From Standardization to Abstractionalization of Language: Problems Arising in Translating Realistic Metaphysics Texts

Abstrakt

Od standaryzacji do abstrakcjonalizacji języka: problemy językowe przy przekładach tekstów metafizyki realistycznej

W ramach przekładów tekstów filozoficznych, a szczególnie tych z metafizyki realistycznej, na inne języki, pojawia się komplikacja, która w ostateczności rozstrzyga o znaczeniu słów, jak i o sensie całych zdań. Pojawia się triada, która nazwiemy problemową, a mianowicie: standaryzacja słownika, abstrakcjonalizacja terminów oraz parcelaryzacja funkcji języka. Standaryzacja języka przejawia się w tym, że w miejsce bogatych i różnorodnych synonimów pojawia się jeden termin, którym chce się oddać różnorodność procesów czy działań. Abstrakcjonalizacja języka z kolei polega na tym, że język zatrzymuje naszą uwagę poznawczą na terminach i pojęciach i nakierowuje nas na analizę tych terminów czy pojęć. Natomiast parcelaryzacja funkcji języka sprowadza się do rozbicia jedności jego potrójnej funkcji: semantycznej, syntaktycznej i pragmatycznej oraz koncentrowaniu się na jednej z nich: albo tylko semantycznej (znaczeniowej), albo tylko syntaktycznej (składniowej), albo tylko pragmatycznej (użytecznościowej).

Cała ta triada jest związana bezpośrednio z przekładami oryginalnego tekstu metafizycznego na języki obce, a problemy z tego wynikające zostały omówione w powyższym artykule. Oczywiście są to ogólne tendencje językowe, z którymi spotykamy się w rożnych dziedzinach. W dziedzinie jednak przekładów języka filozofii realistycznej – czyli metafizyki, która ma za przedmiot rzeczy realne – na „widzenie” poznawcze tychże realnie istniejących rzeczy powinien naprowadzać język.

De la normalisation à l’abstractionnalisation de la langue: problèmes survenant dans la traduction de textes de métaphysique réaliste

Dans le processus de traduction des textes philosophiques, en particulier ceux concernant la métaphysique réaliste, en d’autres langues, apparaît une complication, qui finalement détermine le sens des mots et des phrases entières. Nous nous trouvons devant une triade concernant différents problèmes, à savoir : la standardisation du vocabulaire, l’abstractionnalisation des termes et la parcellarisation des fonctions du langage. La normalisation du langage se manifeste par le fait qu'au lieu de synonymes riches et diversifiés, apparaît un seul terme, avec lequel on veut exprimer divers processus et actions. A son tour, l’abstractionnalisation du langage consiste à fixer notre attention cognitive par le langage sur les termes et sur les concepts, et nous oriente à les analyser. Par contre, la parcellarisation des fonctions langagières revient à rompre l'unité de sa triple fonction (sémantique, syntaxique et pragmatique) et à se focaliser sur une seule d’entre elles: soit sémantique (concernant le sens), soit syntaxique (concernant la structure), soit pragmatique (concernant l’utilité).

La triade entière est directement liée à la traduction du texte métaphysique original en langues étrangères, et les problèmes qui en résultent ont été discutés dans l'article ci-dessus. Bien entendu, ce sont des tendances linguistiques générales que nous rencontrons dans divers domaines. Cependant, dans le domaine des traductions du langage de la philosophie réaliste – c’est-à-dire de la métaphysique, qui a pour objet les choses réelles – le langage devrait guider la «vision» cognitive de ces choses réellement existantes.