„Otóż moja Urszulko tak szczegółowy masz opis mojego tu życia, że sądzę J. J. Rousseau z równą szczerością nie pisał swoich spowiedzi” – obrazy życia prywatnego i kulturalnego w latach czterdziestych XIX wieku na podstawie korespondencji Gustawa Zieliński

Słowa kluczowe: Mazowsze, Warszawa, sytuacja społeczno-gospodarcza i kulturalna w zaborze rosyjskim, epistolografia

Abstrakt

Gustaw Zieliński to poeta, powieściopisarz, powstaniec listopadowy, zesłaniec, ziemianin, społecznik, bibliofil, mecenas kultury, który współcześnie najczęściej kojarzony jest z najpopularniejszym swym tekstem, powieścią poetycką pt. Kirgiz albo encyklopedycznie, hasłowo. Wiadomo, że był mecenasem i miłośnikiem kultury, ale niewiele nadto. Artykuł jest próbą wyjścia, na podstawie epistolografii, poza suche fakty. Oddania realiów barwnego, ale też niełatwego życia w połowie XIX wieku w Warszawie i na Mazowszu. Próbą przypomnienia niebanalnego epistolografa, którego zapisy korespondencyjne przybliżają stosunki gospodarczo-społeczne, realia kulturalne nie tylko ówczesnej stolicy, ale i Mazowsza, a wraz z upływem czasu i zmieniającym się życiem osobistym autora – kraju i ówczesnej Europy.

Bibliografia

Bieliński, Józef. „Gustaw Zieliński”. Królewski Uniwersytet Warszawski (1816-1831), t. 3, Skład Główny Gebethner i Wolff, [druk:] W. L. Anczyc i Spółka, 1907-1912, ss. 460-461.

Binkowski, Mirosław Kaźmiyrz. „Mój słownik gwary pałuckiej”, www.kazmiyrz.pl/file-15, moj-slownik-gwary-paluckiej-wersja-pdf.pdf. Dostęp 17.09.2018.

Borkowska-Rychlewska, Alina. „Literackie metamorfozy «Roberta Diabła». O polskich wersjach libretta opery Giacoma Meyerbeera i dramatu Ernsta Raupacha”. Pamiętnik Literacki, z. 2, 2004, ss. 95-118.

Chmielowski, Piotr. Poezje Gustawa Zielińskiego poprzedzone życiorysem na podstawia listów poety skreślonym i oceną jego działalności przez […], t. I-II, własność i wydanie rodziny (drukarz S. Buszczyński), 1901.

Chrostowski, Tadeusz. „Potomstwo Gustawa Zielińskiego”. Notatki Płockie, nr 4, 1981, ss. 29-33.

Cwenk, Małgorzata. „«[…] Każdy jej list zdaje mi się Sybir w raj przemieniać». Syberia Adolfa Januszkiewicza”. Syberia infernalna – mity i oblicza rzeczywistości, red. Małgorzata Cwenk, Jan Trynkowski, Wydawnictwo KUL, 2014, ss. 85-110.

„Encyklopedia teatru”, www.e-teatr.pl/pl/osoby/41855.html. Dostęp 17.01.2017.

Gerber, Rafał. „Gustaw Zieliński”. Studenci Uniwersytetu Warszawskiego (1808-1831), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1977, s. 253.

Grzybowski, Michał Marian. „Dziedzictwo i tradycja najstarszej szkoły płockiej”, malachowiacy.pl/ B2015/malach2015mini.pdf. Dostęp 07.07.2020.

Ihnatowicz, Ireneusz. Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.

Krajewski, Mirosław, oprac. „Gustaw Zieliński”. Nowy słownik biograficzny Ziemi Dobrzyńskiej, t. 2, Dobrzyńskie Towarzystwo Naukowe, 2014, ss. 543-546.

Lachowicz, Magdalena. „Gustaw Zieliński”. Pałuki i Ziemia Mogileńska, nr 946 (13/20), 2011, s. 4.

Piekarski, Tomasz. „Historia Radziwia”, www.tmr.plo.pl/tmr_pliki/historia/tmr_h.html. Dostęp 19.09.2019.

Pietraszkiewicz, Onufry. List do brata Jozefa, BU KUL, Archiwum Filomatów [AF], 718, k. 91-92.

„Polacy z wyboru. Rodziny pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku”, www.polacyzwyboru.pl/bohaterowie/biogramy/wilhelm-karol-troschel--troszel. Dostęp 01.06.2020.

Polanowski, Tadeusz. „Gustaw Zieliński 1809-1881”. Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku, seria III, t. 2, red. Maria Janion, Maria Denarłowicz, Marian Maciejewski, Wydawnictwo Literackie, 1988, ss. 881-894.

Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, red. Zbigniew Raszewski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.

Sowiński, Wojciech. Słownik muzyków dawnych i nowoczesnych: kompozytorów, wirtuozów, śpiewaków instrumencistów, lutnistów, organmistrzów, poetów lirycznych i miłośników sztuki muzycznej, zawierający krótki rys historyi muzyki w Polsce, opisanie obrazów cudownych i dawnych instrumentów z muzyką i portretem autora. Drukarnia E. Martinet, 1874.

Szwankowski, Eugeniusz. Teatry Warszawy 1765-1918. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979.

Śliwińska Irmina, Stanisław Stupkiewicz, Halina Gacowa. Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”, t. 9: Romantyzm: hasła osobowe P-Ż, uzupełnienia. Państwowy Instytut Wydawniczy, Wydawnictwo Literackie Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972, s. 394.

Opublikowane
2021-02-11
Dział
Varia