Irish Speakers and their Experience of Emigration to North America

Aidan Doyle

doi:10.18290/rh216911-4s

Aidan Doyle University College Cork, Irlandia

DOI: https://doi.org/10.18290/rh216911-4s

Słowa kluczowe: emigracja, Whorf, Miller, modalność, wygnanie

Abstrakt

Doświadczenie emigracji do Ameryki Północnej przez użytkowników języka irlandzkiego

Artykuł kwestionuje pogląd powszechny w historycznych opracowaniach emigracji z Irlandii do Nowego Świata jakoby osoby posługujące się językiem irlandzkim przyjmowały postawę bardziej bierną i fatalistyczną w porównaniu do osób anglojęzycznych oraz postrzegały emigrację jako formę wygnania. W części pierwszej, wykazano brak podstaw empirycznych i teoretycznych dla tego poglądu w oparciu o argumentację językową. Nie ma nic w języku irlandzkim co wskazywałoby na pasywność jego użytkowników. W drugiej części artykułu wskazano na opisy życia w Ameryce, z których wynika, że zarówno osoby mówiące w języku irlandzkim jak i angielskim miały szereg różnych doświadczeń w nowym środowisku. Nie dostarczają one żadnych dowodów na istotny wpływ języka na zwiększenie poczucia alienacji wśród emigrantów.

Bibliografia

Beckett, Colm. Aodh Mac Domhnaill: dánta. An Clóchomhar, 1987.

Breatnach, R. B. Sean-Chaint na nDéise II. Dublin Institute for Advanced Studies, 1961.

Carney, Michael, and Gerald Hayes. From the Great Blasket to America: The Last Memoir of an Islander. The Collins Press, 2013.

de Bhaldraithe, Tomás. Gaeilge Chois Fhairrge: An deilbhíocht. Institiúid Ard-Léinn Bhaile Átha Cliath, 1953.

de Bhaldraithe, Tomás. English-Irish Dictionary. Oifig an tSoláthair, 1959.

Doyle, Aidan. A History of the Irish Language. Oxford UP, 2015.

Doyle, Aidan. “Language and Literacy 1730–1880.” The Cambridge History of Ireland 3, edited by James Kelly. Cambridge UP, 2018, pp. 353–379.

Doyle, Danny. Míle míle i gcéin: The Irish Language in Canada. Borealis Press, 2015.

Feiritéar, Breandán. Blasket Roots, American Dreams. RTÉ, 1997.

Kenny, Kevin. The American Irish: A History. Longman, 2000.

Lúcás, Leaslaoi. Cnuasach focal as Ros Goill. Acadamh Ríoga na hÉireann, 1986.

Mac Clúin, Seosamh. Réilthíní óir. Comhlacht Oideachais na hÉireann, 1922.

Mahon, William J. Thomas Griffin (1829–96) of Corca Dhuibhne and the Irish Community of Lawrence, Massachusetts. Department of Welsh, Aberystwyth U, 2007.

McCaffrey, Lawrence J. Textures of Irish America. Syracuse UP, 1992.

McKenna, Lambert. English-Irish Dictionary. Oifig Díolta Foillseacháin Rialtais, 1935.

McQuillan, Peter. Modality and Grammar: A History of the Irish Subjunctive. Department of Old Irish, Maynooth, 2002.

McQuillan, Peter. Native and Natural. Cork UP, 2004.

Meagher, Timothy J. Inventing Irish America: Generation, Class, and Ethnic Identity in a New England City, 1880–1928. U of Notre Dame P, 2001.

Miller, Kerby A. Emigrants and Exiles: Ireland and the Irish Exodus to North America. Oxford UP, 1985.

Moreton, Cole. Hungry for Home: Leaving the Blaskets: A Journey from the Edge of Ireland. Viking Press, 2000.

Ní Bhroiméil, Úna. Building Irish Identity in America 1870–1915: The Gaelic Revival. Four Courts Press, 2003.

Ní Dhonnchadha, Aisling, and Máirín Nic Eoin, editors. Ar an gcoigcríoch: díolaim litríochta ar scéal na himirice. Cló Iar-Chonnachta, 2008.

Nic Craith, Máiréad. The Vanishing World of the Islandman. Palgrave Macmillan, 2019.

Nic Congáil, Ríona et al., editors. Litríocht na Gaeilge ar fud an domhain. LeabhairComhar, 2015.

Nilsen, Kenneth. “Thinking of Monday: The Irish Speakers of Portland, Maine.” Éire-Ireland, vol. 25, no. 1, 1990, 6–19.

Nilsen, Kenneth “‘The Language that the Strangers do not Know’: The Galway Gaeltacht of Portland, Maine in the Twentieth Century.” They Change their Sky: The Irish in Maine, edited by Michael C. Connolly. U of Maine P, 2004, pp. 297–339.

Nilsen, Kenneth. “An Ghaeilge in Oirthear Cheanada.” Séimhfhear suairc: Aistí in ómós don Ollamh Breandán Ó Conchúir, edited by Seán Ó Coileáin et al. An Sagart, 2013, pp. 262–279.

Ó Buachalla, Breandán. Cnuasach Chléire. Institiúid Ard-Léinn Bhaile Átha Cliath, 2017.

Ó Conaire, Pádraig. Deoraidheacht. Connradh na Gaedhilge, 1910.

Ó Cuív, Brian. Cnósach focal ó Bhaile Bhúirne. Institiúid Ard-Léighinn Bhaile Átha Cliath, 1947.

Ó Curnáin, Brian. The Irish of Iorras Aithneach. Dublin Institute for Advanced Studies, 2007.

Ó Dónaill, Niall. Foclóir Gaeilge-Béarla. Oifig an tSoláthair, 1977.

Ó Foghludha, Risteárd. Pádraig Phiarais Cúndún 1777–1856. Oifig Díolta Foillseacháin Rialtais, 1932.

Ó hAnnracháin, Stiofán, editor. Go Meiriceá siar: cnuasach aistí. An Clóchomhar, 1979.

Ó Máille, Tomás. Liosta focal as Ros Muc. Irish Academic Press, 1974.

Sumner, Natasha, and Aidan Doyle, editors. North American Gaels. McGill UP, 2020.

Ua Conmhacáin, Uáitéar. ‘Caoineadh an deoraí ó Éirinn.’ An Claidheamh Soluis: 533, 1899.

Wagner, Heinrich. Gaeilge Theilinn. Institiúid Ard-Léinn Bhaile Átha Cliath, 1959.