Instytucye Gaja by Teodor Dydyński: The First Polish Translation of the Gaius’ Institutions
Abstract
The aim of this paper is to discuss the first translation of the Gaius’ Institutions into Polish. Its author, Teodor Dydyński, lecturer in Roman law at the Warsaw Major School in 1866-1909, limited himself to translating the first two books of the work, but laid the foundations for later translations (in 1982 and 2003). The method of translation has been discussed (including the review of the translation of book one by F. Zoll from 1865); the translators of the sources of Roman law are faced with the choice of whether to leave specialist legal terms in the original (or the polonised) version, or give them—as much as possible—entirely in Polish, through neologisms or in a descriptive manner. The method adopted by the author was also evaluated, also in terms of the precision of the translation of individual terms and formulations.
References
Dydyński Teodor, 1865, «O Gaiu i jego pismach» [in:] Instytucye Gaia, przepolszczył, uwagami opatrzył i pierwotwór dodał Dr. Teodor Dydyński, Warszawa: Księgarnia H. Natansona, s. V-IX.
Dydyński Teodor, 1883, Słownik łacińsko-polski do źródeł prawa rzymskiego, Warszawa: Druk. M. Ziemkiewicz i W. Noakowski.
Dydyński Teodor, 1887, «Instytucye Gaia i jego osobistość» [in:] Przegląd Literacki. Dodatek do Kraju, Petersburg, nr 52, s. 52-53.
Dydyński Teodor, 1904, Historya źródeł prawa rzymskiego, Warszawa: Druk. K. Kowalewski.
Dyjakowska Marzena, 2017, «Piękne czy wierne, czyli o polskich przekładach Instytucji Gaiusa (II wiek)» [in:] Roczniki Humanistyczne, R. 65, z. 8: Lingwistyka Korpusowa i Translatoryka, s. 11-30.
Gai Institutiones. Instytucje Gaiusa, Tekst i przekład. Z języka łacińskiego przełożył i wstępem opatrzył Władysław Rozwadowski, Poznań: Ars boni et aequi 2003.
Gaius, Instytucje, z języka łacińskiego przełożył i wstępem opatrzył Cezary Kunderewicz, opracował Jan Rezler, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1982
Instytucye Gaia, przepolszczył, uwagami opatrzył i pierwotwór dodał Dr. Teodor Dydyński, Warszawa: Księgarnia H. Natansona 1865.
Instytucye Gaia przepolszczył, uwagami opatrzył i pierwotwór dodał Dr. Teodor Dydyński. Księga druga, Warszawa: Księgarnia H. Natansona 1867.
Kodrębski Jan, 1990, Prawo rzymskie w Polsce XIX wieku, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Kodrębski Jan, 1968, «Teodor Dydyński (1836-1921)» [in:] Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, Nauki Humanistyczno-Społeczne, Seria I, z. 59, s. 135-149.
Koschembahr-Łyskowski Ignacy, 1921, «Teodor Dydyński» [in:] Przegląd Prawa i Administracji, R. 46, s. 242-249.
Mommsen Theodor, 1905, «Gaius ein Provinzialjurist», [in:] idem, Gesammelte Schriften, t. 2, Berlin: Weidmannsche Buchhandlung, s. 26-38.
Pfaff Ivo, 1905, «Huschke, Eduard» [in:] Allgemeine Deutsche Biographie, t. 50, Leipzig: Duncker und Humblot, s. 515–520.
Zoll Fryderyk, 1865, «Instytucye Gaia przepolszczył, uwagami opatrzył i pierwotwór dodał Dr. Teodor Dydyński. Zeszyt I, Warszawa 1865 (XIV.70)» [in:] Czasopismo Poświęcone Prawu i Umiejętnościom Politycznym, R. 3, z. 6, s. 356-363; z. 7, s. 412-421.
Copyright (c) 2018 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
