Postfigurationen der Shoah im gegenwärtigen Flüchtlingsdiskurs anhand von Jenny Erpenbecks Roman Gehen, ging, gegangen (2015)
Abstrakt
Postfiguracje Szoah we współczesnym dyskursie uchodźczym w powieści Jenny Erpenbeck Gehen, ging, gegangen (2015)
Powieść Jenny Erpenbeck Gehen, ging, gegangen, która poświęcona jest współczesnej migracji, ukazuje poprzez zmieniającą się konstrukcję głównego bohatera oraz jego zaangażowanie w pomoc uchodźcom komplementarną relację między narracją o Szoah a aktualnym dyskursem migracyjnym w Europie. Emerytowany profesor klasyki poszukuje w obliczu nieprzestrzegania praw człowieka wobec współczesnych uchodźców narracyjnego ratunku w metonimicznych odniesieniach do kolonializmu i Szoah. Paradoksem zastosowania transfiguracji Zagłady jest w tym kontekście fakt, że niewyrażalność doświadczenia Szoah służy literackiej krytyce i obnażeniu degeneracji europejskiego prawodawstwa, u którego podstaw leży zasadzająca się na pamięci Holocaustu światowa Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r.
Bibliografia
Adelson, Leslie, A. “Touching Tales of Turks, Germans, and Jews: Cultural Alterity, Historical Narrative, and Literary Riddles for the 1990s.” New German Critique, vol. 80, 2000, pp. 93-124.
Adorno, Theodor. Negative Dialektik. Suhrkamp, 2000.
Apel, Friedmar. “Wir wurden, werden, sind sichtbar.” FAZ, 16 May 2015, www.faz.net/aktuell/ feuilleton/buecher/rezensionen/belletristik/gehen-ging-gegangen-von-jenny-erpenbeck-13 770081.html. Accessed 24 Aug. 2018.
Birrer, Sibyllie. “Gestrandet in der Warteschlaufe.” Neue Zürcher Zeitung, 10 Dec. 2015, www.nzz.ch/feuilleton/buecher/gestrandet-in-der-warteschlaufe-1.18627304. Accessed 4 June 2018.
Bremerich, Stephanie: “Aus der sicheren Seite. Jenny Erpenbeck Gehen, ging, gegangen.” Kritisch- lesen.de, 14 March 2016, kritisch-lesen.de/rezension/auf-der-sicheren-seite. Accessed 23 Aug. 2018.
Buchzig, Dana. „Trifft ein Berliner Professor auf Flüchtlinge.“ Spiegel Online, 2 Sept. 2015, www.spiegel.de/kultur/literatur/gehen-ging-gegangen-von-jenny-erpenbeck-rezension-a-1050518.html. Accessed 23 Aug. 2018.
Erpenbeck, Jenny. Gehen, ging, gegangen. Knaus, 2015.
Hermes, Stephan. “Grenzen der Repräsentation Zur Inszenierung afrikanisch-europäischer Begegnungen in Jenny Erpenbecks Roman Gehen, ging, gegangen.” Acta Germanica. Jahrbuch des Germanistenverbandes im Südlichen Afrika, vol. 44, issue 1, 2016, pp. 179-191.
Jakobson, Roman. „Randbemerkungen zur Prosa des Dichters Pasternak.“ Slawische Rundschau, vol. 7, 1935, pp. 357-374.
Kjaerstad, Jan, and Jon Fosse. „Metapher und Metonymie. Ein Briefwechsel”. Translated by A. Gundlach. Schreibheft, vol. 48, 1996, pp. 15-28.
Laermann, Klaus. “‘Nach Auschwitz ein Gedicht zu schreiben, ist barbarisch.’ Überlegungen zu einem Darstellungsverbot.” Kunst und Literatur nach Auschwitz, edited by Manuel Köppen, Erich Schmidt, 1993, pp. 11-15.
Levy, Daniel, and Natan Szneider. Erinnerung im globalen Zeitalter. Der Holocaust. Aktual. Suhrkamp, 2006.
Lorey, Isabell. Die Regierung des Prekären. Turia + Kant, 2012.
Lühmann, Hannah. “Ein Roman als Crashkurs in Flüchtlingskrise.“ Die Welt, 29 Aug. 2015, www.welt.de/kultur/literarischewelt/article145830887/Ein-Roman-als-Crashkurs-in-Fluechtlings kunde.html. Accessed 24 Aug. 2018.
Magenau, Jörg. „Ein Stückchen Acker in Ghana.“ Süddeutsche Zeitung, 30 Aug. 2015, www. sueddeutsche.de/kultur/longlist-zum-deutschen-buchpreis-ein-stueckchen-acker-in-ghana-1.2627330. Accessed 24 Aug. 2018.
Pokrywka, Rafał. “Drei Metaphern des Exils im neuesten deutschsprachigen Roman: Gehen, ging, gegangen von Jenny Erpenbeck, Ohrfeige von Abbas Khider, Das Mädchen mit dem Fingerhut von Michael Köhlmaeir.” Tematy i Konteksty, no. 7 (12), 2017, pp. 412-425.
Reinert, Bastian. “‘Ich lasse am liebsten Tote sprechen.’ Elfride Jelineks postmortales Theater.” Der Nationalsozialismus und die Shoah in der deutschsprachiger Gegenwartsliteratur, edited by Torben Fischer and Philipp Hammersteiner, Radoppi Verlag, 2014, pp. 259-273.
Roth, Daniela H. Migration und Adoleszenz: Die (Un-)Möglichkeit transnationaler Handlungsfreiheit in Alina Bronskys Scherbenpark (2008), Steven Uhlys Adams Fuge (2011) und Martin Horváths Mohr im Hemd oder wie ich auszog, die Welt zu retten (2012), https://ub-madoc.bib.uni-mannheim.de/44302/1/Roth%20Daniela_Die%20Unm%C3%B6glichkeit%20transnationaler%20Handlungsfreiheit.pdf . Web. 4.06.2018.
Rothberg, Michael: “Von Gaza nach Warschau: Kartierung des multidirektionalen Gedächtnisses.” Holocaust‘-Fiktion. Kunst jenseits der Authentizität, edited by Iris Roebing-Grau and Dirk Rupnow. Wilhelm Fink, 2015, pp. 37-63.
Sarrazin, Thilo. Deutschland schafft sich ab. DVA, 2010.
Sternburg von, Judith. “Jedermann und die Afrikaner.” Frankfurter Rundschau, 17 Sept. .2015, www.fr.de/kultur/literatur/jedermann-afrikaner-11693352.html. Accessed 24 Aug. 2018.
Trojanow, Ilija. Nach der Flucht. S. Fischer, 2017.
Wiesel, Elie. “The Holocaust as Literary Inspiration.” Dimensions of the Holocaust, edited by Elie Wiesel, Lucy Dawidowicz, Dorothy Rabinovitz, and Robert McAfee Brown, Northwestern University Press, 1999, pp. 5-19.
Copyright (c) 2020 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.