Apologia krzyża w wybranych homiliach Jana Pawła II

Władysława Bryła; Agnieszka Bryła-Cruz

doi:10.18290/rh.2068s-19

Władysława Bryła Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska https://orcid.org/0000-0002-3267-6537
Agnieszka Bryła-Cruz Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska https://orcid.org/0000-0003-3256-3185

DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2068s-19

Słowa kluczowe: homilia, Jan Paweł II, krzyż, obrona, nowa ewangelizacja

Abstrakt

W niniejszym artykule przeanalizowano sposoby obrony Krzyża w trzech homiliach Jana Pawła II wygłoszonych w Polsce: w Nowej Hucie, w Katedrze na Wawelu i w Zakopanem. Zaobserwowano, że Papież stosuje argumentację ewangeliczną i historyczną. Podkreśla znaczenie Krzyża jako boskiego znaku odkupienia, obdarowania i miłości Jezusa Chrystusa do człowieka. Wymienia także osoby, które dochowały wierności Krzyżowi i swoim heroizmem zapisały się w historii Polski: królowa Jadwiga, brat Albert Chmielowski, Bernardyna Jabłońska, Maria Karłowska. W homilii wygłoszonej w Nowej Hucie Papież nakreślił program nowej ewangelizacji, polegającej na wytrwałej i odważnej obronie Krzyża w każdym miejscu i czasie, będącej powinnością wszystkich wierzących. W tekście zwrócono również uwagę na aspekty retoryczne przemówień papieskich: zróżnicowane akty mowy (wykład, medytacja, apel) i środki stylistyczne (m.in. powtórzenia, paralelizmy, pytania retoryczne).

Bibliografia

Biblia Tysiąclecia, Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Pallottinum 2019.

Dunaj, Bogusław. Słownik współczesnego języka polskiego, t. 1, Przegląd Readers Digest, 2001. Gigilewicz, Edward. „Krzyż”. Encyklopedia katolicka. Towarzystwo Naukowe KUL, t. X, 2004, kol. 11. Głowiński, Michał. Poetyka i okolice. Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992.

Jan Paweł II. Trzecia pielgrzymka do Polski. Przemówienia i homilie. 9 VI1 1987–14 VI 1987. Znak, 1987.

Jan Paweł II w Polsce: 31 maja 1997 – 10 czerwca 1997: przemówienia i homilie. Znak, 1997.

Jan Paweł II. „Homilia w czasie Mszy świętej odprawionej przed opactwem OO. Cystersów w Mogile”. Gaude Mater Polonia. Pierwsza pielgrzymka, czerwiec 1979, red. Andrzej Sujka, Wydawnictwo M, 2010, ss. 237–243.

Kłak, Tadeusz. „Apologia religii”. Encyklopedia katolicka. Towarzystwo Naukowe KUL, t. I, 1998, kol. 786.

Korolko, Mirosław. Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, 1998.

Kozłowska, Anna. Od psalmów słowiańskich do rzymskich medytacji. O stylu artystycznym Karola Wojtyły. Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego, 2013.

Misiurek, Jerzy. „Medytacja”. Encyklopedia katolicka. Towarzystwo Naukowe KUL, t. XII, 2008, kol. 435.

Nowak, Małgorzata, Wiesław Przyczyna. Nowa ewangelizacja. Język – teologia – kultura. Biblos, 2017.

Pajdzińska, Anna. „O perswazyjności w tekstach Jana Pawła II”. Jan Paweł II Odnowiciel Mowy Polskiej, red. Stanisław Mikołajczuk, Magdalena Wrześniewska-Pietrzak, Wydawnictwo UAM, 2009.

Perelman, Chaim. Imperium retoryki. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.

Pilch, Zygmunt. „Apologijne konferencje”. Encyklopedia katolicka. Towarzystwo Naukowe KUL, t. I, 1998, kol. 791.

Topolińska, Zuzanna. „Vocativus – kategoria gramatyczna”. Otázky slovanské syntaxe, Univerzita J. E. Purkyne, 1973, ss. 269–273.