De invoeging van de glijklanken [j] en [w] als poging tot spanningimitatie bij de uitspraak van de Nederlandse klinkers [e], [y] en [o] door Poolstalige leerders
Abstrakt
Wprowadzenie półsamogłosek [j] i [w] jako próby realizacji pronuncjacji niderlandzkich samogłosek [e], [y] oraz [o] przez polskich studentów
W artykule został poruszony problem wymowy niderlandzkich samogłosek [e], [o] i [y] przez osoby polskojęzyczne. Obok prostego zastąpienia danej niderlandzkiej napiętej samogłoski polską samogłoską regularnie pojawia się forma kombinowana z dodatkową półsamogłoską [j] lub [w] realizowaną po polskiej samogłosce. Szczegółowa analiza wskazuje, że poszczególne połączenia samogłoska+półsamogłoska mają różną frekwencję oraz że pojawiają się częściej wraz ze wzrastającym poziomem języka niderlandzkiego (od poziomu A2). Dodanie półsamogłoski można więc uważać za próbę imitacji napięcia (które nie jest w języku polskim cechą dystynktywną) i znak rozwijającej się sprawności audytywnej i artykulacyjnej.
In de tekst wordt de uitspraak van de Nederlandse klinkers [e], [y] en [o] door Poolstalige leerders behandeld. Naast een simpele subsitutie van de Nederlandse gespannen klinker door een Poolse (ongespannen) klinker, kan regelmatig worden vastgesteld dat de Nederlandse klinker gerealiseerd wordt als een combinatie van de Poolse klinker en de glijklank [j] of [w]. Gedetailleerde analyse van de data toont dat de frequentie van klinker+glijklank combinaties verschillend is en dat de invoeging van de glijklank gekoppeld is aan het niveau van het Nederlands (ze begint op A2-niveau). De glijklankinvoeging kan derhalve worden gezien als een poging om de spanning van de Nederlandse klinker te imiteren (spanning is geen distinctief kenmerk in het Pools), wat van de ontwikkeling van auditieve en articulatorische vaardigheden getuigt.
Bibliografia
Blomme, Ines, Annelies Nordin en Johanna Potargent. Nu versta ik je! Uitspraak Nederlands voor anderstaligen. Leuven, Acco, 2009.
Blomme, Ines, en Bernardette Timmermans. Klink klaar. Uitspraak van het Nederlands voor Franstaligen. Leuven, Davidsfonds, 2016.
Czerwonka, Zuzanna. “(Aus)Sprache im Unterricht: die prädorsalen ungerundeten Vokale der Niederländischen als Ausspracheproblem für polnische Muttersprachler – eine Signaluntersuchung”. Sprache in Wissenschaft und Unterricht: Akten des 23. internationalen Linguistenkonferenz Karpacz 14.-16.05.2012, red. Edyta Błachut & Adam Gołębiewski, Wrocław, Oficyna Wydawnicza ATUT/Dresden, Neisse Verlag, 2013, pp. 58-67.
Czerwonka, Zuzanna. “De vocaalsystemen van het Pools, Duits en Nederlands-polyconfrontatieve analyse en didactische implicaties”. Neerlandistische ontmoetingen: Trefpunt Olomouc, red. Wilken Engelbrecht en Bas Hamers, Univerzita Palackého v Olomouci, 2010, pp. 255-262.
Czerwonka, Zuzanna. “Die prädorsal-gerundeten niederländischen Vokale als Ausspracheproblem für polnische und deutsche Studierende der Niederlandistik – eine Signaluntersuchung”. Motoren der heutigen (germanistischen) Linguistik, red. Edyta Błachut en Adam Gołębiewski, Wrocław, Oficyna Wydawnicza ATUT, 2012, pp. 27-38.
Czerwonka, Zuzanna. “Nederlandse geronde voorklinkers als fonetisch probleem voor Poolse ed Duitse moedertaalsprekers – een theoretisch en praktisch overzicht”. Neerlandica Wratislaviensia, vol. 21, 2012, pp. 45-59.
Czerwonka-Wajda, Zuzanna. “Modificatie, substitutie of uitbreiding? Over de articulatorische karakteristiek en classificatie van uitspraakfouten van leerders van het Nederlands als vreemde taal”. Neerlandica Wratislaviensia, vol. 27, 2017, pp. 55-76.
Kampen, Hinke van, Vita Olijhoek, Ruud Stumpel en Chris van Veen. Uitspraaktrainer in de les. Uitspraakverbetering voor anderstaligen. Amsterdam, Boom, 2011.
Kühn, Antje. Kontrastive Phonetik der romanischen Sprachen. Diskurs-Verlag, 2010.
Morciniec, Norbert, en Stanisław Prędota. Podręcznik wymowy niemieckiej. Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995.
Nagy, Roland. “Transcriptie: brug over troebel water?” Nederlands in het perspectief van uitspraakverwerving, (Lage Landen Studies 2), red. Laurent Rasier, Vincent van Heuven, Bart Defranq & Philippe Hiligsmann, Gent, Academia Press, 2011, 143-162.
Prędota, Stanisław. Op zoek. Laat de klanken klinken. Oefeningen voor de uitspraak van het Nederlands. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
Prędota, Stanisław. Wymowa języka niderlandzkiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1998.
Sleeuwen, Gabi van, en Anneloes Spaan. Nu versta ik je! Uitspraak Nederlands voor anderstaligen. Leuven, Acco, 2013.
Thio, Karolien & Margreet Verboog. 2013. Verstaanbaar spreken. Een handleiding uitspraakonderwijs voor docenten Nederlands als tweede taal. Bussum, Couthino 2013.
Timmermans, Bernardette. Klink Klaar. Uitspraak- en intonatiegids voor het Nederlands. Leuven, Davidsfonds, 2013.
Veen, Chris van, Hinke van Kampen, Vita Olijhoek en Ruud Stumpel. Goed gezegd: uitspraak voor anderstaligen. Antwerpen, Wpg Uitgevers, 2011.
Copyright (c) 2020 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.