Wykorzystanie narodowego korpusu języka rosyjskiego w nauczaniu zasad akcentuacji studentów-rusycystów

Abstrakt

Artykuł omawia nauczanie zasad akcentuacji polskich studentów-rusycystów przy użyciu metody gramatycznej oraz DDL (Data-Driven Learning). Proponowane połączenie dwóch metod jest ukierunkowane na wyrobienie u uczących się języka rosyjskiego nawyku świadomego akcentowania opartego o strukturalizowane zasady i prawidłowości. Zasady te powinny być oparte m. in. na budowie morfemowej wyrazów oraz zależnościach słowotwórczych między derywatami a wyrazami fundującymi. Metoda DDL polega na wykorzystywaniu danych korpusowych w nauczaniu języka obcego w oparciu o nauczanie problemowe. Dane korpusu żywego języka mówionego są najbardziej optymalnym źródłem wiarygodnych informacji o rosyjskim języku mówionym oraz naturalnej, brzmieniowej organizacji wypowiedzi rodzimych użytkowników języka. Wypowiedzi zaczerpnięte z korpusu w formie krótkich zdań służą jako materiał ilustracyjny i stają się podstawą do badania, przeprowadzanego przez studentów, którzy pod nadzorem nauczyciela samodzielnie formułują prawidłowości oraz zależności akcentuacyjne. Z procesu nauczania wykluczona zostaje zasada bezpośredniego podawania materiału językowego. Artykuł został opatrzony ćwiczeniami, które są oparte na zaproponowanej metodzie i mogą być wykorzystane na zajęciach ze studentami.

В статье рассматривается использование грамматического и DDL (Data-Driven Learning) методов в обучении польских студентов постановке ударения в русском языке. Совмещение данных методов направлено на выработку у учащихся навыка сознательной постановки ударения, которая опирается на обучение структуризованным правилам и закономерностям. Правила должны выводиться, в частности, из морфемного строения слова, его словообразовательной структуры и связей между производными и производящими словами. Метод DDL заключается в использовании корпусных данных в обучении иностранному языку по принципам проблемного обучения. Наиболее оптимальным источником получения достоверной информации об естественном акцентном оформлении высказываний в русском языке являются данные подкорпуса устной живой речи Национального корпуса русского языка. Корпусные данные используются в виде кратких предложений и являются иллюстративным материалом, на основе которого студенты делают выводы и формулируют закономерности постановки ударения. Исключается из процесса обучения принцип прямой подачи языкового материала. В статье представлены примеры упражнений с использованием вышеописанного метода, которые могут быть использованы на занятиях со студентами.