The Latin Prope – What Part of Speech Is It?
Abstract
This paper seeks to revise the description of grammatical properties of the Latin lexeme prope, which are basic to include it in respective classes of words (parts of speech). The change proposed here amounts to saying that beyond the entry prope there are two parts of speech, but they are not adverb and preposition, but adverb and particle. The particle is prope in the sense of almost, nearly – then it occurs in the positive degree, does not manifest rection, is part of syntactic relations with various arts of speech. In the remaining cases prope, most generally it means near (someone/something), is a gradable adverb that govern an obligatory point of reference (in the form of accusative, dative or prepositional phrase a [ab] with ablative). This may, however, give in to a context ellipsis when the recipient has an opportunity to reliably reconstruct it.
References
Bańko M. (2002): Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa: PWN.
Bańkowski A. (2000): Etymologiczny słownik języka polskiego, Warszawa: PWN.
EJO: Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław: Ossolineum 1993.
EJP: Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, Wrocław: Ossolineum 1994.
Górska M. (2002): Właściwości walencyjne łacińskich przysłówków, „Roczniki Humanistyczne” 50, z. 3, s. 83-92.
Grochowski M. (1986a): Polifunkcyjność jednostek a ich homonimia (z punktu widzenia współczesnej leksykografii), „Prace Filologiczne” 33, s. 35-42.
Grochowski M. (1986b): Polskie partykuły. Składnia, semantyka, leksykografia, Wrocław: Ossolineum.
Grochowski M. (1997): Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne, Kraków: Wyd. IJP PAN.
Grochowski M. (2008): Założenia ogólne opisu tzw. wyrażeń funkcyjnych w Wielkim słowniku języka polskiego, [w:] Nowe studia leksykograficzne 2, red. P. Żmigrodzki, R. Przybylska, Kraków: Wyd. LEXIS, s. 11-22.
Grzegorczykowa R. (1975): Funkcje semantyczne i składniowe polskich przysłówków, Wrocław: Ossolineum.
Jodłowski S. (1971): Studia nad częściami mowy, Warszawa: PWN.
Kuryłowicz J. (1964): The inflectional categories of Indo-European, Heidelberg: Winter.
Kühner R., Stegmann C. (1962): Ausführliche Grammatik der lateinischen Sprache II. Satzlehre, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
LDLS: Latin Dictionary, red. Ch. T. Lewis i Ch. Short, Oxford: Clarendon Press 1969.
Lyons J. (1989): Semantyka 2, przeł. A. Weinsberg, Warszawa: PWN.
Laskowski R. (1984): Podstawowe pojęcia morfologii, [w:] Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, Warszawa: PWN, cz. 1, s. 9-57.
Laskowski R. (1998): Zagadnienia ogólne morfologii, [w:] Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, wyd. 2. zmienione, Warszawa: PWN, cz. 1, s. 27-86.
Menge H. (2000): Lehrbuch der lateinischen Syntax und Semantik. Völlig neu bearbeitet von T. Burkard und M. Schauer, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
Misz H. (1967): Opis grup syntaktycznych dzisiejszej polszczyzny pisanej, Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe.
Pinkster H. (1972): On Latin Adverbs, Amsterdam: North-Holland Publishing Company.
Safarewicz J. (1950): Gramatyka historyczna języka łacińskiego, cz. II: Składnia, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Saloni Z. (1974): Klasyfikacja gramatyczna leksemów polskich, „Język Polski” 54, z. 1 s. 3-13; z. 2 s. 93-101.
Saloni Z., Świdziński M. (1985): Składnia współczesnego języka polskiego, Warszawa: PWN.
Saloni Z. (2003): Jeszcze o zdaniach typu „Jasne jest, że…” (uzupełnienia artykułu hasłowego „być”), [w:] Studia z gramatyki i leksykologii języka polskiego, red. M. Gębka-Wolak, I. Kaproń-Charzyńska, M. Urban, Toruń: Wyd. UMK, s. 157-167.
SŁPK: Słownik łacińsko-polski, t. 1-2, red. J. Korpanty, Warszawa: PWN 2003.
SŁPP: Słownik łacińsko-polski, t. 1-5, red. M. Plezia, Warszawa: PWN 1959-1979.
Sinko T. (1932): Gramatyka łacińska, Lwów–Warszawa: Książnica Atlas.
Szupryczyńska M. (1995): Jeszcze o tzw. „predykatywach przysłówkowych”, „Polonica” 17, s. 173-187.
Wajszczuk J. (2005): O metatekście, Warszawa: Wyd. UW.
Wiśniewski M. (1994): Strukturalna charakterystyka polskich wypowiedzeń niezdaniowych, Toruń: Wyd. UMK.
Wróbel H. (2001): Gramatyka języka polskiego, Kraków: Wyd. „Od Nowa”.
Zaron Z. (2003): Funkcjonalna klasyfikacja leksemów polskich (kolejna propozycja), [w:] Studia z gramatyki i leksykologii języka polskiego, red. M. Gębka-Wolak, I. Kaproń-Charzyńska, M. Urban, Toruń: Wyd. UMK, s. 179-188.
Zaron Z. (2005): Wykładnikami lokalizacji – konstrukcje przysłówkowe czy przyimkowe?, [w:] Przysłówki i przyimki. Studia ze składni i semantyki języka polskiego, red. M. Grochowski, Toruń: Wyd. UMK, s. 45-55.
Copyright (c) 2009 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
