Henryk Halkowski (1951-2009): ‘Wächter des jüdischen Gedächtnisses’ in Krakau
Abstrakt
Henryk Halkowski (1951-2009): ‘Strażnik pamięci żydowskiej’ w Krakowie
Artykuł rozpatruje jako przykład drugiego pokolenia po Szoa życie i twórczość żyjącego w Krakowie w latach 1951-2009 Henryka Halkowskiego, filozofa, architekta, a przede wszystkim ‘strażnika pamięci żydowskiej’, jego eseistykę i publicystykę na tematy żydowskie oraz stosunków polsko-żydowskich, a także jego przekłady i opracowania tekstów judaistycznych. Halkowski szczególnie podkreślał, że nie należy zajmować się historią Żydów w Polsce tylko jako historią ich Zagłady, gdyż w Polsce, a zwłaszcza na krakowskim Kazimierzu istniały i rozwijały się bujnie przez 700 lat życie żydowskie i kultura żydowska. Zmarły erudyta był z Krakowem głęboko związany biograficznie, jak też uczuciowo i zwykł kłaść nacisk na fakt, że historia Żydów i historia Krakowa są ze sobą nierozerwalnie związane.
Henryk Halkowski (1951-2009): ‘Wächter des jüdischen Gedächtnisses’ in Krakau
Der Beitrag betrachtet exemplarisch als ein Beispiel der zweiten Generation nach der Shoah das Leben und Schaffen von Henryk Halkowski (1950-2009), der in Krakau lebte und als Philosoph. Architekt und vor allem als ‚Wächter des jüdischen Gedächtnisses‘ funktionierte. Ich bespreche seine Essayistik und Publizistik zu jüdischen Themen sowie solchen der polnisch-jüdischen Beziehungen wie auch seine Übersetzungen und Bearbeitungen judaistischer Texte. Besonders betonte Halkowski, dass man die Geschichte der Juden in Polen nicht lediglich als Geschichte ihres Untergangs betrachten sollte, denn es existierte und florierte in Polen, und insbesondere in der Nachbarstadt (dann im Stadtviertel) Krakaus Kazimierz 700 Jahre lang das jüdische Leben und die jüdische Kultur. Der gestorbene (Privat-)Gelehrte war sowohl biographisch als auch emotionell mit Krakau tief verbunden und pflegte mit Nachdruck zu sagen, dass die Geschichte der Juden und die Geschichte Krakaus unzertrennlich zusammenhängen.
Bibliografia
Balcewicz, Jacek. “Strażnik tradycji Kazimierza.” Kraków, January 2009, p. 61.
Gordon, Ewa. “Nota o autorze. (Afterword).” Henryk Halkowski. Żydowski Kraków. Legendy i ludzie. Mercury, 2009, pp. 349-351.
Halkowski, Henryk. “Kraków – ‘miasto i matka Izraela’.” Kraków – dialog tradycji. Międzynarodowe Centrum Kultury, edited by Zbigniew Baran, Znak, 1991, pp. 35-51.
Halkowski, Henryk. Legendy z Żydowskiego Miasta na Kazimierzu pod Krakowem. Mercury,1998.
Halkowski, Henryk. Engl.: The Legends from the Jewish Town in Kazimierz near Cracow. Mercury, 1998.
Halkowski, Henryk. Opowieści rabina Nachmana z Bracławia, edited by Henryk Halkowski, Mercury, 1999.
Halkowski, Henryk. Tajemnice żydowskiego Krakowa. Mercury, 2001.
Halkowski, Henryk. Żydowskie życie. Austeria, 2003.
Halkowski, Henryk. “O chasydyzmie i jego twórcy. Biogramy cadyków” (Afterword). Legendy Żydów polskich by Alexander Elisaberg. Translated by Małgorzata Szlaga, Austeria, 2004, pp. 235-269.
Halkowski, Henryk. “Jewish Cracow. A Story with a Beginning and an End?.” The Jews in Cracow. A 700-year History, edited by Michał Rożek, Henryk Halkowski. The 2004 Aleksander and Alicja Herz Memorial Lecture Nr. 6. Translated by Michael Jacobs, Judaica Foundation Center for Jewish Culture, 2005, pp. 39-55.
Halkowski, Henryk. “Idea Instytutu Aszkenazyjskiego w Krakowie”. 13 July 2007. www.znak.org.pl/boxes/ printorder.php?lang2=pl&page2=view. Accessed 10 July 2018.
Halkowski, Henryk. Żydowski Kraków. Legendy i ludzie. Austeria, 2009.
“Henryk Halkowski (1951-2009).” www.jewish.krakow.pl/ludzie/186-henryk-halkowski-1951-2009. Accessed 3 July 2018.
„Henryk Halkowski.” www.pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_halkowski. Accessed 14 July 2018.
Heschel, Abraham Josua. Pańska jest ziemia. Wewnętrzny świat Żyda w Europie Wschodniej [Orig.: The Earth Is the Lord’s]. Translated by Henryk Halkowski, Esprit, 2010.
Heschel, Abraham Josua. Szabat i jego znaczenie dla współczesnego człowieka [Orig.: The Sabbath]. Translated by Henryk Halkowski. 2nd ed., Esprit, 2015.
Kłańska, Maria: “Juden in Krakau und Kazimierz”. Jüdisches Städtebild Krakau, edited by Maria Kłańska, Jüdischer Verlag in Suhrkamp Verlag, 1994, pp. 7-39.
Kośka, Lidia. “Posłowie o tłumaczu. Henryk Halkowski (27.XII.1951-1.I.2009) (Afterword).” Abraham Joshua Heschel. Pańska jest ziemia. Esprit, 2010, pp. 166-183.
Kośka, Lidia. “Posłowie o tłumaczu (Afterword).” Abraham Joshua Heschel. Szabat. Esprit, 2015, pp. 192-209.
Pawlikowska, Anna. “Zmarł Henryk Halkowski.” www.znak.org.pl/index.php?t=ksiazki&id=147. Accessed 10 July 2018.
Copyright (c) 2020 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.