Architecture of the parish church in Gołąb. A contribution to the research on the impact of Ottaviano Mascarino’s projects on Polish architecture of the first half of the 17th century
Abstract
The parish church in Gołąb, erected in the years 1626-1634, is one of the buildings that stand out from Polish modern architecture of the 17th century. Its designer and builders are not known, but its plan was based on the church of San Salvatore in Lauro in Rome, built between 1591 and 1598, designed by the architect Ottaviano Mascarino. The projection of the nave of the church in Gołąb, the articulation of which is made of pairs of columns flanking large niches intended for altars, clearly refers to San Salvatore in Lauro. The facade and decorations of the parish church in Gołąb have a different genesis. As San Salvatore in Lauro did not have a facade at that time, the designer of the church in Gołąb decided to introduce a two-tower facade, referring to similar solutions, previously used in Czemierniki (after 1603) or Pińczów (before 1619). The decoration of the facade of the building made in the mortar refers to the German graphic patterns and motifs known from the sculptural workshop of Tomasz Nikiel, but also used by the bricklayers from Kazimierz Dolny. The supposed administrator responsible for the selection of the Roman design for Gołąb was Chancellor Jerzy Ossoliński, a founder known for other realizations based on Mascarino’s plans, stored at the Accademia di San Luca in Rome.
References
Angelini G., Elaborazioni del modello gesuitico a Roma tra Cinque e Seicento. Ottaviano Mascherino architetto e la Chiesa di San Salvatore in Lauro, “Artes. Periodico annual di storia delle arti”, 15 (2010-2014), s. 105-152.
Angelini G., La Chiesa di San Salvatore in Lauro (15911598) e la fortuna della colonna libera a Roma, “Annali di architettura. Rivista del Centro Internazionale di Studi di Architettura Andrea Palladio di Vicenza” 26 (2014), s. 59-74.
Della Torre S., Schofield R., Pellegrino Tibladi architetto e il S. Fedele di Milano. Inventione e construzione di una Chiesa essemplare, Milano 1994.
Gryglewski P., De Sacra Antiquitate. Odwołania do przeszłości w polskiej architekturze sakralnej XVI wieku, Warszawa 2012.
Hoffmann P., San Salvatore in Lauro. Precisazioni sul complessi dei Piceni a Roma, Roma 1973.
Karpowicz M., Artyści włosko-szwajcarscy w Polsce I połowy XVII wieku, Warszawa 2013.
Kowalczyk J., Sebastiano Serlio a sztuka polska. O roli włoskich traktatów architektonicznych w dobie nowożytnej, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1973.
Kozakiewiczowie H. i S., Renesans w Polsce, Warszawa 1976.
Kurzątkowska A., Rzeźba pińczowska na Lubelszczyźnie, [w:] Sztuka około 1600. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki zorganizowanej przy współpracy Wydziału Kultury Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie, Lublin, listopad 1972, Warszawa 1974, s. 153-177.
Kurzej M., Archaizacja i modernizacja. Przemiany stylowe dekoracji sklepiennych na przykładzie kościoła i klasztoru SS. Brygidek w Lublinie, „Roczniki humanistyczne” 54 (2006), z. 4, s. 147-187.
Kurzej M., Siedemnastowieczne sztukaterie w Małopolsce, Kraków 2012.
Łoziński J.Z., Grobowe kaplice kopułowe w Polsce 1520-1620, Warszawa 1973.
Michalczuk S., Domek Loretański w Gołębiu. Geneza jego treści ideowych i artystycznych, [w:] Treści dzieła sztuki. Materiały Sesji SHS Gdańsk, grudzień 1966, Warszawa 1969, s. 153-171.
Miłobędzki A., Architektura polska XVII wieku, t. I-II, Warszawa 1980.
Miłobędzki A., Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1963.
Miłobędzki A., Ze studiów nad architekturą Kazimierza Dolnego, [w:] Granice sztuki. Z badań nad teorią i historią sztuki, kulturą artystyczną oraz sztuką ludową, red. J. Białostocki, Warszawa 1972, s. 95-102.
Miłobędzki A., Z prac nad syntezą architektury polskiej XVII wieku, „Rocznik Historii Sztuki” 11 (1976), s. 53-101.
Ossoliński J., Pamiętnik (1595-1621), oprac. W. Czapliński, Warszawa 2004.
Parfianowicz K, Domek Loretański w Gołębiu i grupa dzieł architektoniczno-rzeźbiarskich, [w:] Studia Puławskie. Materiały z sesji popularnonaukowej 27-28 maja 1977, Puławy 1978, s. 109-147.
Paszenda J., Chronologia budowy zespołu gmachów jezuickich w Lublinie, „Biuletyn Historii Sztuki” 30 (1968), s. 157-172.
Rewski Z., Pałac kanclerza Jerzego Ossolińskiego w Warszawie, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 1 (1956), z. 1, s. 27-35.
Stabenow J., Die Architektur der Barnabiten. Raumkonzept und Identität in den Kirchenbauten eines Ordens der Gegenreformation 1600-1630, Berlin 2011.
Stankiewicz A., Wpływ fabryki i architektury kościoła jezuitów w Kaliszu na polską architekturę sakralną I poł. wieku XVII – kilka uwag, [w:] Sztuka Polski Środkowej, t. VI, red. P. Gryglewski, Łódź 2016, s. 101-116.
Wasserman J., Ottaviano Mascarino and his drawings in the Accademia Nazionale di San Luca, Rome 1966.
Copyright (c) 2018 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
