The Psalter of David (The Slavonic Book) and The Ethical Primer of Karol Wojtyła as a Manifestation of the Communication of Ideas and Values

Keywords: Karol Wojtyła, hermeneutics, axiolinguistics, axiology of Christian humanism, idea, value

Abstract

The subject of this article concerns the relationship between the axiosphere of Karol Wojtyła’s early poetry and his axiological preferences in the later period of his creative activity. The subject of the research are the poetic cycle The Psalter of David (The Slavonic Book) from 1939 and The Ethical Primer from 1957–1958. Hermeneutics was used in the analysis of ideas, while the axiolinguistic method was employed in the analysis of the values. The study of these texts makes it possible to recreate the system of values preferred by Karol Wojtyła as a poet and philosopher. This system is part of the axiology of Christian humanism.

References

Arystoteles. Hermeneutyka. Topiki. O dowodach sofistycznych. Przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył Kazimierz Leśniak, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013.

Benenowska, Iwona. „Środki implikujące wartościowanie w wolitywnych aktach mowy na tle innych środków wartościujących (wybranych z listów Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej do męża)”. Wartości i wartościowanie we współczesnej humanistyce. III: Perspektywa językoznawcza, red. Aleksander Kiklewicz, Jolanta Piwowar, Centrum Badań Europy Wschodniej UWM w Olsztynie, 2017, ss. 9–22.

Benenowska, Iwona. Wartościowanie w listach Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2015.

Chojnowski, Zbigniew. „Idee i wartości poezji oraz poezja o ideach i wartościach”. Idee i wartości w języku i kulturze, red. nauk. Iza Matusiak-Kempa, Alina Naruszewicz-Duchlińska, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2015, ss. 209–222.

Długosz-Kurczabowa, Krystyna. Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.

Drożdż, Michał. „Inny jako osoba. Personalistyczny paradygmat aksjologii komunikowania międzykulturowego w myśli i działaniu Jana Pawła II”. Jan Paweł II w komunikowaniu międzykulturowym. O sztuce dialogu z Innym, red. nauk. Arkadiusz Dudziak, Agnieszka Żejmo, Vertum Wydawnictwo Naukowe i Specjalistyczne, 2014, ss. 11–53.

Dudziak, Arkadiusz. „Aksjologiczne aspekty komunikowania międzykulturowego Jana Pawła II”. Jan Paweł II w komunikowaniu międzykulturowym. O sztuce dialogu z Innym, red. nauk. Arkadiusz Dudziak, Agnieszka Żejmo, Vertum Wydawnictwo Naukowe i Specjalistyczne, 2014, ss. 120–142.

Dudziak, Arkadiusz. „Aksjologiczne aspekty komunikowania św. Jana Pawła II w orędziach na Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu”. Media a wartości. Człowiek w mediach, red. Monika Gabryś-Sławińska, Katarzyna Pilipiuk, Podlaska Fundacja Wspierania Talentów w Białej Podlaskiej, 2016, ss. 198–209.

Dudziak, Arkadiusz. „W kręgu komunikacji aksjologicznej św. Jana Pawła II na przykładzie wystąpienia w Balicach w 2002 roku”. Prace Językoznawcze, t. XVIII, nr 1, 2016, ss. 49–59.

Elzenberg, Henryk. „Wartość ujemna”. Studia Filozoficzne, nr 12, 1986, ss. 23–28.

Hostyński, Lesław. O wartościach. Aksjologia formalna, estetyka i etyka Henryka Elzenberga. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1991.

Kiklewicz, Aleksander. „Lingwistyczne aspekty kategorii wartości”. Wartości i wartościowanie we współczesnej humanistyce. III: Perspektywa językoznawcza, red. Aleksander Kiklewicz, Jolanta Piwowar, Centrum Badań Europy Wschodniej UWM w Olsztynie, 2017, ss. 33–72.

Kurczab, Henryk. „Z problemów wartości i wartościowania (wybrane zagadnienia)”. Zeszyty Naukowe URz, Seria Filologiczna z. 72, Dydaktyka 7, 2012, ss. 7–37.

Laskowska, Elżbieta. Wartościowanie w języku potocznym. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 1992.

Leszczak, Oleg. „Metodologiczne zasady wartościowania i wartość jako koncept metodologiczny”. Dialog – Komparatystyka – Literatura, red. Edward Kasperski, Danuta Ulicka, Oficyna Wydawnicza ASPRA, 2002, ss. 35–65.

Łabaszczuk, Michał. „Językowe środki wyrażania wartości (podstawy metodologiczne)”. Antynomie wartości. Problematyka aksjologiczna w językoznawstwie, red. Agnieszka Oskiera, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, 2007, ss. 9–18.

Obacz, Piotr. „Psychologia humanistyczna: humanistyczne ideały i wartości w psychologii”. Idee i wartości w języku i kulturze, red. nauk. Iza Matusiak-Kempa, Alina Naruszewicz-Duchlińska, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2015, ss. 62–71.

Przestrzeń słowa. Twórczość literacka Karola Wojtyły – Jana Pawła II, red. Zofia Zarębianka i Jan Machniak, Wydawnictwo św. Stanisława BM, 2006.

Puzynina, Jadwiga. „Problemy wartościowania w języku i w tekście”. Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury, 16, red. Jerzy Bartmiński, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2004, ss. 179–189.

Rahner, Karl, i Herbert Vorgrimler. Mały słownik teologiczny. Przeł. Tadeusz Mieszkowski i Paweł Pachciarek, Instytut Wydawniczy PAX, 1987.

Ricoeur, Paul. Egzystencja i hermeneutyka. PAX, 1985.

Ricoeur, Paul. Język, tekst, interpretacja. Państwowy Instytut Wydawniczy, 1989. Riceour, Paul. O interpretacji. Esej o Freudzie. Wydawnictwo KR, 2009.

Szocik, Konrad. Jana Pawła II idee filozoficzne. Między ortodoksją a sekularyzacją. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, 2005.

Wojtyła, Karol. Dzieła literackie i teatralne, t. 1: Juwenilia (1938–1946), red. Jacek Popiel i in., Znak, 2019.

Wojtyła, Karol. Elementarz etyczny. Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1999.

Wojtyła, Karol. Poezje, dramaty, szkice. Jan Paweł II. Tryptyk rzymski. Wstęp Marek Skwarnicki, Znak, 2004.

Wojtyła, Karol. Rozważania o istocie człowieka. Wydawnictwo WAM, 2003. Zgółka, Tadeusz. Język wśród wartości. Wydawnictwo Poznańskie, 1988.

Published
2020-12-28