Ostatni papieros i tytoniowa wróżba, czyli kilka uwag o folklorze palaczy

Agnieszka Gołębiowska-Suchorska

doi:10.18290/rh20687-6

Agnieszka Gołębiowska-Suchorska Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Literaturoznawstwa https://orcid.org/0000-0002-9397-9179

DOI: https://doi.org/10.18290/rh20687-6

Słowa kluczowe: folklor palaczy, zakazy, dowcipy, strategie obronne

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań nad stosunkiem do palenia tytoniu odzwierciedlonym w folklorze współczesnych palaczy. Materiał badawczy stanowiły dane zebrane metodą wywiadu w latach 2017-2019 w Bydgoszczy i okolicznych miastach.

Zakres tematyczny wyników prezentowanych w niniejszym artykule zawężono do znajomości przez osoby palące (aktualnie lub w przeszłości) małych form słownych (powiedzenia, zakazy, dowcipy) odnoszących do choroby nowotworowej, przesądów, przepowiedni oraz papierosów elektronicznych. Wyodrębniono strategie obronne palaczy wobec zagrożeń chorobą nowotworową, m.in. humor, przekora, idealizacja.

Biogram autora

Agnieszka Gołębiowska-Suchorska, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Literaturoznawstwa

Dr hab. Agnieszka Gołębiowska-Suchorska, prof. uczelni – Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Literaturoznawstwa, Katedra Literatury Polskiej i Rosyjskiej

Bibliografia

Bogatyriew, Piotr, i Roman Jakobson. Folklor jako swoista forma twórczości. Przeł. Fryderyka Wayda i Piotr Bogatyriew, Semiotyka kultury ludowej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975.

Gately, Ian. Kulturowa historia tytoniu. Przeł. Anna Kunicka. Aletheia, 2012.

Hernas, Czesław. „Miejsce badań nad folklorem literackim”. Pamiętnik Literacki, t. 66, z. 2, 1975, ss. 3-15.

Kantar Public (dla Głównego Inspektoratu Sanitarnego). Raport z ogólnopolskiego badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu, gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/04/ Postawy-Polak%C3%B3w-do-palenia-tytoniu-Raport-2017.pdf, 2017. Dostęp 01.09.2019.

Kowalski, Piotr. Współczesny folklor i folklorystyka. O przedmiocie poznania w dzisiejszych badaniach folklorystycznych. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 1990.

Krzyżanowski, Julian. Polska bajka ludowa w układzie systematycznym, t. 1-2. Ossolineum. Wydawnictwo PAN, 1962-1963.

Maciejewski, Janusz. „Obszary trzecie” kultury. Teksty, nr 4, 1975.

Marchwicki, Piotr. „Mechanizmy obronne w ujęciu psychodynamicznym”. Seminare. Poszukiwania naukowe, vol. 21, 2005, ss. 491-507.

Sapir, Edward. Kultura, język, osobowość. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978.

Słownik folkloru polskiego, red. Julian Krzyżanowski, Wiedza Powszechna, 1965.

Waliński, Michał. „Współczesna rzeczywistość folkloru. Glosa do dyskusji”. Literatura Ludowa, nr 1-3, 1979, ss. 19-32.

Wójtowicz, Magdalena. „Symbolika wybranych liczb – trójka”. Etnografia Lubelszczyzny – ludowe wierzenia o liczbach, http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/etnografia-lubelszczyzny-ludowe-wierzenia-o-liczbach/#symbolika-wybranych-liczb-trojka. Dostęp 20.09.2019.

Богданов, Игорь. Дым отечества, или Краткая история табакокурения. Новое литературное обозрение, 2007 [Bogdanov, Igor’. Dym otechestva ili Kratkaya istoriya tabakokureniya. Novoye literaturnoye obozreniye, 2007].

Валенцова, Марина, и Ирина Седакова. „Первый-последний”. Славянские древности: Этнолинвистический словарь, т. 3. Ред. Н.И. Толстой, Международные отношения, 2004 [Valentsova, Marina, i Irina Sedakova. „Pervyy-posledniy”. Slavyanskiye drevnosti: Etnolingvisticheskiy slovar’, t. 3. Red. N. I. Tolstoy, Mezhdunarodnyye otnosheniya, 2004].

Толстая, Светлана. „Беременность”. Славянские древности: Этнолинвистический словарь, т. 1, ред. Н.И. Толстой, Международные отношения, 1995 [Tolstaya, Svetlana. „Beremennost’”. Slavyanskiye drevnosti: Etnolingvisticheskiy slovar’, t. 1, red. N.I. Tolstoy, Mezhdunarodnyye otnosheniya, 1995].