Un cas limite et les limites d'un cas − la célébration d'Henri Ghéon

Abstract

Przypadek graniczny i granice przypadku − célébration Henri Ghéona

La merveilleuse histoire de saint Bernard de Menton i La vie profonde de saint François d'Assise, dwa udramatyzowane żywoty świętych tworzące trzon gheonowskiego „teatru dla ludu”, są w dramaturgii tego autora szczególnie jaskrawymi przykładami umyślnego podporządkowania tekstu literackiego rzeczywistości pozatekstowej, którą stanowi w tym przypadku system zasad i szeroko rozumiana tradycja wiary chrześcijańskiej. Owo silne ukierunkowanie ideologiczne twórczości Ghéona sprawiło, że zainteresowanie krytyki, znikome i sumaryczne zarazem, skupiało się właściwie na jej tematyce. Poszczególne utwory tego dramaturga drugiej kategorii nie podziałały dotąd jak płachta na żadnego „byka” krytyki.

Powyższy szkic idzie pod włos tej tendencji, obierając za przedmiot właśnie zjawiska ściśle tekstowe: zabiegi prowadzące do wyakcentowania głównego bohatera, logikę rozumowania przyjętą przez postacie i jej efekt językowy, figury stylistyczne, schematy narracyjne, sposoby eksploatacji pola widzenia i organizacji myśli i wreszcie kwestię stosunku analizowanych utworów do realiów świata zewnętrznego. Tak gremialne podejście podyktowane zostało innym, nadrzędnym zamiarem: ustaleniem granic gatunku literackiego, do którego oba utwory należą, a który sam autor określił mianem célébration (obrzędu).