The Maps of Inner Space: J. G. Ballard’s “The Reptile Enclosure” in the Light of R. D. Laing’s The Politics of Experience

Abstrakt

Mapy kosmosu wewnętrznego. Opowiadanie J. G. Ballarda „The Reptile Enclosure” w świetle traktatu R. D. Lainga Polityka doświadczenia

W roku 1962 J. G. Ballard opublikował manifest artystyczny „Which Way to Inner Space?”, w którym postulował, by twórcy ambitnej science fiction odeszli od powtarzalnych historii o galaktycznych przygodach, a zajęli się kosmosem wewnętrznym człowieka. Dwa lata później pisarz opublikował opowiadanie „The Reptile Enclosure” („Wybieg dla gadów”, nie tłumaczone na polski), które, choć pozornie poświęcone umieszczeniu na orbicie nowego satelity, stanowi dogłębne studium kosmosu wewnętrznego – bezczasowej przestrzeni pradawnych instynktów Człowieka z Cro-Magnon, odziedziczonej przez współczesnych ludzi.

Artykuł interpretuje „The Reptile Enclosure” w kontekście tez Ballarda wyrażonych w manifeście oraz traktatu R. D. Lainga Polityka doświadczenia. Zarówno Ballard, jak i Laing starają się wytłumaczyć niezrozumiałe z pozoru ludzkie odruchy, odwołując się do przeszłości ewolucyjnej rasy ludzkiej, fizycznego i społecznego środowiska, które już nie istnieje, ale które – ich zdaniem – wciąż nosimy w pamięci genetycznej.