Antoni Brosz’s Collection of Ex-libris

Agnieszka Fluda-Krokos

doi:10.18290/rh21694-13

Agnieszka Fluda-Krokos Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Polska https://orcid.org/0000-0002-0934-8965

DOI: https://doi.org/10.18290/rh21694-13

Słowa kluczowe: ekslibris, Antoni Brosz, kolekcja, Biblioteka Jagiellońska, Kraków

Abstrakt

Kolekcja ekslibrisów Antoniego Brosza

Ekslibrisy jako znaki własnościowe są wyrazem bibliofilskich zainteresowań właściciela księgozbioru oraz jego szczególnej troski o każdy oznaczony wolumin. Przez wieki spełniały swą podstawową funkcję – wskazania przynależności tomu do konkretnej osoby, jednak z czasem stały się także obiektem kolekcjonerstwa. Odklejane z drugiej strony okładek, wykonywane na zamówienie w celach wymiany, pojedyncze znaki i kolekcje wystawiane na aukcjach i w antykwariatach – zatraciły swą pierwotną funkcję, by wzbogacać zbiory sprofilowane na małą grafikę własnościową. Jedną z największych prywatnych polskich kolekcji stworzył Antoni Brosz (1910-1978) – krakowski bibliofil, kolekcjoner, tłumacz. W ciągu ok. 50 lat zgromadził zasób ok. 20 000 ekslibrisów oraz bogatą literaturę tematyczną. W 1980 r. zasób niespełna 16 000 znaków zarówno polskich, jak i zagranicznych autorów i właścicieli, został przekazany do Biblioteki Jagiellońskiej. Artykuł poza opisem kolekcji zawiera także propozycję jej opracowania.

Bibliografia

Aktualne tendencje ochrony zbiorów bibliotecznych i archiwalnych: materiały z ogólnopolskich warsztatów konserwatorskich, Warszawa, 13-14 czerwca 2002 r., edited by Barbara Drewniewska-Idziak, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2002.

Biblioteka Śląska – Strona główna – Czytelnie i wypożyczalnia, www.bs.katowice.pl/pl/dla_ czytelnikow/czytelnie_i_wypozyczalnia/czytelnia_zbiorow_specjalnych. Accessed 2.12.2019.

Chwalewik, Edward. Wojenne straty polskich zbiorów exlibrisów. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1949).

Chwalewik, Edward. Zbiory polskie: archiwa, bibljoteki, gabinety, galerje, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie w zestawieniu alfabetycznym według miejscowości, vol. 1-2, Wydawnictwo J. Mortkowicza, 1926-1927.

Dunin, Janusz, i Agnieszka Fluda-Krokos. “Ekslibrisologia”. Encyklopedia książki, vol. 1: Eseje, A–J, edited by Anna Żbikowska-Migoń and Marta Skalska-Zlat, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017, pp. 616-617.

“Ekslibris.” Miejska Biblioteka Publiczna w Gliwicach, biblioteka.gliwice.pl/ekslibris/. Accessed 2.12.2019.

Exlibris Biblioteka Jagiellońska [Exlibris of the Jagiellonian University]. Polnische Bücherzeichen aus den Sammlungen der Jagiellonischen Bibliothek in Krakau. Ausstellung im Malerbuchkabinett d. Bibliotheca Augusta vom 1. November 1986-1. März 1987, Ausstellung und Katalogbearb. von Piotr Hordyński and Jan Pirożyński, Herzog August Bibliothek / Weinheim, VCH Verlagsgesellschaft, 1986.

Filipek, Agnieszka. “Dublin Core, czyli metadane w nowej formie.” Zagadnienia Informacji Naukowej, nr 2, 2006, pp. 50-58.

Fluda-Krokos, Agnieszka. “Antoni Szczepan Brosz (1910-1978) – bibliofil, kolekcjoner, tłumacz.” Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej, t. 65, 2015, pp. 125-141.

Fluda-Krokos, Agnieszka. “Brosz Antoni Szczepan.” Słownik Pracowników Książki Polskiej. Supplement IV, edited by Hanna Tadeusiewicz and Agata Walczak-Niewiadomska, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2016, pp. 34-35.

Fluda-Krokos, Agnieszka. “Drobiazgi wydawnicze Antoniego Brosza”. Ekslibris: znak własnościowy, dzieło sztuki. Tradycja, współczesność, perspektywy, edited by Agnieszka Fluda-Krokos, APWN, 2018, pp. 253-267.

Format MARC 21 rekordu bibliograficznego dla dokumentu ikonograficznego, edited by Krystyna Sanetra, Beata Górecka, and Anna Graff, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2011.

“Gieszczykiewicz Teodor.” Encyklopedia wiedzy o książce, edited by Aleksander Birkenmajer, Helena Więckowska, Jan Trzynadlowski, Bronisław Kocowski, Mieczysława Adrianek, Stanisław Pazyra, and Alodia Kawecka-Gryczowa, Ossolineum, 1971, col. 793.

Grońska, Maria. Ekslibrisy: wiadomości zebrane dla kolekcjonerów. Biblioteka Narodowa, 1992.

“Historia Biennale i Kolekcji”. Muzeum Zamkowe w Malborku, biennale.zamek.malbork.pl/ index.php?p=historia. Accessed 2.12.2019.

“Home.” Iconclass, www.iconclass.nl/home. Accessed 2.12.2019.

Jakubiec, Danuta. “Ekslibrisy.” Dziennik Polski, nr 153, 1975, p. 4.

Letter by J. Brosz to the Administration of the Jagiellonian Library, 10.12.1980 (from the author’s collection).

Letter of M. Hess to J. Brosz, 08.01.1981 (from author’s collection).

Letter of M. Hess to K. Świerzowski, 08.01.1981 (from author’s collection).

Łonicka, Hanna. “Potrzeby w zakresie przechowywania zbiorów na podłożu papierowym i ich konserwacji na przykładzie Biblioteki Polskiej w Paryżu.” Ochrona Zabytków, nr 3-4, 2002, pp. 374-377.

Miejska Biblioteka Publiczna – Żary – Galeria Ekslibrisu, www.mbp.zary.pl/biblioteka/dzialy-filie-i-agendy/galeria-ekslibrisu.html. Accessed 2.12.2019.

Ochrona zbiorów bibliotecznych: praca zbiorowa, edited by Ryszard Nowicki, Joanna Gomoliszek, and Katarzyna Wodniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2016.

Opis bibliograficzny – Część 4: Dokumenty ikonograficzne, PN-N-01152-4:2009.

Polski ekslibris od XVI do XX stulecia w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. Informator o wystawie, Kraków 16 marca – 27 kwietnia 1989, edited by Piotr Hordyński, Biblioteka Jagiellońska, 1989.

Przeszłość i przyszłość papieru, edited by Barbara Drewniewska-Idziak, Biblioteka Narodowa, 2006.

Wagner, Arkadiusz. Prymas Maciej Drzewicki jako bibliofil: w pięćsetlecie powstania pierwszego polskiego ekslibrisu. WBP – Książnica Kopernikańska, 2016.

Zasady postępowania z obiektami zabytkowymi na podłożu papierowym, edited by Dorota Okrągła, Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, 2012.

“Zbiory Działu Sztuki.” Ossolineum, ossolineum.pl/index.php/muzea/muzeum-ksiazat-lubomirskich/ gabinety/zbiory-gabinetu-grafiki/#ekslibrisy. Accessed 2.12.2019.

“Zbiory graficzne – charakterystyka zbiorów.” Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Biblioteka Główna, www.bu.umk.pl/graficzne. Accessed 2.12. 2019.

“Zbiory ikonograficzne.” Biblioteka Narodowa, www.bn.org.pl/o-nas/zbiory-bn/zbiory/zbiory-ikonograficzne. Accessed 2.10.2019.

“Zbiór exlibrisów przekazano Bibliotece Jagiellońskiej.” Dziennik Polski, nr 275, 1980, p. 6; Przekrój, nr 1865, 1981, p. 8.