Laments from 19 to 1: Imperfection and Perfection
Abstract
This article presents a renewed attempt at explaining the cyclical nature of Jan Kochanowski’s Treny [Laments] in relation to their interpretative contexts, in particular that of Psałterz Dawidów [David's Psalter]. When poetically paraphrasing the Psalms, Kochanowski might have come across the medieval tradition of symbolic and arithmetic speculation, which, according to the author of this article, allows for a numerological reading of Treny within the framework of the idea of the humanitas / divinitas unity. This idea brings Kochanowski’s funeral cycle closer to both the Orphic-Pythagorean tradition, blended into a Christian humanist neo-Platonism, and the fundamental Christological truths in Christianity – from this perspective, the imperfection of the number 19 leads to the perfection of the number 1, which reflects the One (Giordano Bruno). At the same time, the author tries to prove that the given sequence of works in the cycle (for example, the special position of the number 11) strengthens and supports the dramatic nature of the thoughts of the poet, who is struggling with a personal tragedy.
References
Augustyn, św.: Państwo Boże, przeł. W. Kubicki, wstęp J. Salij OP, Kęty 1998.
Axer J.: Rola kryptocytatów z literatury łacińskiej w polskojęzycznej twórczości Jana Kochanowskiego, „Pamiętnik Literacki” 73(1982), nr 1-2, s. 167-177.
Barańczak S.: Introduction, w: Jan Kochanowski, Laments, transl. S. Heaney, S. Barańczak, London–Boston 1995.
Boccaccio G.: Epistulae quae supersunt, wersja online http://web.tiscali.it/grexlatine/testi_html/boccaccio/epistula_23.html
Bungus P.: Numerorum mystheria, opus maximarum rerum doctrina et copia repertum, in quo mirus in primis, idemque perpetuus Arithmeticae Pythagoricae cum Divinae Paginae numeris consensus, multiplici ratione probatur, typis Comini Ventura: Bergomi 1599.
Cabras F.: A proposito dell'eredità classica e neolatina nella poesia Jan Kochanowski. Riflessioni su un nuovo recente studio, „Studi Slavistici” 10(2013), s. 25-258.
Ceccherelli A.: Renesans, w: Historia literatury polskiej, red. L. Marinelli, Wrocław 2009.
Ceccherelli A., Marinelli L., Piacentini M.: Szymborska: un alfabeto del mondo, Roma 2016.
Curtius E.R.: Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tłum. i oprac. A. Borowski, wyd. II, Kraków 1997.
Dobrzycki S.: „Psałterz” Kochanowskiego w stosunku do innych jego pism, „Pamiętnik Literacki” 4(1905), nr 4, s. 499-509.
Domagała M.: Czy archeolodzy odnaleźli grób Urszulki Kochanowskiej?, „Gazeta Wyborcza” 3 VII 2018 (na stronach kroniki lubelskiej), online: http://lublin.wyborcza.pl/lublin/7,487 24,23628630,czy-archeolodzy-odnalezli-grob-urszulki-kochanowskiej.html.
Fowler A.: Triumphal Forms: Structural Patterns in Elizabethan Poetry, Cambridge 1970.
Graciotti S.: Fraszki i „fraszki”, „Język Polski” 44(1964), nr 5, s. 257-268.
Graciotti S.: Alcune considerazioni sul contributo padovano alla novità ed originalità di Kochanowski, w: Italia, Venezia e Polonia tra Umanesimo e Rinascimento, red. M. Brahmer, Warszawa–Wrocław 1967, s. 68-82.
Graciotti S.: Religijność poezji Kochanowskiego, w: Jan Kochanowski 1584-1984. Epoka – Twórczość – Recepcja, red. J. Pelc, P. Buchwald-Pelcowa i B. Otwinowska, t. I, Lublin 1989.
Hartleb M.: Nagrobek Urszulki. Studium o genezie i budowie „Trenów” Jana Kochanowskiego, Kraków 1927.
Hieatt A.K.: Short Time's Endless Monument: The Symbolism of Numbers in Edmund Spenser's Epithalamion, New York 1960.
Kochanowski Jan: Dzieła wszystkie, t. I, cz. 1: Psałterz Dawidów. Fototypia – Transkrypcja, red. J. Woronczak, Wrocław 1982.
Kochanowski J.: Dzieła wszystkie, t. II: Treny, red. M.R. Mayenowa, L. Pszczołowska, J. Axer, M. Cytowska, Wrocław 1983.
Kroczak J.: W labiryncie. O układzie Fraszek, w: Wiązanie sobótkowe. Studia o Janie Kochanowskim, red. E. Lasocińska, W. Pawlak, Warszawa 2015, s. 109-117.
Krzyżanowski J.: W wieku Reja i Stańczyka. Szkice z dziejów Odrodzenia w Polsce, Warszawa 1958.
Łempicki S.: Renesans i humanizm w Polsce. Materiały do studiów, Warszawa 1952.
Marinelli L.: Polonia e polonistica nel „sistema Picchio”: qualche citazione e un ricordo, „Ricerche slavistiche” 10(56) 2012, s. 233-245.
Marinelli L.: Presentazione di: Riccardo Picchio, Il ciclo elegiaco di Jan Kochanowski sullo sfondo della poetica cinquecentesca, „pl.it – rassegna italiana di argomenti polacchi”, nowa seria, 2013, nr 4, s. 150-177.
Maver G.: Oryginalność Kochanowskiego, w: G. Maver, Literatura polska i jej związki z Włochami, red. A. Zieliński, Warszawa 1988, s. 127-136.
Meyer H., Suntrup R.: Lexikon der Mittelalterlichen Zahlendeutungen, (Münstersche Mittelater-Schriften Band 56), München 1987.
Minissi N.: Introduzione, w: Jan Kochanowski, Frasche, introduzione, traduzione e note di N. Minissi, Milano 1995.
Nowicka-Jeżowa A.: Sen życia w „Trenie XIX” Jana Kochanowskiego, „Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” 32(1997), s. 37-61.
Otwinowska B.: Sen w poezji Jana Kochanowskiego, w: Jan Kochanowski 1584-1984. Epoka – Twórczość − Recepcja, red. J. Pelc, P. Buchwald-Pelcowa i B. Otwinowska, t. I, Lublin 1989, s. 399-413.
Pelc J.: „Treny” Jana Kochanowskiego, Warszawa 1969.
Picchio R.: Latinitas Slaviae Romanae, „Łacina w Polsce” 1995, z. 1-2: Między Slavia Latina i Slavia Orthodoxa, s. 11-18.
Picchio R.: L'italianismo polacco e la codificazione delle regole letterarie fra gli slavi ortodossi, w: La nascita dell'Europa. Per una storia delle idee fra Italia e Polonia, red. S. Graciotti, Firenze 1995, s. 199-208.
Picchio R.: Studia z filologii słowiańskiej i polskiej, Kraków 1999.
Pietrkiewicz J.: The Medieval Dream-Formula in Kochanowski's „Treny”, „The Slavonic and East European Review” 31(1953), nr 77, s. 388-404.
Pirie D.P.A.: Wymiar tragiczny w „Trenach” Jana Kochanowskiego, w: Jan Kochanowski. Interpretacje, red. J. Błoński, Kraków 1989, s. 178-199.
Schulte J.: Jan Kochanowski i renesans europejski. Osiem studiów, Warszawa 2012.
Quarnström G.: Poetry and Numbers: On the Structural Use of Symbolic Numbers, Lund 1966.
Schimmel A.M.: Mystery of Numbers, Oxford 1993.
Sokolski J.: Lipa, Chiron i labirynt. Esej o „Fraszkach”, Wrocław 1998.
The Complete Works of Venerable Bede in the Original Latin […], red. J.A. Giles, t. X: Commentaries on the Scriptures (in Lucae Evangelii, cap. III), London 1854.
Weintraub W.: „Fraszka” w tragicznej tonacji, w: W. Weintraub, Rzecz czarnoleska, Kraków 1977, s. 304-321.
Wilczek P.: Literatura polskiego renesansu, Katowice 2005.
Ziemba K.: Kilka myśli o „Trenach” i ich tradycji interpretacyjnej, w: Wiązanie sobótkowe. Studia o Janie Kochanowskim, Warszawa 2015, s. 293-309.
Ziomek J.: Renesans, Warszawa 1977.
Copyright (c) 2020 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
