологические проблемы истории славистики, «Наука», 1978, сс. 232-260].

Dostal’, Marina, “Osnovnyye osobennosti etapa vozrozhdeniya otechestvennogo slavyanovedeniya v 1940-ye gody.” Vestnik RGGU. Seriya: Istoriya. Filologiya. Kul’turologiya. Vostokovedeniye, no. 9, 2012, pp. 270-288 [Досталь, Марина, «Основные особенности этапа возрождения отечественного славяноведения в 1940-е годы.». Вестник РГГУ. Серия: История. Филология. Культурология. Востоковедение, № 9, 2012, сс. 270-288].

Dostal’, Marina, Kak Feniks iz pepla. (Otechestvennoye slavyanovedeniye v period Vtoroy mirovoy voyny i pervyye poslevoyennyye gody). Indrik, 2009 [Досталь, Марина, Как Феникс из пепла. (Отечественное славяноведение в период Второй мировой войны и первые послевоенные годы). Индрик, 2009].

Filyushkin, Alexander. “Kak segodnya izuchat’ istoriyu Vostochnoy Yevropy?” Studia Slavica et Balcanica Petropolitana, no. 1, 2020, pp. 3-24 [Филюшкин, Александр, «Как сегодня изучать историю Восточной Европы?» Studia Slavica et Balcanica Petropolitana, № 1, 2020, сс. 3-24]

Goldblatt, Harvey. “Orthodox Slavic Heritage and National Consciousness: Aspects of the East Slavic and South Slavic National Revivals.” Harvard Ukrainian Studies, vol. 10, no. 3/4, 1986, pp. 336-354.

Halecki, Oskar. Historia Europy – jej granice i podziały. Instytut Europy Środkowo Wschodniej, 1994.

Herder, Iogann. Ideen zur Philosophie der Geschchte der Menschheit. Riga, Leipzig, bei Johann Friedrich Hartknoch, 1792.

Jeftić-Šarčević, Nevenka. “Zapadni Balkan u projekciji ‘Turske strateške vizije’.” Medjunarodni problemi, vol. 62, no. 4, 2010, pp. 691-714.

“Kak segodnya izuchat’ istoriyu Vostochnoy Yevropy? Diskussiya.” Studia Slavica et Balcanica Petropolitana, no. 1, 2020, pp. 39-65 [«Как сегодня изучать историю Восточной Европы? Дискуссия». Studia Slavica et Balcanica Petropolitana, № 1, 2020, сс. 39-65].

Kłoczowski, Jerzy. Młodsza Europa. Europa środkowo-wschodnia w kregu cywilizacji chrześcijańskiej średniowiecza. Państwowy Instytut Wydawniczy, 1998.

Kunze, Peter. “The Sorbian National Renaissance and Slavic Reciprocity in the First Half of the Nineteenth Century.” Canadian Slavonic Papers – Revue Canadienne des Slavistes, vol. 41, no. 2, 1999, pp. 189-206.

Kutyavin, Vladimir. “O ‘novoy’ privilegirovannosti universitetskogo kursa ‘Istoriya yuzhnykh i zapadnykh slavyan’.” Studia Slavica et Balcanica Petropolitana, no. 1, 2017, pp. 154-161 [Кутявин, Владимир, «О “новой” привилегированности университетского курса “История южных и западных славян”.» Studia Slavica et Balcanica Petropolitana, № 1, 2017, сс. 154-161].

Lapteva, Lyudmila. “Kraledvorskaya i Zelenogorskaya rukopisi.” Rukopisi, kotorykh ne bylo: Poddelki v oblasti slavyanskogo fol’klora. Ladomir, 2002, pp. 11-119 [Лаптева, Людмила, «Краледворская и Зеленогорская рукописи.» Рукописи, которых не было: Подделки в области славянского фольклора. Ладомир, 2002, сс. 11-119].

Lapteva, Lyudmila. Istoriya slavyanovedeniya v Rossii v kontse XIX – pervoy treti XX v. MGU, 2012 [Лаптева, Людмила, История славяноведения в России в конце XIX – первой трети XX в. МГУ, 2012].

Lapteva, Lyudmila, Istoriya slavyanovedeniya v Rossii v XIX veke. Indrikk, 2005 [Лаптева, Людмила, История славяноведения в России в XIX веке. Индрик, 2005].

Leskinen, Mariya. «Slavyanskoye yedinstvo: ot lingvo-kul’turnoy klassifikatsii k politicheskoy mifologizatsii.» Slavyanovedeniye, no. 6, 2013, pp. 52-61]. [Лескинен, Мария, «Славянское единство: от лингво-культурной классификации к политической мифологизации.» Славяноведение, № 6, 2013, сс. 52-61].

Martynyuk, Aleksey, “‘Velikiy raskol’ v vostochnoslavyanskoy mediyevistike: Sem’ tezisov k diskussii.” Studia Slavica et Balcanica Petropolitana, no. 1, 2017, pp. 146-153 [Мартынюк, Алексей, «“Великий раскол” в восточнославянской медиевистике: Семь тезисов к дискуссии.» Studia Slavica et Balcanica Petropolitana, № 1, 2017, сс. 146-153].

Martynyuk, Alexey. “Istoriya Srednevekovoy Rusi: Ot politicheskoy instrumentalizatsii i konservatizma akade¬micheskoy traditsii k aksiologicheskomu ponimaniyu.” Studia Slavica et Balcanica Petropolitana, no. 1, 2020, pp. 25-38 [Мартынюк, Алексей, «История Средневековой Руси: От политической инструментализации и консерватизма академической традиции к аксиологическому пониманию.» Studia Slavica et Balcanica Petropolitana, № 1, 2020, сс. 25-38].

Najdenova, Desislava. “‘V imeto na Kiril i Metodij.’ Kirilo-metodievskata ideja i socialisticheskata propaganda.” Slavia Meridionalis, vol. 17, 2017, pp. 1-25 [Найденова, Десислава, «“В името на Кирил и Методий“. Кирило-методиевската идея и социалистическата пропаганда.» Slavia Meridionalis, № 17, 2017, сс. 1-25].

Nikiforov, Konstantin., “65 let razvitiya akademicheskoy istoricheskoy slavistiki v moskovskom Institute slavyanovedeniya.” Pis’mennost’, literatura, fol’klor slavyanskikh narodov. XV Mezhdunarodnyy s’’yezd slavistov. Institut russkogo yazyka im. V. V. Vinogradova RAN, 2013, pp. 570-589 [Никифоров, Константин, «65 лет развития академической исторической славистики в московском Институте славяноведения.» Письменность, литература, фольклор славянских народов. XV Международный съезд славистов. Институт русского языка им. В. В. Виноградова РАН, 2013, сс. 570-589].

Styczynska, Natasza. “The revival of regional identity. The former Habsbourg Galicja’s case.” Central-European Case Studies, vol. 2, 2008, pp. 191-200.

Suslov, Mikhail. “Geographical metanarratives in Russia and the European east: Contemporary pan-slavism.” Eurasian Geography and Economics, vol. 53, no. 5, 2012, pp. 575-595.

Szucs, Jeno, “The Three Historical Regions of Europe: An Outline.” Acta Historica Hungariae, vol. 29, 1983, pp. 134-184.

Wandycz, Piotr. The Price of Freedom: A History of East Central Europe from the Middle Ages to the Present. Routledge, 1992.