On Zeus' Grave in Crete Once More
Abstract
According to the author, the legend about Zeus' grave was probably created as early as VIII or VII centuries BC, being a part of the common tomb cult in Early Greece. In this time the Mycenaean tholos graves began to be considered as tombs of the Greek heroes and gods. However, some Greeks raised an objection to the new form of the tomb cult. The belief in Zeus' grave was regarded as downright blasphemy by Epimenides (VII/VI century BC) and brought censure upon the Cretans for being liars. This is reflected not only in Callimachean Hymnus to Zeus (vv. 8-9), but also in a lost poem of Epimenides (probably in his Theogony). A fragment of this poem has been preserved in two Syriac commentaries to the Apostle Acts (17, 28). The English translation of these Syriac sources runs as follows: “The Cretans carved a tomb for thee, O Holy and High, / Liars, noxious beasts, evil bellies, / For thou didst not die, ever thou livest and standest firm / For in thee we live and move and have our being”. This fragment may been restored in the following shape:
Τύμβον ἐτεκτΥναντο σέϑεν, Κύδιστε, Μέγιστε,
Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται, κακὰ ϑηρία, γαστέρες ἀργαί.
᾽Αλλὰ γὰρ οὐ σὺ ᾽ϑάνες, ζώεις δὲ καὶ ἵστασαι αἰεί,
῎Εν σοι καὶ ζῶμεν καὶ κινύμεϑ᾽ ἠδὲ καὶ ἐσμέν.
Both the second and the fourth verses were quoted by St. Paul, the former as an excerption from a poem of the Cretan seer, the latter as an anonymous quotation. Two remaining lines are convincingly restored on the basis of both Syriac translations. The attribution of this tetrameter to Epimenides, the well known Cretan prophet, poet and politician, seems certain. Thus some verses of the Callimachean Hymnus to Zeus had to be modelled on Epimenides' version of the birth-story of the Greek principal god. They contain an exact imitation of the prophet's words: “The Cretans always Liars” (Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται) and the same arguments:
(1)both poets (i.e. Epimenides and Callimachus) reproached the Cretans for the lie;
(2) both think congruently that the alleged Zeus' grave in Crete was a basic reason for arising the popular opinion on the lying character of the Cretans;
(3) both deny the supposed death of Zeus;
(4) both believe in the immortality of the god;
(5) both criticize the different traditions, referring to the authority of a god (Zeus in the Callimachean hymn) or a hero (Minos in Epimenides' poem).
Callimachus of Cyrene follows silently Epimenides, summarizing the same arguments, which permit him to reject the common version of the Zeus' birth-story in Crete. He also records some of Epimenides' aetiological tales, e.g. on the Omphalian Plain and the Mountain Panacra.
References
Antonaccio C. M.: An Archaeology of Ancestors. Tomb Cult and Hero Cult in Early Greece. London 1995 (z bogatą literaturą przedmiotu).
Antonaccio C. M.: Contesting the Past: Tomb Cult, Hero Cult, and Epic in Early Greece. „American Journal of Archaeology” 98:1994 s. 384-410.
Appel W.: Epimenides. „Filomata” 1984 nr 362 s. 221-230.
Arystoteles. Poetyka. Przeł. i oprac. H. Podbielski. Wrocław−Warszawa−Kraków−Gdańsk−Łódź 1989.
Barclay W.: Dzieje Apostolskie. Przeł. R. Kowalczyk. Warszawa 1979.
Calligas P. G.: Hero Cult in Early Iron Age Greece. W: E. Hägg, N. Marinatos, G. Nordquist (eds.). Early Greek Cult Practice. Stockholm 1988 s. 229-234.
Coldstream J. N.: Hero-cults in the Age of Homer. „Journal of Hellenic Studies” 96:1976 s. 8-17.
Chodkowski R. R.: Ajschylos i jego tragedie. Lublin 1994.
Cook A. B.: Zeus. A Study in Ancient Religion. Vol. 1. Cambridge 1914.
Crönert W.: De Lobone Argivo. w: Χάριτες. Friedrich Leo zum sechzigsten Geburtstag dargebracht. Berlin 1911 s. 123 i n.
Cytowska M., Szelest H.: Literatura rzymska. Okres augustowski. Warszawa 1990.
Davaras C.: Guide to Cretan Antiquities. 2nd ed. Athens 1989.
Demoulin H.: Épiménide de Créte. (Bibliothèque de la Faculté de Philosophie et Lettres de l'Université de Liège fasc. XII). Bruxelles 1901 s. 1-137.
Dibelius M.: Paulus auf dem Areopag. Heidelberg 1939.
Die Fragmente der Vorsokratiker. Ed. H. Diels und W. Kranz. Vol. 1. 6. Aufl. Berlin 1952.
Die Fragmente der Vorsokratiker. Griechisch und deutsch von H. Diels. 4. Aufl. Berlin 1922.
DiogenesLaertios. Żywoty i poglądy słynnych filozofów. Przekład: I.Krońska, K.Leśniak, W.Olszewski przy współpracy B. Kupisa, oprac. przekładu, przypisy i skorowidz: I.Krońska, wstęp: K.Leśniak. Wyd. 4. Warszawa 1988.
ÉdouarddesPlaces S. J.: „Ipsius enim et genus sumus” (Act 17, 28). „Biblica” 43:1962 s. 388-395.
Eurypides. Tragedie. T. 3. Przeł. i oprac. J. Łanowski. Warszawa 1980.
Greßmann H.: [recenzja:] Horae Semiticae X. The Commentaries of Isho'dad of Merv. Ed. and. transl. by D. Gibson. With an Introduction by J. Rendel Harris. Vol. 4: Acts of the Apostles and Three Catholic Epistles in Syriac and English. Cambridge 1913. „Berliner Philologische Wochenschrift” 33:1913 s. 936-939.
Habicht C.: Gottmenschentum und griechische Städte. München 1970.
Hägg R.: Gifts to the Heroes in Geometric and Archaic Greece. W: T. Linders, G. Nordquist (eds.). Gifts to the Gods. (Boreas 15). Uppsala 1987 s. 207-212.
Hesiod. Theogony. Ed. with Prolegomena and Commentary by M. L. West. Oxford 1966.
Hölscher U.: Anfängliches Fragen. Göttingen 1968.
Homer. Iliada. Przeł. K. Jeżewska. Wrocław−Warszawa−Kraków−Gdańsk−Łódź 1986.
Horae Semiticae X. The Commentaries of Isho'dad of Merv. Ed. and. transl. by D. Gibson. With an Introduction by J. Rendel Harris. Vol. 4: Acts of the Apostles and Three Catholic Epistles in Syriac and English. Cambridge 1913.
Howell E. B.: St. Paul and the Greek World. „Greece & Rome” 11:1964 s.7-29.
Hutchinson R. W.: Prehistoric Crete. Harmondsworth 1968.
Jacoby F.: Fragmente der Griechischen Historiker. Vol. 3b. Leiden 1955.
Jurewicz O.: Gramatyka historyczna języka greckiego. Fonetyka − Fleksja. Warszawa 1992.
Kaczyńska E.: Kallimach, Epimenides i kreteńska Arkadia. W: Studia nad kulturą antyczną. Opole 1997 s. 31-40.
Kaczyńska E.: Równina Omfalijska w kallimachejskim „Hymnie do Dzeusa” (w. 42-45). „Eos” 87:2000 s. 101-111.
Kaczyńska E.: The Panacra Mountains in Callimachus and Epimenides. „Eos” 86:1999 s. 33-37.
Kaczyńska E.: Wizerunek Kreteńczyków w twórczości Kallimacha z Cyreny. „Meander” [w druku].
Kern O.: Die Religion der Griechen. Vol. 2. Berlin 1935.
Kokolakis M.: Zeus' Tomb. An Object of Pride and Reproach. „Kernos” 8:1995 s. 123-138.
Lambrinoudakis V. K.: Veneration of Ancestors in Geometic Naxos. W: E. Hägg, N. Marinatos, G. Nordquist (eds.). Early Greek Cult Practice. Stockholm 1988 s. 235-246.
Leclerc M.-Ch.: Épiménide sans „paradoxe”. „Kernos” 5:1992 s. 221-233.
Liryka starożytnej Grecji. Oprac. J. Danielewicz. Warszawa 1996.
Łanowski J., Starowieyski M.: Literatura Grecji starożytnej w zarysie. Od Homera do Justyniana. Warszawa 1996.
Ławińska-Tyszkowska J.: Bukolika grecka. Wrocław−Warszawa− Kraków−Gdańsk−Łódź 1981.
Maas P.: Aratea. Berlin 1892.
Nicklin T.: Epimenides' „Minos”. „The Classical Review” 30:1916 s. 33-37.
Otto W.: Das Wort der Antike. Stuttgart 1962.
Pfeiffer R.: Callimachus. T. 1. Oxonii 1949.
Podbielski H.: Der Dichter und die Musen im Prooimion der Hesiodeischen Theogonie. „Eos” 82:1994 s. 173-199.
Podbielski H.: Posłannictwo poety w świetle proojmion „Teogonii” Hezjoda. „Roczniki Humanistyczne” 22:1974 z. 3 s. 9-35.
Pohlenz M.: Paulus und die Stoa. „Zeitschrift für neutestamentliche Wissenschaft und die Kunde der älteren Kirche” 42:1949 s. 101-142.
Porfiriusz, Jamblich, Anonim. Żywoty Pitagorasa. Przeł., wstępem oraz przypisami opatrzyła J. Gajda-Krynicka. Wrocław 1993.
Powell J. U.: On an Alleged New Fragment of Epimenides. „Classical Review” 30:1916 s. 139-142.
Reale G.: Historia filozofii starożytnej. T. 3: Systemy epoki hellenistycznej. Przeł. E. I. Zieliński. Lublin 1999.
RendelHarris J.: A Further Note on the Cretans. „The Expositor” 7series 1907 vol. 2 s. 332-337.
RendelHarris J.: St. Paul and Epimenides. „The Expositor” 8 series 1912 vol. 4 s. 348-353.
RendelHarris J.: The Cretans always Liars. „The Expositor” 7 series 1906 vol. 3 s. 305-317.
Ryssel V.: Über den textkritischen Werth der syrischen Üersetzungen griechischer Klassiker. Theil 1-2. Leipzig 1880-1881.
Schmid W.: Die Rede des Apostels Paulus vor den Philosophen und Areopagiten. „Philologus” 95:1943 s. 105.
Sinko T.: Literatura grecka. T. 3. Cz. 1. Kraków 1951.
Snodgrass A. M.: The Archaeology of the Hero. „Archeologia e storia antica” 10:1988 s. 19-26.
StrabonzAmasei. Opis Krety (Geographica X 4, 1-15). Przeł. E.Kaczyńska i K. T. Witczak. „Meander” 51:1996 nr 3-4 s. 223-232.
Szymanek E.: Wykład Pisma Świętego Nowego Testamentu. Poznań 1990.
Tatarkiewicz W.: Historia filozofii. T. 1. Warszawa 1983.
The Greek New Testament. Ed. K. Aland, M. Black, C. M. Martini, B. M. Metzger, A. Wikgren. 2. Aufl. Stuttgart 1968.
Tragicorum Graecorum fragmenta. Ed. A. Nauck. Hildesheim 1964.
Tragicorum Graecorum fragmenta. Ed. S. Radt. Vol. 3. Göttingen 1985.
Ulanowska A.: Kult grobowy herosów i bohaterów (odczyt wygłoszony na konferencji naukowej „Egea i Rzym”, Olsztyn 29-30IV 1999) [w druku].
Verbruggen H.: Le Zeus crétois. Paris 1981.
West M. L.: The Orphic Poems. Oxford 1983.
Wilamowitz-Moellendorff U. von: Eurypides Hippolytos. Berlin 1891.
Wilamowitz-Moellendorff U. von: Hellenistische Dichtung in der Zeit des Kallimachos. T. 2. Berlin 1924.
Winiarczyk M.: Grób Zeusa na Krecie. „Meander” 52:1997 nr 3 s. 199-206.
Winiarczyk M.: Początki kultu wodzów i władców w świecie greckim. „Meander” 53:1998 nr 2 s. 135-152.
Winiarczyk M.: Powiedzenie „Kreteńczycy zawsze kłamcy” w tradycji antycznej. „Antiquitas” 23:1997 s. 97-101.
Copyright (c) 2001 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
