Język wobec czynników społecznych. Nowa leksyka języka polskiego 2. połowy XX – początków XXI wieku jako zwierciadło życia społecznego

Włodzimierz Wysoczański

doi:10.18290/rh22706.12

Włodzimierz Wysoczański Uniwersytet Wrocławski https://orcid.org/0000-0003-3516-3240

DOI: https://doi.org/10.18290/rh22706.12

Słowa kluczowe: nowa leksyka, neologizmy, słownictwo, frazeologia, język polski, czynniki społeczne, uwarunkowania społeczne

Abstrakt

Obierając za punkt wyjścia odniesienie języka do płaszczyzny życia społecznego, rozpatruje się wpływ czynników społecznych w nowej leksyce języka polskiego 2. poł. XX – pocz. XXI wieku. Przeprowadzone dociekania społecznie uwarunkowanej leksyki (nowych słów i związków wyrazowych) pozwalają zarówno dostrzec podstawy społecznego zapotrzebowania nominacyjnego oraz prawidłowości społecznej funkcji nazw, jak i naświetlić wybrane dziedziny społecznego. Analiza ukazuje zwłaszcza rozwarstwienie społeczne, postawy oraz aktywność społeczną ludzi, odzwierciedla realia i okoliczności życia obywatelsko-społecznego, wieloaspektowość współbycia ludzi w społeczności.

Bibliografia

Bajerowa, Irena. Wpływ techniki na ewolucję języka polskiego. Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1980.

Buttler, Danuta. „Zmiany w polszczyźnie 25-lecia”. Przegląd Humanistyczny, nr 6, 1969, ss. 65-80.

Grabias, Stanisław. Język w zachowaniach społecznych, wyd. 2. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1997.

Graliński, Filip, i Piotr Wierzchoń. „Jak powstaje słownik efemeryd leksykalnych polszczyzny XIX i XX wieku?”. Wokół 300 tysięcy polskich słów. Wstęp do hasłownikologii, red. Jan Wawrzyńczyk i Piotr Wierzchoń, Bel Studio, 2017, ss. 103-118.

Kropiwnicka, Zofia, i Jadwiga Petrusówna. „Słownictwo polityczne i społeczno-gospodarcze lat 1951–1953”. Językoznawca, nr 20, 1969, ss. 34-40.

Ożóg, Kazimierz. Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia. Biblioteka Frazy, 2001.

Smółkowa, Teresa. Neologizmy we współczesnej leksyce polskiej. Polska Akademia Nauk – Instytut Języka Polskiego. Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku, 2001.

Smółkowa, Teresa. „Nowe słownictwo polskie”. Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2001, ss. 397-404.

Smółkowa, Teresa. Nowe słownictwo polskie. Badania rzeczowników. Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1976.

Smółkowa, Teresa, i Danuta Tekiel. Nowe słownictwo polskie. Przymiotniki i przysłówki. Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1977.

Sobczak, Barbara. „Słownictwo wprowadzone do polszczyzny w drugiej połowie XX wieku”. Słownictwo współczesnej polszczyzny w okresie przemian, red. Jan Mazur, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2000, ss. 39-49.

Wesołowska, Danuta Natalia. „Zmiany semantyczne w polskim słownictwie 30-lecia”. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, z. 34, 1976, ss. 35-40.

Wierzchoń, Piotr. Depozytorium leksykalne języka polskiego. Nowe fotomateriały z lat 1901-2010, t. 1. Bel Studio, 2010.

Wierzchoń, Piotr. Z cudzysłowów do poczekalni leksykograficznej. Wydawnictwo Takt, 2005.

Zarębina, Maria. „Przyczyny zmian w systemie leksykalnym. Wzajemny stosunek wyrazów wychodzących z użycia i nowo powstałych”. Studia Linguistica Polono-Slovaca, t. 3, 1990, ss. 23-29.