Obraz Rosjan, Białorusinów i Ukraińców w języku polskich studentów jako potencjalny wyznacznik relacji ze wschodnimi sąsiadami

Marzanna Karolczuk

doi:10.18290/rh21696-5

Marzanna Karolczuk Uniwersytet w Białymstoku, Polska https://orcid.org/0000-0003-3457-4910

Słowa kluczowe: relacje międzykulturowe, Rosjanie, Ukraińcy i Białorusini, polscy studenci, eksperyment asocjacyjny

Abstrakt

W artykule przedstawiono wyniki z eksperymentu asocjacyjnego, w którym wzięło udział 128 polskich studentów z województwa podlaskiego. W wyniku badania zgromadzono materiał językowy w postaci 643 polskojęzycznych swobodnych werbalnych reakcji na zawarte w ankiecie bodźce (Rosjanie, Ukraińcy, Białorusini). Przyjęto, że wyobrażenia funkcjonujące w świadomości Polaków na temat przedstawicieli innych kultur – wschodnich sąsiadów Polski i wyrażone poprzez język można interpretować jako przesłankę porozumiewania się między nimi tak w obszarze prywatnym, jak i zawodowym.

Bibliografia

Bartmiński, Jerzy, red. Język. Wartości. Polityka. Zmiany rozumienia nazw wartości w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Raport z badań empirycznych. Wydawnictwo UMCS, 2006.

Bartmiński, Jerzy. Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne. Wydawnictwo UMCS, 2009.

Błuszkowski, Jan. Stereotypy narodowe w świadomości Polaków. Dom Wydawniczy Elipsa, 2003.

Błuszkowski, Jan. Stereotypy a tożsamość narodowa. Dom Wydawniczy Elipsa, 2005.

Chlewiński, Zdzisław. „Koncepcja interkulturowych badań stereotypów, uprzedzeń oraz tożsamości narodowej i religijnej w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Aspekt psychospołeczny”. Psychospołeczne podstawy relacji między narodowościami Europy Środkowo-Wschodniej, red. Zdzisław Chlewiński, Bohdan Rożnowski, Zbigniew Zaleski, Instytut Europy Środkowo- Wschodniej, 1996, ss. 7-28.

Dąbrowska, Ewa. „Akceptacja, obojętność czy wrogość? Czynniki warunkujące postawy Polaków wobec wielokulturowości”. Edukacja w warunkach wielokulturowości. Konteksty społeczno- metodyczne, red. Jerzy Nikitorowicz, Anna Młynarczuk-Sokołowska, Urszula Namiotko, Wydawnictwo Naukowe Katedra, 2016, ss. 18-42.

Gawarkiewicz, Roman. Komunikacja międzykulturowa a stereotypy. Polacy – Niemcy – Rosjanie. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2012.

Karolczuk, Marzanna. „Obraz Rosji, Białorusi i Ukrainy w językowej świadomości polskich studentów filologów (wyniki eksperymentu lingwistycznego)”. Anuari de Filologia. Llengües i Literatures Modernes, nr 9, 2019, ss. 75-92.

Krzywicka-Ustrzycka, Anna. „Wpływ uczenia się języka ukraińskiego na postrzeganie Ukrainy i Ukraińców”. Słowo i tekst, t. 3: Mentalność etniczna i kulturowa, red. Piotr Czerwiński, Ewa Straś, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2011, ss. 155-162.

Praca obcokrajowców w Polsce, Raport CBOS, 2020, nr 5, www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/ K_005_20.PDF . Dostęp 15 maja 2020.

Przybysze z bliska i daleka, czyli o imigrantach w Polsce, Raport CBOS, 2015, nr 93, www.cbos.pl/ SPISKOM.POL/2015/K_093_15.PDF. Dostęp 15 maja 2020.

Rodziewicz, Barbara. „Konceptualizacja pojęć zdrowie i здоровье jako wartości w świetle badań empirycznych (ujęcie psycholingwistyczne).” Roczniki Humanistyczne, t. 67, z. 7, 2019, ss. 63-77.

Sadowski, Andrzej. „Uwarunkowania dialogu międzykulturowego na pograniczach”. Pogranicze. Studia Społeczne, t. 21: Kompetencje do komunikacji międzykulturowej, red. Jerzy Nikitorowicz, Andrzej Sadowski, Mirosław Sobecki, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2013, ss. 89-105.

Wierzbicka, Anna. Słowa klucze. Różne języki – różne kultury. Tłum. Izabela Duraj-Nowosielska. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2007.