Strategie onimiczne polskiego designu, czyli co i jak mówią nam rzeczy

Magdalena Graf

doi:10.18290/rh22706.2

Magdalena Graf Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu https://orcid.org/0000-0002-0540-355X

Słowa kluczowe: onomastyka, nazwa własna, chrematonimia, współczesna kultura, design

Abstrakt

Artykuł podejmuje zagadnienia związane z nadawaniem nazw własnych przez projektantów przedmiotów. Omawiając krótko historię polskiego (i światowego) designu oraz przywołując nazwy współczesnych projektów, autorka wskazuje na podstawowe problemy badawcze, takie jak kwestia indywidualności i seryjności projektów oraz ich nazw, funkcje chrematonimów (estetyczne i pragmatyczne) oraz stosowane w nazewnictwie strategie onimiczne. W opisie wykorzystano ustalenia teoretyków kultury, historyków sztuki i badaczy onomastyki. Dodatkowym kontekstem interpretacyjnym są zagadnienia z obszaru thing studies.

Bibliografia

Banaś, Barbara. „Księżyc w kredensie. Kilka refleksji na temat dizajnu lat 60. i 70. XX wieku”. Quart. Lem. Numer specjalny 3-4 (37-38), 2015, ss. 235-245.

Breza, Edward. „Nazwy obiektów i instytucji związanych z nowoczesną cywilizacją (chrematonimy)”. Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. Ewa Rzetelska-Feleszko, Instytut Języka Polskiego PAN,1998, ss. 343-361.

Domańska, Ewa. Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Wydawnictwo Poznańskie, 2006.

Dróżdż, Karolina. „Numer 14.” magazif.com/design/numer-14. Dostęp 18.09.2021.

Flisykowska, Marta. Design for the future. Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, 2019.

Gałkowski, Artur. Chrematonimy w funkcji kulturowo użytkowej. Onomastyczne studium porównawcze na materiale polskim, włoskim, francuskim. Wyd. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2011.

Gałkowski, Artur. „Chrematonimia w kulturze współczesnej”. Onomastica nr 61, 2017, ss. 55-71.

Głutkowska-Polniak, Alicja. Dizajn w kontekście estetyki. Jego początki, przeobrażenia i konotacje. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2017.

Historia designu, red. Elizabeth Wihide, tłum. Anna Cichowicz i Dorota Skalska-Stefańska, Wydawnictwo ARKADY, 2020.

Kolekcja siedzisk modułowych Bouli. Studium przypadku. Wzornictwo. Biznes. Zysk. projekt-wbz.com.pl/a/156,kolekcja-siedzisk-modulowych-bouli-studium-przypadku. Dostęp 18.09. 2021.

Kosyl, Czesław. „Chrematonimy”. Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. T. 2: Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Wiedza o Kulturze, 1993, s. 439-444.

Kozina, Irma. Polski design. Wydawnictwo SBM, 2015.

Krajewski, Marek. Są w życiu rzeczy… Szkice z socjologii przedmiotów. Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, 2013.

Magda-Czekaj, Małgorzata. „Tytuły polskich dzieł malarskich (1856-1927)”. Munuscula linguistica in honorem Aleksandrae Cieślikowa oblata, red. Kazimierz Rymut, Instytut Języka Polskiego PAN, 2006, ss. 275-287.

Mikołajczak, Aleksander, i Patryk Borowiak. Design saszetki z cukrem. O komunikowaniu się z rzeczami, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2020.

„Must Have 2016”. Wzornictwo. Biznes. Zysk, projekt-wbz.com.pl/a/245,must-have-2016. Dostęp 18.09.2021.

Narodowy Korpus Języka Polskiego. nkjp.pl/poliqarp/. Dostęp 18.09.2021.

Niemierowicz, Hanna. Społeczny Dizajn. Seria terapeutycznych książek kucharskich dla dzieci. Rozprawa doktorska, Akademia Sztuk Pięknych w Łodzi, 2018, www.asp. lodz.pl/ images/ dzialalnosc-naukowa/stopnie-tytuly/przewody-doktorskie/niemierowicz-hanna/190523-praca-hanna- niemierowicz.pdf. Dostęp 15. 02. 2021.

Rejter, Artur. „Nazwy własne w literaturze a pamięć kulturowa”. Nazwy własne w kon/tekstach kultury. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2019, ss. 21-28.

Rejter, Artur. „Onimia w służbie płci. Tytuły dzieł sztuki kobiecej”. Nazwy własne w kon/tekstach kultury. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2019, ss.169-182.

Rosińska, Monika. Utopie dizajnu. Pomiędzy afirmacją a krytyką nowoczesności. Universitas, 2020.

Rutkowski, Mariusz. „Nazwy na sprzedaż. O nazewnictwie na usługach marketingu”. Onomastica, nr 48, 2003, ss. 239-254.

Rutkowski, Mariusz. Słownik metafor i konotacji nazw własnych. Uniwersytet Warmińsko- Mazurski, 2012.

Skowronek, Katarzyna. „Nazwy własne jako symptomy kultury (na przykładzie tytułów poradników autoterapeutycznych)”. Onomastica nr 60, 2016, ss. 47-67.

Sudjic, Deyan. Język rzeczy. Tłum. Adam Puchejda. Karakter, 2013.

„10/960”. augustdesignstudio.pl/portfolio/10960. Dostęp 18.09.2021.