Autour du concept et du terme de mariage / małżeństwo : énoncés définitoires français et polonais dans le discours théologique

Paulina Mazurkiewicz

Paulina Mazurkiewicz The John Paul II Catholic University of Lublin, Faculty of Humanities

Keywords: definitional enunciation; notion; term; marriage

Abstract

[Abstrakt tylko w j. polskim / Abstract only in Polish]

Wokół pojęcia i terminu mariage / małżeństwo: wypowiedzenia definicyjne francuskie i polskie w dyskursie teologicznym

Celem artykułu jest porównawcza analiza składniowo-semantyczna dwóch typów wypowiedzeń definicyjnych: pośrednich (gdzie akt definiowania odbywa się w sposób implicytny) i bezpośrednich (literalne wypowiedzenia aktu definicyjnego) z terminem mariage dla języka francuskiego i małżeństwo dla języka polskiego. Wpisuje się on jednocześnie w debatę między definicjami rzeczy, których celem jest opisywanie zależności między terminem a pojęciem, a definicjami słów, które nie mają odniesienia pozajęzykowego. Wypowiedzenia te mieszczą się w dyskursie teologicznym na przykładzie Katechizmu Kościoła Katolickiego.

Z jednej strony artykuł ujawnia konceptualizację rzeczywistości identyczną dla obu wspólnot językowych, wynikającą z jednolitego nauczania Kościoła, wyrażonego w dyskursie Katechizmu. Z drugiej strony przedstawia konceptualizację rzeczywistości odrębną dla systemu języka francuskiego i systemu języka polskiego na podstawie analizy morfologicznej terminów mariage/ małżeństwo. Każda definicja jest przedstawiona w obu językach, aby wykazać podobieństwa i różnice w wyrażaniu tego samego obiektu rzeczywistości jakim jest małżeństwo.

References

Aristote (1974). Les topiques, Paris, Librairie philosophique.

Benveniste, E. (1974). Problèmes de linguistique générale, Paris, Gallimard.

Bruckner, A. (1927). Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa, Wiedza Powszechna, réimpression en 1993.

Coseriu, E. (1997). « Portée et limites de la traduction », Parallèles 19, 19-34.

Dauzat. A., Dubois, J., Mitterand, H. (1964). Nouveau dictionnaire étymologique et historique, Paris, Larousse

Dąmbska-Prokop, U. (ed.) (2000). Mała encyklopedia przekładoznawstwa, Częstochowa, Educator.

De Bessé, B. (1990). « La définition terminologique », in: J. Chaurand & F. Mazière (eds.), La Définition, pp. 252-261, Paris, Larousse.

Długosz-Kurczabowa, K. (ed.) (2006). Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa, PWN.

Martin, R. (1990). « La définition ‘naturelle’ », in : J. Chaurand & F. Mazière (eds.), La définition, pp. 86-95, Paris, Larousse.

Kleiber, G. (1999). Problèmes de sémantique : la polysémie en questions, Villeneuve d’Ascq, Presses Universitaires du Septentrion (Sens et structures).

Picoche, J. (1977). Précis de lexicologie française : l’étude et l’enseignement du vocabulaire, Paris, Nathan.

Picoche, J. (2002). Dictionnaire étymologique du français, Paris, Le Robert, Coll. Les Usuels.

Rey-Debove, J. (1978). Le métalangage, Paris, Le Robert.

Riegel, M. (1987). « Définition directe et indirecte dans le langage ordinaire : les énoncés définitoires copulatifs », Langue française, 73, 29-53.

Riegel, M. (1990). « La définition, acte du langage ordinaire – De la forme aux interprétations », in : J. Chaurand & F. Mazière (eds.), La définition, pp. 97-110, Paris, Larousse.