Gatunek filmowy jako obiekt przekładu – implikacje dydaktyczne

Abstrakt

Punktem wyjścia w niniejszych badaniach jest hipoteza, że przekład filmowy jest wewnętrznie zróżnicowany nie tylko poprzez stosowane techniki (wersja lektorska, dubbing, napisy), ale także poprzez konkretny gatunek filmowy, analogicznie do istniejących typologii przekładu tekstu werbalnego (tj. literackiego, użytkowego, specjalistycznego). Przekład zatem różnych gatunków filmowych wymaga od tłumacza filmowego odrębnego podejścia do danego gatunku, odmiennego sposobu strategicznego myślenia, wnikliwej analizy materiału filmowego, uważnego spojrzenia na słowo, obraz i dźwięk w przekładzie jako komponenty estetyki i budulce schematów fabularnych filmu. Tak postawiona hipoteza wyznaczyła następujące zadania w kontekście dydaktyki przekładu filmowego: 1) ustalenie najważniejszych cech gatunkowych filmu, będących podstawą tzw. inwariantu intersemiotycznego, który powinien być odtworzony w przekładzie, 2) analizę istniejących rozwiązań translatorskich, zogniskowanej na zachowaniu takiego inwariantu z wykorzystaniem techniki wersji lektorskiej, 3) propozycję zastosowań wytycznych gatunkowych w akademickiej dydaktyce przekładu filmowego.