The Example of the Use of Life Table Parameters: Fertility and the Opportunity for Operation of Natural Selection in Greater Poland (Wielkopolska) in the Second Half of the 19th and Early 20th Centuries
Abstract
Life tables are theoretical constructions built on the basis of the age-at-death distribution of individuals for the stationary and stable population models, or with the use of the method of probability of death taking into account the population age structure. In this paper the possibilities of using life table parameters constructed on the basis of the distribution of the deceased and the value of population growth to estimate fertility indices and measures of the opportunity for natural selection through one of its components, differential mortality, are presented. The fertility indices estimated with the use of the above-method provide us with a picture of the reproductive potential (level) in a given population, and the method can be used in a situation when, for various reasons, it is not possible to reconstruct the reproductive history of families. On the other hand, the estimation of the strength of selection pressures offers a complete statistical picture of mortality in historical populations.
References
Acsádi, György, i János Nemeskéri. History of Human Life Span and Mortality. Akadémiai Kiadó, 1970.
Alfonso-Sánchez, i in. „Opportunity for Natural Selection in a Basque Population and Its Secular Trend: Evolutionary Implications of Epidemic and Mortality”. Human Biology, nr 76, 2004, ss. 361-381.
Borowski, Stanisław. „Gospodarcze podłoże zmian ludnościowych w Wielkopolsce w latach 1807-1914”. Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych, nr 25, 1963, ss. 73-98.
Borowski, Stanisław. „Zgony i wiek zmarłych w Wielkopolsce w latach 1806 1914”. Przeszłość Demograficzna Polski, nr 1, 1967, ss. 111-130.
Borowski, Stanisław. „Rozwój demograficzny i problem maltuzjański na ziemiach polskich pod panowaniem niemieckim w latach 1807-1914”. Przeszłość Demograficzna Polski, nr 3, 1969, ss. 125-142.
Budnik, Alicja. Uwarunkowania stanu i dynamiki biologicznej populacji kaszubskich w Polsce. Studium antropologiczne. Wydawnictwo Naukowe UAM, 2005.
Budnik, Alicja, i Grażyna Liczbińska. „Mortality in the Populations of Danzig and the District of Danzig (Regierungsbezirk Danzig) in the Second Half of the Nineteenth Century”. Anthropological Review, nr 60, 1997, ss. 13-24.
Budnik, Alicja, i Grażyna Liczbińska. „Urban and Rural Differences in Mortality and Causes of Death in Historical Poland.” American Journal of Physical Anthropology, nr 129, 2006, ss. 294-304.
Byars, Sean G., i in. “Natural Selection in a Contemporary Human Population”. Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA, nr 107, 2010, ss. 1787-1792.
Chanu, Tonjam, i R.Th. Varte „Opportunity for Natural Selection among Chakesang of Nagaland, India”. Anthropologist, nr 11, 2009, ss. 59-60.
Crow, James F. „Some Possibilities for Measuring Selection Intensities in Man”. Human Biology, nr 30, 1958, ss. 3-13.
Engel, Ernst. Die Sterblichkeit und Lebenswartung im Preussische Staate und besonders in Berlin, während der Zeit von 1816 bis mit 1860. Verlag der Königliche Geheimen ober – Hahbuchdruckerei, 1863.
Gage, T.B. „Mathematical Hazard Models of Mortality: an Alternative to Model Life Tables”. American Journal of Physical Anthropology, nr 76, 1988, ss. 429-441.
Henneberg, Maciej. „Notes on the Reproduction Possibilities of Human Prehistorical Populations”. Przegląd Antropologiczny, nr 41, 1975, ss. 75-89.
Henneberg, Maciej. „Izolacja grup ludzkich przez odległość. Model rozkładu odległości małżeńskich”. Seria Antropologia, nr 4, 1975, ss. 117-125.
Henneberg, Maciej. „Ocena dynamiki biologicznej wielkopolskiej dziewiętnastowiecznej populacji wiejskiej. I. Ogólna charakterystyka demograficzna”. Przegląd Antropologiczny, nr 43, 1977, ss. 67-89.
Henneberg, Maciej. „Ocena dynamiki biologicznej wielkopolskiej dziewiętnastowiecznej populacji wiejskiej. II. System kojarzeń i płodność”. Przegląd Antropologiczny, nr 43, 1977, ss. 245-272.
Henneberg, Maciej, i Janusz Piontek. „Biological State Index of Human Groups”. Przegląd Antropologiczny, nr 41, 1975, ss. 191-201.
Henneberg, Maciej, i M. Steyn. „Preliminary Report on the Paleodemography of the K2 and Mapungubwe Populations (South Africa)”. Human Biology, nr 66, 1994, ss. 105-120.
Holzer, Jerzy Z. Demografia. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 2006.
Howell, Nancy. „Village Composition Implied by a Paleodemographic Life Table: the Libben Site”. American Journal of Physical Anthropology, nr 59, 1982, ss. 263-269.
Kędelski, Mieczysław. „Próba rekonstrukcji porządku wymierania w Wielkopolsce w okresie rewolucji demograficznej”. Przeszłość Demograficzna Polski, nr 12, 1980, ss. 47-65.
Kędelski, Mieczysław. „Umieralność i trwanie życia w Wielkopolsce w latach 1818-1875”. Przeszłość Demograficzna Polski, nr 16, 1985, ss. 109-138.
Kędelski, Mieczysław. „Stosunki ludnościowe w latach 1815-1918”. Dzieje Poznania 1793-1918, t. 2, red. Jerzy Topolski, Lech Trzeciakowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, ss. 222-270.
Kuklo, Cezary. Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. Wydawnictwo DiG, 2009.
Kuklo, Cezary. The Population of the Holy Cross Parish in Warsaw in the 18th Century. Institute for Research of European Cultural Heritage, 2016.
Kurbatova, Olga L., i in. „Strategies of Adaptation: Interpopulation Selection Differentials”. Journal of Physiological Anthropology and Applied Human Science, nr 24, 2005, ss. 363-365.
Lakshmi, N., i in. „Opportunity for Natural Se-lection Among Three Endogamous Subpopulations of Andhra Pradesh”. Indian Journal of Human Genetics, nr 11, 2005, ss. 39-43.
Liczbińska, Grażyna. Umieralność i jej uwarunkowania wśród katolickiej i ewangelickiej ludności historycznego Poznania. Biblioteka Telgte, 2009.
Liczbińska, Grażyna. „Infant and Child Mortality among Catholics and Lutherans in Nineteenth Century Poznań”. Journal of Biosocial Science, nr 41, 2009, ss. 661-683.
Liczbińska, Grażyna. „Diseases, Health Status and Mortality in Urban and Rural Environments: The Case of Catholics and Lutherans in 19th-century Greater Poland”. Anthropological Review, nr 73, 2010, ss. 21-36.
Liczbińska, Grażyna. „Ecological Conditions vs. Religious Denomination. Mortality Among Catholics and Lutherans in Nineteenth-Century Poznań”. Human Ecology, nr 39, 2011, ss. 795-806.
Liczbińska, Grażyna. „Fertility and Family Structure in the Lutheran Population of the Parish of Trzebosz in the Second Half of the 19th Century and the Beginning of the 20th Century”. The History of the Family, nr 17, 2012, ss. 142-156.
Liczbińska, Grażyna. „Fertility Patterns and Reproductive Behaviours in the Lutheran and Catholic Populations from Historical Poland”. Advances in Anthropology, nr 3, 2013, ss. 149-156.
Liczbińska, Grażyna. Lutherans in the Poznań Province. Biological Dynamics of the Lutheran Population from the 19th Century and Early 20th Centuries. Verlag Dr. Kovač, 2015.
Liczbińska, Grażyna. „Sztafeta pokoleń. Rodzina wielkopolska drugiej połowy XIX wieku”. Poznański sposób na niepodległość, red. Andrzej Gulczyński i Szymon Paciorkowski, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2021, ss. 443-468.
Liczbińska, Grażyna, i Kamila Stachura. „The Problem of Accuracy of Historical Sources: Mortality in the Polish Territories under Russian Rule”. Romanian Journal of Population Studies, nr 7, 2013, ss. 5-20.
Little, Bertis B., i in. „Natural Selection is Not Related to Reduce Body Size in Rural Subsistence Agricultural Community in Southern Mexico”. Human Biology, nr 61, 1989, ss. 287-296.
Little, Bertis B., i in. „Natural Selection and Demographic Transition in a Zapotec-speaking Genetic Isolate in the Valley of Oaxaca, Southern Mexico”. American Journal of Physical Anthropology, nr 35, 2008, ss. 34-49.
Lovejoy, C. Owen, i in. „Paleodemography of the Libben Site, Ottawa County, Ohio”. Science, nr 198, 1977, ss. 291-293.
Malina, Robert M., i in. „Epidemiologic Transition in an Isolated Indigenous Community in the Valley of Oaxaca, Mexico”. American Journal of Physical Anthropology, nr 137, 2008, ss. 69-81.
Nowak, Oskar, i in. „Opportunity for the Operation of Natural Selection in a Contemporary Local Population (the Case of Slovincians, Poland)”. Advances in Anthropology, nr 3, 2013, ss. 121-126.
Okólski, Marek. Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 2005.
Pełka, B. „Działalność Rad Opiekuńczych w Kaliszu w latach 1834-1870. Osiemnaście wieków Kalisza. Studia i materiały do dziejów miasta Kalisza i regionu kaliskiego”, red. A. Geysztor, K. Dąbrowski. T. 3, Wydawnictwo Poznańskie, 1979, ss. 327-346.
Piasecki, Edmund. Ludność parafii bejskiej (woj. kieleckie) w świetle ksiąg metrykalnych z XVIII-XX w. PWN, 1990.
Piontek, Janusz. Procesy mikroewolucyjne w europejskich populacjach ludzkich. Wydawnictwo UAM, 1979.
Piontek, Janusz, i Maciej Henneberg. „Mortality Changes in a Polish Rural Community (1350±1972) and Estimation of Their Evolutionary Significance”. American Journal of Physical Anthropology, nr 54, 1981, ss. 129-138.
Piontek, Janusz, i Andrzej Weber. „Controversy on Paleodemography”. International Journal of Anthropology, nr 5, 1990, ss. 71-83.
Pressat, Roland. Analiza demograficzna: metody, wyniki, zastosowania. PWN, 1966.
Preussische Statistik. Die Bewegung der Bevölkerung. Die Geburten, Eheschliessungen und Sterbefälle. Herausgegeben in zwanglosen Heften vom Königliche Preussischen Statistischen Bureau in Berlin. Heften 42-200. Königliche Preussischen Statistischen Bureau in Berlin, 1876-1906.
Reddy, Mohan, i Virendra P. Chopra. „Opportunity for Natural Delection Among the Indian Population”. American Journal of Physical Anthropology, nr 83, 1990, ss. 281-293.
Rejman, Sabina. Ludność podmiejska Rzeszowa w latach 1784-1880. Studium demograficzno-historyczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2006.
Rynkowska, A. „Sytuacja ekonomiczna i społeczna robotników kaliskich w XIX wieku. Osiemnaście wieków Kalisza” , red. A. Geysztor, K. Dąbrowski. Wydawnictwo Poznańskie, 1979, ss. 271-318.
Rosset, Edward. „Związki antropologii z demografią”. Przegląd Antropologiczny, nr 39, 1973, ss. 169-201.
Rosset Edward. Doktryna ludności optymalnej w rozwoju historycznym. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1983.
Stachura, Kamila. Analiza umieralności i jej uwarunkowań na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim na przykładzie Kalisza. Maszynopis pracy magisterskiej, Wydział Biologii UAM, 2012.
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Redaktorzy Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, i Władysław Walewski, Warszawa, Wiek–Nowy Świat, 1880-1902.
Spuhler, J.N. „The Scope for Natural Selection in Man”. Selection in Man, red. W.J. Schull, University of Michigan Press, 1963, ss. 1-99.
Spuhler, J.N. „The Maximum Opportunity for Natural Selection in Some Human Populations”. Demographic Anthropology: Quantitative Approaches, red. E.W. Zubrow, University of New Mexico Press, 1976, ss. 185-226.
Stearns, Stephen C., i in. „Measuring Selection in Contemporary Human Populations”. Nature Reviews. Genetics, nr 11, 2010, ss. 611-622.
Stock, Jay T. „Are Humans Still Evolving?”. EMBO Reports, nr 9, 2008, ss. 51-54.
Strzałko, Jan, i in. Populacje ludzkie jako systemy biologiczne. PWN, 1980.
Weiss, Kenneth M. „A Method for Approximating Fertility in the Construction of Life Tables for Anthropological Populations”. Human Biology, nr 45,1973, ss. 195-210.
Weiss, Kenneth M. „Demographic Models for Anthropology”. American Antiquity, nr 38 (2), 1973, ss. 1-186.
Wrębiak, K. Arkadiusz. Zjawiska biodemograficzne i stan biologiczny XIX-wiecznego Bielskiego Syjonu. Maszynopis pracy doktorskiej, Uniwersytet Jagielloński, 2011.
Zielińska, Agnieszka. Przemiany struktur demograficznych w Toruniu w XIX i na początku XX wieku. Wydawnictwo Adam Marszałek, 2012.
Copyright (c) 2022 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
