Kobieta w twórczości Karola Wojtyły – Jana Pawła II

Abstrakt

Artykuł składa się z dwóch części. Część pierwsza dotyczy myślowego dorobku Papieża. Stanowi on kontekst autorski, niezbędny do analiz papieskich medytacji poetyckich, które są zamieszczone w części drugiej. Kontekst tworzą wypowiedzi z początkowego okresu pontyfikatu, które dla papieskiego nauczania o kobiecie są z pewnością najważniejsze. Mowa o edycji Jan Paweł II naucza – t. 1: Mężczyzna i niewiastą stworzył ich. Chrystus odwołuje się do „początku”. O Jana Pawła II teologii ciała, t. 4 tejże edycji: Sakrament oraz t. 8: Familiaris consortio, ponadto list apostolski Mulieris dignitatem. Te właśnie teksty stanowią właściwe zaplecze do badania papieskiego dorobku poetyckiego, gdyż podobnie jak poezja Jana Pawła II, ujmują kobietę w kategoriach metafizycznych, duchowych, Boskich. Takiej bazy interpretacyjnej nie zapewnia natomiast feminizm, ani nawet projekt nowego feminizmu Jana Pawła II, którego główną i chwalebną troską było przywracanie osobowej godności kobiety w wymiarze społecznym. Najistotniejsze ujęcia kobiety w papieskim nauczaniu nawiązują do Księgi Rodzaju, do opisów stworzenia człowieka – kobiety i mężczyzny, którzy stają się, mówiąc słowami Ojca Świętego, jednym ciałem, jednym sercem i jednym duchem. Tylko w tym paradygmacie, w „sakramencie stworzenia” (w jedności z mężczyzną) kobieta osiąga najwyższy status w wymiarze metafizycznym i personalistycznym. Znajduje to potwierdzenie w medytacji części drugiej Tryptyku rzymskiego. Jednak uniwersalność tego antropologicznego paradygmatu sprawia, że stosuje się on także do innych tekstów, których bohaterkami są same kobiety. Mowa o Magdalenie, Samarytance, Weronice czy dziewczynie zawiedzionej w miłości. Opracowanie obecne ogranicza się do poezji. Niewątpliwie bardzo istotna dla podejmowanej tu problematyki kobiety, interpretacja dramatu Przed sklepem jubilera stanie się przedmiotem odrębnego opracowania.