Karol Wojtyła a nowoczesność
Abstrakt
Artykuł unaocznia związki twórczości Karola Wojtyły i Jana Pawła II z dziedzictwem myśli i sztuki modernistycznej. Jako wyznaczniki tego związku przyjęto: uprzywilejowanie języka sztuki, możliwość jej kontrmoralności oraz etykę autentyczności. Owe związki zostały ukazane tak, by podjąć polemikę z dobrze ugruntowanym w literaturze przedmiotu przekonaniem, że twórczość Wojtyły pozostała niezależna od wpływów nowoczesnej estetyki. W artykule wzięto pod uwagę nie tylko twórczość literacką, ale również pisma filozoficzne i teologiczne Karola Wojtyły/Jana Pawła II, szczególnie Osobę i czyn oraz List do artystów. Ważnym kontekstem rozważań są: wywiedziona z myśli Kanta kontrmoralność sztuki oraz Charlesa Taylora etyka autentyczności.
Bibliografia
Bolecki, Włodzimierz. Modalności modernizmu. Studia. Analizy. Interpretacje. IBL PAN. Wydawnictwo: Fundacja Akademia Humanistyczna, 2012.
Dybciak, Krzysztof. „The Poetic Phenomenology of a Religious Man. About the Literary Creativity of Karol Wojtyła”. Przeł. Alice-Catherine Carls. World Literature Today, nr 2, 1980, ss. 223–229. Rozszerzona wersja artykułu „The Poetic Phenomenology”: Krzysztof Dybciak. „Poetycka fenomenologia człowieka religijnego. O literackiej twórczości Karola Wojtyły”. Sacrum w literaturze, red. Jan Gotfryd, Maria Jasińska-Wojtkowska, Stefan Sawicki, TN KUL, 1983, ss. 149–166.
Dybciak, Krzysztof. Trudne spotkanie. Literatura polska XX wieku wobec religii. Wydawnictwo Arcana, 2005.
Grad, Paweł. „Wojtyła i nowoczesna mitologia podmiotu”. Christianitas, nr 60–61, 2015, ss. 152–164.
Huysmans, Joris-Karl. Na wspak. Przeł. i wstępem poprzedził Julian Rogoziński, Czytelnik, 1976.
Jan Paweł II. „List do artystów”. Karol Wojtyła. Poezje, dramaty, szkice. Jan Paweł II. Tryptyk rzymski. Wstęp Marek Skwarnicki, Znak, 2004.
Jan Paweł II. „Raduj się, Krakowie, oddając hołd świętej Pani Wawelskiej”. L’Osservatore Romano, wyd. pol., nr 7, 1997.
Jan Paweł II. „W duchu wdzięczności i odpowiedzialności za owocowanie wiary”. L’Osservatore Romano, wyd. pol., nr 8, 1999.
Jędraszewski, Marek. „«Przemijanie ma sens». Antropologia Tryptyku rzymskiego Jana Pawła II”. Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II w oczach krytyków i uczonych. Antologia, oprac. Krzysztof Dybciak, PIW, 2019, ss. 236–260.
Kotlarczyk, Mieczysław. Sztuka żywego słowa. Dykcja. Ekspresja. Magia. Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”, 2010.
Kozłowska, Anna. „Wobec tradycji literackiej. Poezja z ducha Norwida”. Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II w oczach krytyków i uczonych. Antologia, oprac. Krzysztof Dybciak, PIW, 2019, ss. 389–417.
Maciejewski, Jarosław. „Karol Wojtyła i Jan Paweł II wobec literatury”. Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II w oczach krytyków i uczonych. Antologia, oprac. Krzysztof Dybciak, PIW, 2019, ss. 121–156.
Miłosz, Czesław. Wiersze wszystkie. Znak, 2011.
Nycz, Ryszard. Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2001.
Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II w oczach krytyków i uczonych. Antologia, oprac. Krzysztof Dybciak, PIW, 2019.
Scruton, Roger. The Aesthetics of Music. Oxford University Press, 1997.
Skrendo, Andrzej. Poezja modernizmu. Interpretacje. Universitas, 2005.
Szymański, Wiesław Paweł. Z mroku korzeni. O poezji Karola Wojtyły. Wydawnictwo Calvarianum, 1989.
Taylor, Charles. Sources of the self: the making of the modern identity. Cambridge University Press, 2001.
Taylor, Charles. Etyka autentyczności. Przeł. Andrzej Pawelec, Znak, 2002.
Taylor Charles. A Secular Age. The Belknap Press of Harvard University Press, 2007.
Taylor, Charles. Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej. Przeł. Marcin Gruszczyński i in., naukowo oprac. Tadeusz Gadacz, wstępem poprzedziła Agata Bielik-Robson, PWN, 2012.
Taylor, Charles. The Language Animal. The Full Shape of the Human Linguistic Capacity. The Belknap Press of Harvard University Press, 2016.
Weigel, George. Świadek nadziei. Biografia papieża Jana Pawła II. Tłum. Dominika Chylińska i in., Znak, 2000.
Wojtyła, Karol. „O humanizmie św. Jana od Krzyża”. Znak, nr 1, 1951, ss. 6–20.
Wojtyła, Karol. Osoba i czyn. Polskie Towarzystwo Teologiczne, 1969.
Wojtyła, Karol. Poezje, dramaty, szkice. Jan Paweł II. Tryptyk rzymski. Wstęp Marek Skwarnicki, Znak, 2004.
Wojtyła, Karol. Dzieła literackie i teatralne, t. 1: Juwenilia (1938–1946), red. Jacek Popiel i in., Znak, 2019.
Wolfe, Gregory. Beauty Will Save the World. Recovering the Human in an Ideological Age. Intercollegiate Studies Institute, 2011.
Wokół „Tryptyku rzymskiego” Jana Pawła II, red. Alfred M. Wierzbicki, TN KUL, 2003.
Copyright (c) 2020 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
